Một góc trung tâm tỉnh Nghệ An. (Ảnh: Phạm Tâm)

"Sốc" khi nhận báo thuế chuyển đổi đất ở

Cuối tháng 5/2025, UBND tỉnh Nghệ An ban hành các quyết định sửa đổi, bổ sung bảng giá đất ở trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020–2024.

Sau khi điều chỉnh, giá đất ở tại nhiều tuyến đường, khu vực trung tâm tăng mạnh, tiệm cận hơn so với giá thị trường.

Việc điều chỉnh giá đất ở mang ý nghĩa quan trọng trong công tác quản lý Nhà nước, tạo ra hành lang pháp lý rõ ràng và minh bạch cho các hoạt động quản lý đất đai như: Tính giá đền bù giải phóng mặt bằng; tính tiền thuế khi giao đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất; giảm thiểu các hoạt động đầu cơ, lũng đoạn giá bất động sản…

Tuy nhiên, việc điều chỉnh giá đất với biên độ lớn cũng tạo ra những tác động đến người dân và doanh nghiệp. Giá đất tăng cao có thể khiến giấc mơ sở hữu đất và nhà ở của những người có thu nhập thấp trở nên xa vời hơn.

Mới đây, một hộ gia đình ở phường Vinh Lộc (Nghệ An) nhận được thông báo nộp số tiền thuế lên tới gần 4,5 tỷ đồng để chuyển đổi 300m2 đất vườn sang đất ở gây xôn xao dư luận.

Vợ chồng bà Nguyễn Thị Hồng (trú tại khối Đức Thịnh, phường Vinh Lộc) có mảnh đất rộng gần 1.330m2 (150m2 đất ở, gần 1.180m2 đất trồng cây lâu năm) bám đường Hoàng Tá Thốn và đường ngõ.

Mảnh đất 300m2 của bà Nguyễn Thị Hồng (ảnh nhỏ) nằm cạnh nghĩa trang.

Ngày 16/5, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả UBND TP Vinh (cũ) tiếp nhận hồ sơ của bà Hồng xin chuyển mục đích sử dụng đất.

Đến 17/6, UBND TP Vinh (cũ) có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển thông tin gửi Đội Thuế TP Vinh (cũ) để xác định nghĩa vụ tài chính.

300m2 đất vườn mà gia đình bà Hồng xin chuyển đổi sẽ phải nộp thuế gần 4,5 tỷ đồng.

Người phụ nữ này cho biết, do cần tiền chữa bệnh cho chồng và chia đất cho con nên gia đình cắt, chuyển 300m2 đất vườn sang đất ở để bán. Nhưng do phần đất này không bám mặt đường và nằm sát nghĩa trang nên giá bán thấp hơn số thuế phải chuyển đổi.

Quá "sốc" trước số thuế phải nộp, gia đình bà Hồng quyết định rút hồ sơ và đề nghị cơ quan Thuế hủy báo thuế để chờ Chính phủ sửa đổi Nghị định 103/2024 xem xét giảm thuế chuyển mục đích sử dụng đất từ 100% xuống còn 50%.

Cần lộ trình và chính sách hỗ trợ người dân

Liên quan vấn đề này, ông Nguyễn Duy Nhật, Phó Giám đốc Sở NN&MT Nghệ An cho biết, đơn vị vừa có văn bản báo cáo UBND tỉnh, cũng như đề xuất phương án xử lý trường hợp của gia đình bà Hồng.

Theo Sở NN&MT Nghệ An, việc điều chỉnh bảng giá đất giai đoạn 2020 - 2024 là đúng với quy định pháp luật đất đai hiện hành và phù hợp với tình hình thực tế về giá đất ở tại địa phương.

Đây là cơ sở để giải quyết kịp thời thủ tục hành chính về đất đai nói chung, giá đất nói riêng. Do sau thời điểm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực một số nội dung về giá đất bị vướng mắc, như: Xác định giá đất thuê trả tiền hàng năm, giao đất không qua đấu giá, giá khởi điểm đấu giá…

Từ tháng 8/2024 đến hết tháng 6/2025, khi chuẩn bị có biến động về giá, UBND TP Vinh tiếp nhận và xử lý hơn 5.400 hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất; hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, trong khi số cán bộ làm việc không thay đổi.

Giá đất ở mới khu vực bám đường Vinh - Cửa Lò (Nghệ An) tăng hơn 10 lần.

Sở NN&MT cho biết, khi tính thuế thửa đất 300m2 của gia đình bà Hồng, UBND TP Vinh (cũ) chưa thực hiện phân lớp để xác định mức giá bình quân. Lý do, gia đình không xác định vị trí xin chuyển mục đích sử dụng đất, không có đề nghị xác định phân lớp khi chuyển mục đích mà các mẫu hồ sơ, giấy tờ được lập theo quy định.

Hiện gia đình bà Hồng chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính chuyển đổi đất. Nếu công dân đề nghị, cơ quan chức năng sẽ chỉ đạo triển khai cắt lớp theo quy định.

Do thửa đất có chiều sâu trên 30m so với chỉ giới xây dựng đường giao thông nên khi xác định mức giá để tính thu tiền sử dụng đất được xác định bằng phương pháp phân lớp theo quy định tại khoản 1, Điều 3, Quyết định số 57/2019 của UBND tỉnh Nghệ An.

Diện tích sâu trên 20m đến 40m mức giá bằng 60% mức giá quy định tại bảng giá đất. Như vậy, gia đình bà Hồng được áp dụng mức giá bằng 60% của 15 triệu đồng/m2.

Theo Sở NN&MT Nghệ An, liên quan đến chính sách thu tiền sử dụng đất khi thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất vườn ao trong cùng thửa đất ở, ngày 24/5/2025, Bộ Tài chính có Công văn số 7127/BTC-QLCS xin ý kiến các tỉnh, thành phố về góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 103/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Theo dự thảo Nghị định, Bộ Tài chính đang đề xuất điều chỉnh về mức thu bằng 50% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở với tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định chuyển mục đích của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền như quy định trước đây (Nghị định 45/2014/NĐ-CP của Chính phủ).

Tác giả: Phạm Tâm

Nguồn tin: giaoducthoidai.vn