Vụ sạt lở xảy ra khi công nhân đang tìm kiếm những mẩu đá quý trên địa hình đồi núi lởm chởm ở thị trấn Hpakant, giáp biên giới Trung Quốc. Việc đào bới trước đó đã khiến nền đất nơi đây không còn vững chắc.

Đống bùn thải từ việc khai thác mỏ cao tới gần 80 mét đã đổ sụp xuống mỏ lộ thiên, nơi một hồ nước được hình thành trong những cơn mưa gần đây, gây ra sóng thần. Cơn sóng ập vào những thợ mỏ, nhấn chìm họ trong nước và bùn lầy.

"Những thợ mỏ bị phủ trong đợt sóng bùn. 113 thi thể đã được tìm thấy", Sở Cứu hỏa Myanmar đăng trên Facebook, cùng với đó là hình ảnh được đội tìm kiếm và cứu hộ đang lội qua một thung lũng dường như đã bị ngập trong bùn lầy.

Số người chết được cho là sẽ tăng. Một quan chức ước tính ít nhất 200 người có thể đã chết trong thảm họa này. "Chúng tôi không thể tiến vào sâu hơn để giải cứu, nên chỉ có thể thu gom những thi thể trôi nổi. Càng khó đưa nạn nhân đến bệnh viện vì trời mưa khiến đường lầy lội", quan chức này cho hay.

Trong khi đó, cảnh sát trưởng Than Win Aung nói hàng trăm người có thể đã chết, nhưng một số người đã được cứu sống.

Một cảnh sát địa phương sau đó cho biết nỗ lực tìm kiếm và cứu hộ đã bị tạm dừng do mưa lớn. Đây là một trong những tai nạn tồi tệ nhất trong ngành khai thác ngọc bích nguy hiểm ở Myanmar. Những thợ mỏ dường như đã bất chấp cảnh báo không tiến hành các hoạt động khai thác mỏ khi trời mưa.

Các mỏ ngọc bích lộ thiên tạo ra các vết lỗ chỗ cho địa hình xa xôi của Hpakant và khiến nó có diện mạo như Mặt Trăng. Hàng chục người chết mỗi năm khi khai thác ngọc bích, ngành công nghiệp sinh lợi nhuận cao nhưng quản lý kém, sử dụng lao động nhập cư lương thấp để tạo ra loại đá quý rất được ưa chuộng ở Trung Quốc.

Lực lượng cứu hộ di chuyển một thi thể tại hiện trường vụ sạt lở mỏ ở Myanmar hôm nay. Ảnh: MFSD.

Sự cố sập hầm mỏ thường xuyên xảy ra ở khu vực khai thác ngọc bích của bang Kachin. Hơn 50 người chết trong vụ sập mỏ năm ngoái và hàng chục người bị cuốn đi năm 2018. Ít nhất 120 bị chôn vùi sau vụ sập đống bùn thải khai thác mỏ năm 2015.

Sạt lở nghiêm trọng thường xuyên xảy ra trong khu vực và nạn nhân thường là người dân từ các cộng đồng dân tộc nghèo khó đang tìm kiếm những mảnh vụn mà các công ty khai thác lớn bỏ lại. Tổ chức giám sát phi chính phủ Global Witness ước tính ngành công nghiệp này trị giá khoảng 31 tỷ USD vào năm 2014, dù rất ít tiền đến được các kho bạc nhà nước.

Các nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú ở miền bắc Myanmar, gồm ngọc, gỗ, vàng và hổ phách, cũng là nguồn cung ứng tài chính cho cả quân đội chính phru và quân nổi dậy Kachin trong cuộc nội chiến kéo dài hàng thập kỷ. Người dân địa phương thường là đối tượng chịu tổn hại vì cuộc chiến tranh giành quyền kiểm soát các mỏ và nguồn thu nơi đây.

Vị trí xảy ra vụ sạt lở ở Myanmar sáng nay. Đồ họa: NY Times.