- Đang trong giai đoạn vận động bầu cử, các ứng viên đều đưa ra lời hứa. Mặt trận làm gì để cùng cử tri giám sát việc thực hiện những lời hứa này?
- Quá trình tiếp xúc và vận động bầu cử, theo quy định của luật thì các ứng viên phải thể hiện trách nhiệm của mình khi được bầu. Họ sẽ trình bày chương trình hành động, có nhiều nội dung trong đó có lời hứa. Những lời hứa phản ánh quyết tâm cụ thể của ứng cử viên ở thời điểm họ ra ứng cử. Chương trình hành động của ứng cử viên không những được phát biểu ở từng quận, huyện, xã phường mà còn được truyền hình, phát thanh nên tất cả cử tri đều biết và có cơ sở giám sát.
Lần này, Mặt trận và Thường vụ Quốc hội cũng xác định yêu cầu trong thời gian sau bầu cử phải hình thành hoạt động giám sát lời hứa hệ thống hơn, tốt hơn thời gian qua.
- Cơ chế nào đảm bảo các ứng viên được chọn vào cơ quan quyền lực cao nhất là xứng đáng?
- Nhiệm kỳ vừa qua, Quốc hội đã bãi nhiệm một số đại biểu không đáp ứng tiêu chuẩn. Địa phương cũng cần xem lại nhu cầu thực hiện việc này, nếu cần thì Mặt trận sẽ kiến nghị có quy định hướng dẫn cụ thể. Khi một người được nhân dân phát hiện không đủ tiêu chuẩn là đại biểu Quốc hội hoặc HĐND thì phải đưa ra khỏi các cơ quan này ngay.
- Việc giám sát quá trình bầu cử và kiểm phiếu để đảm bảo khách quan được thực hiện thế nào?
- Kiểm phiếu là quá trình rất nhạy cảm, quy định chung là việc giám sát không được làm ảnh hưởng đến quá trình bỏ phiếu cũng như kiểm phiếu, nếu vi phạm sẽ bị lập biên bản tại chỗ, người đó có thể có ý kiến về việc lập biên bản. Ngoài các tổ chức liên quan đến bầu cử như Mặt trận tổ quốc, cá nhân người ứng cử, thân nhân của họ hoặc cơ quan giới thiệu người ứng cử, phóng viên báo chí có thể giám sát việc kiểm phiếu.
Tuy nhiên, việc giám sát phải đảm bảo đúng là người có thẩm quyền. Nếu là ứng cử viên thì có tên trong danh sách nên Ban kiểm phiếu biết, nhưng ai thay mặt ứng cử viên thì phải có giấy ủy quyền. Cơ quan giới thiệu ứng cử viên có quyền giám sát, nhưng người đại diện phải có giấy của cơ quan giới thiệu. Các phóng viên giám sát phải có giấy xác nhận để được tham gia. Về nội dung này, Mặt trận tổ quốc Việt Nam kiến nghị với Hội đồng bầu cử quốc gia để có hướng dẫn chi tiết.
- Quá trình tiếp xúc và vận động bầu cử, theo quy định của luật thì các ứng viên phải thể hiện trách nhiệm của mình khi được bầu. Họ sẽ trình bày chương trình hành động, có nhiều nội dung trong đó có lời hứa. Những lời hứa phản ánh quyết tâm cụ thể của ứng cử viên ở thời điểm họ ra ứng cử. Chương trình hành động của ứng cử viên không những được phát biểu ở từng quận, huyện, xã phường mà còn được truyền hình, phát thanh nên tất cả cử tri đều biết và có cơ sở giám sát.
Lần này, Mặt trận và Thường vụ Quốc hội cũng xác định yêu cầu trong thời gian sau bầu cử phải hình thành hoạt động giám sát lời hứa hệ thống hơn, tốt hơn thời gian qua.
- Cơ chế nào đảm bảo các ứng viên được chọn vào cơ quan quyền lực cao nhất là xứng đáng?
- Nhiệm kỳ vừa qua, Quốc hội đã bãi nhiệm một số đại biểu không đáp ứng tiêu chuẩn. Địa phương cũng cần xem lại nhu cầu thực hiện việc này, nếu cần thì Mặt trận sẽ kiến nghị có quy định hướng dẫn cụ thể. Khi một người được nhân dân phát hiện không đủ tiêu chuẩn là đại biểu Quốc hội hoặc HĐND thì phải đưa ra khỏi các cơ quan này ngay.
- Việc giám sát quá trình bầu cử và kiểm phiếu để đảm bảo khách quan được thực hiện thế nào?
- Kiểm phiếu là quá trình rất nhạy cảm, quy định chung là việc giám sát không được làm ảnh hưởng đến quá trình bỏ phiếu cũng như kiểm phiếu, nếu vi phạm sẽ bị lập biên bản tại chỗ, người đó có thể có ý kiến về việc lập biên bản. Ngoài các tổ chức liên quan đến bầu cử như Mặt trận tổ quốc, cá nhân người ứng cử, thân nhân của họ hoặc cơ quan giới thiệu người ứng cử, phóng viên báo chí có thể giám sát việc kiểm phiếu.
Tuy nhiên, việc giám sát phải đảm bảo đúng là người có thẩm quyền. Nếu là ứng cử viên thì có tên trong danh sách nên Ban kiểm phiếu biết, nhưng ai thay mặt ứng cử viên thì phải có giấy ủy quyền. Cơ quan giới thiệu ứng cử viên có quyền giám sát, nhưng người đại diện phải có giấy của cơ quan giới thiệu. Các phóng viên giám sát phải có giấy xác nhận để được tham gia. Về nội dung này, Mặt trận tổ quốc Việt Nam kiến nghị với Hội đồng bầu cử quốc gia để có hướng dẫn chi tiết.
Chủ tịch Mặt trận tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân trả lời phỏng vấn báo chí sáng 17/5.
- Sau sự việc cá chết hàng loạt ở miền Trung, một số thành phần kêu gọi người dân không đi bầu cử ngày 22/5 tới, là Chủ tịch Hội đồng bầu cử ông nghĩ sao?
- Trong cuộc sống, ai cũng quan tâm đến gia đình, quê hương, đất nước mình. Nếu có sự kiện ảnh hưởng đến đời sống của dân mà không bức xúc thì không được. Chúng ta lo lắng cho nhân dân ở những nơi gặp khó khăn là điều hết sức chính đáng. Tuy nhiên, bầu cử 5 năm mới diễn ra một lần, thể hiện quyền công dân được chọn người thay mặt mình tham gia vào lãnh đạo Nhà nước, cơ quan quyền lực cao nhất là Quốc hội và HĐND các cấp. Không nên vì bức xúc một việc trong thời điểm hiện tại mà từ bỏ quyền và trách nhiệm rất thiêng liêng của mình là bầu chọn ra lãnh đạo của đất nước trong 5 năm tới. Tôi kêu gọi bà con vì tương lai chính mình hãy đi bầu cử.
Chúng tôi khẳng định Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp, trong đó có Mặt trận đã và đang tiếp tục thực hiện nhiều biện pháp nhằm đảm bảo cuộc sống cho ngư dân bị ảnh hưởng bởi nạn cá chết hàng loạt. Theo đánh giá ban đầu, 12.500 tàu cá trong thời gian ngắn hạn không ra khơi được sẽ liên quan đến 60.000 lao động, Nhà nước đã có chương trình hỗ trợ 10% hộ dân khó khăn nhất. Đối với những gia đình bố mẹ không đi đánh cá được, không có thu nhập, Mặt trận và các tổ chức thành viên sẽ hỗ trợ không để trẻ em bỏ học.
Tình trạng hạn mặn đang rất căng thẳng, ngày 19/5 này chúng tôi ký kết hỗ trợ 10% cho khoảng 45.000 hộ có phương tiện trữ nước sinh hoạt, có thuốc lọc nước khi cần thiết. Đoàn thanh niên thành lập 10 trạm lọc nước thí điểm, lọc nước lợ thành nước ngọt với công suất 2.000 lít/ngày.
- Tiến độ và khối lượng công việc chuẩn bị cho ngày bầu cử 22/5 ra sao, thưa ông?
- Do bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND được tổ chức chung một ngày nên khối lượng công việc rất lớn. Theo kế hoạch, có 9 việc lớn đã được triển khai, trong đó có việc tổ chức 3 vòng hiệp thương nhằm xác định cơ cấu, số lượng, thành phần những người được giới thiệu đáp ứng tiêu chuẩn và công bố danh sách. Các ứng viên đã được tiếp xúc cử tri ở tất cả tỉnh thành. Hội đồng bầu cử quốc gia đã tổ chức 3 đợt giám sát, Mặt trận tổ quốc Việt Nam cũng có 3 đợt giám sát tại 63 tỉnh thành để đánh giá tiến độ, triển khai công tác bầu cử trong các giai đoạn.
Đến nay việc chuẩn bị cho bầu cử cơ bản hoàn thành đúng tiến độ, cả nước đã sẵn sàng cho ngày bầu cử.
Tác giả bài viết: Hoàng Thùy
