Theo tín ngưỡng dân gian, hàng năm vào tháng 7 âm lịch (hay còn gọi là tháng cô hồn) sẽ có 2 ngày lễ lớn diễn ra là ngày lễ Vu Lan và lễ xá tội vong nhân (hay còn gọi là lễ cúng cô hồn). Vì vậy, cứ đến rằm tháng 7 là người dân lại nô nức sắm lễ cúng cho những vong hồn lang thang, vương vất. Đặc biệt, khác với những ngày rằm khác trong năm, ngày rằm tháng 7 mọi người thường chuẩn bị đồ lễ, văn cúng chu đáo hơn.

Tính theo dương lịch, tháng cô hồn năm 2020 sẽ bắt đầu từ ngày 19/8 dương lịch (1/7 âm lịch) đến 16/9 (29/7 âm lịch). Rằm tháng 7 năm 2020 sẽ rơi vào thứ Tư, ngày 2/9 dương lịch.

Tùy theo từng vùng miền cũng như từng gia đình, việc sắm lễ cúng rằm tháng 7 sẽ kéo dài trong một tháng không cụ thể ngày nào. Có nơi tổ chức cả hai lễ (cúng Vu Lan và cô hồn) vào cùng ngày rằm tháng 7, trong khi người miền Bắc thường chú trọng ngày xá tội vong nhân còn miền Trung và miền Nam thường thiên về lễ Vu lan.

Rằm tháng 7 chính là ngày 15 âm lịch nên nhiều người nghĩ đơn giản rằng, cúng rằm tháng 7 thì sẽ cúng đúng vào ngày 15. Tuy nhiên lễ cúng rằm tháng 7 không phải lúc nào cũng đúng ngày 15/7 âm lịch. Thông thường, lễ cúng rằm tháng 7 thường diễn ra từ mùng 2 đến 14 âm lịch.

Lý giải về điều này, Tiến sĩ Vũ Thế Khanh - Tổng giám đốc Liên hiệp Khoa học công nghệ tin học ứng dụng UIA cho biết, truyền thuyết dân gian cho rằng từ ngày mùng 2 đến ngày 14/7 âm lịch sẽ là thời điểm Diêm Vương cho mở Quỷ Môn Quan, các vong hồn có thể về dương gian và thọ hưởng những lễ vật mà người dân cúng tế. Còn ngày 15/7 âm lịch chính là ngày giới hạn, người âm sẽ rất khó trở về và khó nhận đồ thờ cúng.

Thông thường, lễ cúng rằm tháng 7 sẽ có 3 lễ khác biệt gồm lễ cúng Phật, lễ cúng gia tiên và lễ cúng cô hồn. Vậy, cần chuẩn bị những lễ vật gì khi cúng Rằm tháng 7:

- Lễ cúng Phật: Có thể chuẩn bị cơm chay hoặc đơn giản là mâm ngũ quả, cúng xong thì thụ lộc tại nhà. Khi cúng Phật, gia chủ nên đọc một khóa kinh Vu Lan để hiểu rõ về ngày này, hồi hướng công đức cho tổ tiên, ông bà những người đã khuất được siêu sinh.

- Lễ cúng thần linh, gia tiên: Cúng Thần linh thường là gà trống để nguyên con và xôi hoặc bánh chưng bóc hết lá nhưng không cắt thành miếng. Ngoài ra phải có thêm rượu, chè, trái cây và bình hoa tươi. Cúng gia tiên là một mâm cơm, có thể là món mặn hoặc chay tùy vào hoàn cảnh và căn cơ của người đang sống. Bên cạnh đó có thể chuẩn bị thêm tiền vàng và những vật dụng dành cho người cõi Âm được làm bằng giấy như quần áo, giày dép, xe cộ… với mục đích để cho những người đã khuất cũng có được một cuộc sống đầy đủ, tiện nghi như dương trần. Mâm cúng rằm tháng bảy tại nhà có thể làm đầy đủ các món mặn như: xôi, gà luộc, cơm, canh, cá kho,… vàng mã và theo nhu cầu sinh thời của người đã khuất.

- Lễ cúng chúng sinh (cúng cô hồn): Gạo muối, cháo trắng, hoa quả, đường thẻ, quần áo chúng sinh, bỏng ngô, bánh kẹo, tiền vàng, nước, ly cốc nhỏ, 3 cây nhang, 2 ngọn nến nhỏ. Lễ cúng cô hồn không nên làm lễ mặn vì có thể khơi dậy tham, sân si. Lễ cúng chúng sinh phải được bày ngoài trời hoặc trước cửa chính của ngôi nhà, gia chủ đọc văn khấn hoặc bài cúng nôm theo tâm nguyện và rải lòng thương của mình đối với các cô hồn, mong linh hồn giải thoát khỏi trần thế đau khổ. Khi lễ cúng xá tội vong nhân xong thì gạo, muối được vãi ra sân, đường còn vàng mã thì đem đốt.

Ảnh minh họa.

Dưới đây là bài văn khấn Rằm tháng 7 âm lịch phổ biến nhất theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam:

1. Văn khấn thần linh theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam (NXB Văn hóa Thông tin)

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát, Đức Mục Kiền Liên Tôn Giả.

Hôm nay là ngày Rằm tháng Bảy…….

Tín chủ chúng con là…..

Ngụ tại…….

Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật và các thứ cúng dâng, bày lên trước án.

Chúng con thành tâm kính mời ngài Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát, Đức Mục Kiền Liên Tôn Giả.

Chúng con thành tâm kính mời ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân và tất cả các vị thần linh cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các ngài giáng lâm án tọa, xét soi chứng giám.

Nay gặp tiết Vu Lan, ngày vong nhân được xá tội. Chúng con đội ơn Tam Bảo, Phật trời phù hộ, thần linh các đấng che chở, công đức lớn lao nay không biết lấy gì đền báo.

Do vậy kính dâng lễ bạc, giãi tỏ lòng thành, nguyện mong nạp thụ. Phù hộ độ trì cho chúng con và cả gia đình luôn mạnh khỏe, già trẻ bình an, một lòng hướng về chính đạo, lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long.

Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám!

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

2. Văn khấn chúng sinh (cúng cô hồn) theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam (NXB Văn hóa Thông tin)

*Lưu ý: Khấn ngoài trời

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con lạy Đức Phật Di Đà

Con lạy Bồ Tát Quan Âm.

Con lạy Táo Phủ Thần Quân Chinh thần.

Tiết tháng 7 sắp thu phân

Ngày rằm xá tội vong nhân hải hà

Âm cung mở cửa ngục ra

Vong linh không cửa không nhà

Đại Thánh Khảo giáo - A Nan Đà Tôn giả

Tiếp chúng sinh không mả, không mồ bốn phương

Gốc cây xó chợ đầu đường

Không nơi nương tựa đêm ngày lang thang

Quanh năm đói rét cơ hàn

Không manh áo mỏng - che làn heo may

Cô hồn nam, bắc, đông, tây

Trẻ già trai gái về đây hợp đoàn

Nay nghe tín chủ thỉnh mời

Lai lâm nhận hưởng mọi lời trước sau

Cơm canh cháo nẻ trầu cau

Tiền vàng quần áo đủ màu đỏ xanh

Gạo muối quả thực hoa đăng

Mang theo một chút để dành ngày mai

Phù hộ tín chủ lộc tài

An khang thịnh vượng hòa hài gia trung

Nhớ ngày xá tội vong nhân

Lại về tín chủ thành tâm thỉnh mời

Bây giờ nhận hưởng xong rồi

Dắt nhau già trẻ về nơi âm phần

Tín chủ thiêu hóa kim ngân

Cùng với quần áo đã được phân chia

Kính cáo Tôn thần

Chứng minh công đức

Cho tín chủ con

Tên là:………………………………

Vợ/Chồng:…………………………

Con trai:……………………………

Con gái:…………………………….

Ngụ tại:……………………………..

Những lưu ý khi cúng cô hồn

1. Thăm mộ phần của người thân trong gia đình ở ngoài nghĩa địa hay vãng sanh đường trong chùa chiền lưu giữ các hũ hài cốt. Vì trong tháng cô hồn còn gọi là Tết của những người Âm.

2. Trước khi dọn đồ ra cúng cô hồn, các bạn chưa kịp thắp nhang khấn vái thì có những người tranh nhau giật các đồ cúng từ trên tay bạn thì ngay lập tức nên buông thả đồ cúng ra khỏi tay bạn. Nếu bạn giật lại thì hậu quả nhận được là những điều tệ hại. Nếu khi bạn chưa làm lễ cúng mà đã có người chầu chực để giật có nghĩa là tín hiệu tốt.

3. Nên hạn chế sát sinh các con vật.

4. Nên cúng xe ô tô dù có kinh doanh hay không kinh doanh.

5. Nên ăn chay để tránh điềm dữ.

6. Nên làm phúc thiện mạnh mẽ trong tháng này.

7. Nếu biết tụng kinh thì nên trì tụng (Chú Đại bi, chuẩn đề, vu lan báo hiếu, Địa tạng)

8. Nên ăn nói nhã nhặn vui vẻ trong gia đình hay trong bạn bè đối tác.

9. Nên tránh xa các cuộc xung đột.

10. Nên cứu người khi gặp nguy cấp.

11. Nên đi chùa chiền thắp nhang cầu xin sức khỏe, cầu siêu…

12. Khi các bạn cúng cô hồn xong thì 1 ngày sau đó hoặc cuối tháng 7 nên dùng bột trừ tà ma tiêu khử, tránh trường hợp các âm hương linh phảng phất vào nhà mình tụ ở lại và đồng thời vào đầu tháng 8 âm lịch thì nên dùng bột tẩy uế mà tẩy hoàn toàn trong căn nhà mình để có tác dụng cân bằng sinh khí trong ngôi nhà mình ở.