Theo thông tin từ Tuổi trẻ, thời điểm hiện tại có những chuyến bay trên trục Bắc - Nam chỉ đạt khoảng 50 - 60% lượng khách lấp đầy, dù bay vào giờ đẹp. Nhiều người hủy chuyến nhưng không biết các quy định để hạn chế tối đa thiệt hại.

Mỗi vé bay của các hãng hàng không cơ bản sẽ gồm tiền vé, thuế, tiền an ninh sân bay. Tùy vào mỗi hãng, các khoản phí có tên gọi khác nhau.

Vietnam Airlines gọi là phí soi chiếu an ninh hành khách và hành lý, phí dịch vụ hành khách. Trong khi đó Bamboo Airways gọi là "phí thu hộ", còn Vietjet Air là phí sân bay và phí an ninh sân bay.

Vậy khi hành khách không thực hiện chuyến bay (bỏ vé) và không được hoàn tiền vé bay (do quy định của hãng, thường là các vé bay giá rẻ), khoản tiền phí sân bay và phí an ninh kia sẽ nằm ở đâu?

Nhiều hành khách vì lý do đột xuất không bay cũng hiếm được hoàn phí cảng và phí an ninh. Ảnh: C.Trung.

Theo ý kiến của khách hàng hủy vé, bỏ vé thì chịu mất tiền vé máy bay là đương nhiên, nhưng các khoản phí cần phải được trả lại cho hành khách. Bởi nếu là sân bay thì hành khách chưa từng sử dụng dịch vụ, chưa bước tới sân bay mà vẫn phải trả tiền thì thật vô lý, còn nếu là hãng bay thì đây không phải là tiền của hãng, hãng chỉ là đơn vị thu hộ.

Tuy nhiên, Vietnam Airlines, Pacific Airlines, Vasco, Vietjet Air và Bamboo Airways đều không có chính sách hoàn phí thu hộ đơn vị vận hành sân bay trong trường hợp khách hủy vé không bay. Khoản phí thu hộ này thường bao gồm phí dịch vụ hành khách (phí sân bay), phí soi chiếu an ninh và thuế VAT.

Phí dịch vụ quy định đối với hành khách đi chuyến bay nội địa tại sân bay nhóm A (khai thác 24/24 giờ) đã có VAT là 100.000 đồng, nhóm C (sân bay Côn Đảo, Điện Biên, Cà Mau, Rạch Giá) là 60.000 đồng và các sân bay còn lại của nhóm B là 80.000 đồng. Riêng dịch vụ soi chiếu an ninh hành khách, hành lý là 20.000 đồng áp dụng cho tất cả sân bay.

Điều này đồng nghĩa với mỗi vé khứ hồi TP.HCM - Hà Nội, trong trường hợp hành khách hủy vé cũng không được hãng bay hoàn lại 240.000 đồng phí thu hộ cho đơn vị vận hành sân bay, thường là Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV).

Trả lời Tuổi trẻ, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết, cảng chỉ thống kê khi khách qua khâu soi chiếu. Do đó, nếu khách đặt vé mà không thực hiện chuyến bay, tất nhiên tiền mà hãng thu hộ sẽ không báo cho sân bay.

Cách đây mấy năm, cơ quan chức năng của Bộ Tài chính từng đặt vấn đề về phí dịch vụ cảng và soi chiếu an ninh với khách không bay nhưng vẫn chưa có quy định cụ thể, một lãnh đạo ACV nói.

Mỗi hãng bay lại có cách tính thuế phí khác nhau.

Các khoản phí Vietnam Airlines thu của hành khách cùng với giá vé - Ảnh: Thái Việt

Các khoản phí thu cùng giá vé trên vé của Vietjet Air - Ảnh: Thái Việt

Các khoản phí thu cùng giá vé trên vé của Bamboo Airways - Ảnh: Thái Việt

Thực tế với loại vé giá cao được hoàn, khi khách yêu cầu sẽ được hoàn tiền cả giá vé lẫn phí thu hộ. Nhưng với vé điều kiện không được hoàn, hãng bay thường lờ đi.

Về thắc mắc khách hủy bay nhưng phí dịch vụ cảng và soi chiếu an ninh không thấy trả, cán bộ trong lĩnh vực thương mại một hãng bay cho biết hiện không có bất cứ quy định nào cấm khách không được hoàn phí này. Nhưng khi khách yêu cầu hoàn sẽ phải trả phí theo quy định của hãng bay.

Phí hoàn này dao động từ 200.000 - 500.000 đồng/vé, còn đắt hơn cả lệ phí sân bay và an ninh soi chiếu. Vị này cũng cho rằng trên thế giới cơ bản hành khách cũng ít hoàn riêng phần phí thu hộ các cảng.

Trong thông tư 53 ban hành ngày 31/12/2019 của Bộ Giao thông Vận tải, các loại phí trên được gọi là phí dịch vụ phục vụ hành khách tại cảng hàng không và phí dịch vụ đảm bảo an ninh hành khách, hành lý.

Cũng theo thông tư, hành khách thanh toán khoản phí trên cho hãng hãng hàng không khi mua vé, hãng sẽ thu hộ đơn vị cung cấp dịch vụ. Số tiền thanh toán của hãng bay cho đơn vị điều hành sân bay trên cơ sở sân bay lập danh sách hành khách của các chuyến bay và gửi về cho các hãng hàng không thanh toán. Các hãng bay được hưởng hoa hồng 1,5%.

Do đó, những trường hợp hành khách hủy vé, tức không sử dụng dịch vụ của sân bay, sẽ không có trong danh sách hành khách của chuyến bay theo ghi nhận của sân bay. Hãng hàng không trong trường hợp này không phải thanh toán cho đơn vị điều hành sân bay, nhưng phần lớn các hãng cũng không hoàn phần tiền này lại cho hành khách.

Cũng trong thông tư này, hành khách thanh toán khoản phí trên cho hãng bay khi mua vé, hãng thu hộ đơn vị cung cấp dịch vụ. Số tiền thanh toán của hãng bay cho bên sân bay trên cơ sở sân bay lập danh sách hành khách của các chuyến bay và gửi về cho các hãng hàng không thanh toán. Các hãng bay được hưởng hoa hồng 1,5%.

Hiện phần lớn các hãng hàng không ở Việt Nam đều không hoàn lại phần phí dịch vụ sân bay cho hành khách đã hủy vé.

Đại diện Vietnam Airlines cho biết, hành khách không dự định thực hiện chuyến bay đã đặt chỗ, trước khi làm thủ tục đổi, hoàn vé, hành khách cần hủy chỗ đã đặt để tránh bị mất phí bỏ chỗ (no-show). Thời gian hủy chỗ hợp lệ là ít nhất 3 tiếng trước giờ khởi hành ghi trên vé.

Bên cạnh đó, hành khách có thể chủ động tự hủy chỗ, đổi vé và hoàn vé sang voucher ngay trên website của Vietnam Airlines, tại mục "quản lý đặt chỗ" nằm ở trang chủ.

Hiện tại, có duy nhất một hãng bay cho hoàn phí thu hộ là Vietravel Airlines.

Trong chính sách giá của hãng này có nêu: "Hạng phổ thông không được hoàn vẫn được hãng chi trả hoàn thuế phí của nhà chức trách do hãng thu hộ, với mức phí hoàn 100.000 đồng/khách/chặng"; với các loại vé đủ điều kiện hoàn sẽ hoàn trả đầy đủ giá vé, các loại thuế phí...

Chia sẻ với Zing về việc vì sao Vietravel Airlines là hãng hàng không duy nhất hoàn trả phần phí này cho hành khách khi hủy vé, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch hãng bay cho biết đây là chủ trương vận hành minh bạch của hãng ngay từ khi cất cánh và từ chối bình luận về chính sách của các hãng hàng không còn lại.

"Chúng tôi luôn nỗ lực để trở thành một hãng hàng không tử tế. Nếu khoản phí đó không phải chi trả cho cảng hàng không thì chúng tôi sẽ hoàn trả lại cho hành khách", ông Kỳ chia sẻ.

Vietravel Airlines là hãng hàng không duy nhất hoàn trả phần phí thu hộ cho hành khách khi hủy vé.