Bộ Y tế hướng dẫn mới về tiêu chí xác định ca nghi mắc Covid-19

Bộ Y tế vừa có quyết định số 3638/QĐ- BYT về việc ban hành "Hướng dẫn tạm thời giám sát và phòng, chống Covid-19" thay thế cho quyết định được ban hành trước đó vào tháng 8-2020.

Hướng dẫn mới nhất cũng cho biết bệnh Covid-19 lây lan qua đường hô hấp, thời gian ủ bệnh trong khoảng 14 ngày, hơn 60% người nhiễm không có biểu hiện lâm sàng. Người mắc bệnh có triệu chứng thì biểu hiện lâm sàng đa dạng, từ nhẹ đến nặng như: Sốt, ho, đau họng, đau người, mất vị giác, khứu giác, khó thở, có thể suy hô hấp hoặc tử vong.

Nhân viên y tế hướng dẫn người dân phòng chống Covid-19. Ảnh: Bộ Y tế

Có ít nhất 2 triệu chứng đã là ca nghi mắc Covid-19

Theo đó, hướng dẫn có thay đổi một số khái niệm. Chẳng hạn ca bệnh nghi ngờ (ca bệnh giám sát) mắc Covid-19 là người có ít nhất 2 trong số các biểu hiện sau đây: Sốt, ho, đau họng, khó thở, đau người, mệt mỏi, ớn lạnh, giảm hoặc mất vị giác hoặc khứu giác; hoặc người có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính với virus SARS-CoV-2.

So với quy định cũ, khái niệm này đã bỏ điều kiện về tiền sử dịch tễ, tiền sử tiếp xúc F0. Bên cạnh đó, các tiêu chí về người tiếp xúc gần (F1) cũng có một số điều chỉnh. Chẳng hạn, ngoài điều kiện là người tiếp xúc gần với F0 trong khoảng 2 m thì còn là người có tiếp xúc gần trong cùng không gian kín tại nơi lưu trú, làm việc, cùng phân xưởng, học tập, sinh hoạt, vui chơi giải trí… hoặc trong cùng khoang trên phương tiện vận chuyển với F0 trong thời kỳ lây truyền của F0 được coi là F1.

F2 được coi là người có tiếp xúc gần với F1 trong thời gian từ khi F1 có khả năng lây nhiễm từ F0 cho đến khi F1 được cách ly y tế.

Quyết định mới này phân chia trường hợp nào tiếp xúc gần với F0 có triệu chứng và F0 không có triệu chứng (không dùng khái niệm người lành mang trùng) thì được xác định là F1. Ví dụ, đối với F0 có triệu chứng: một người được xác định là F1 nếu tiếp xúc với F0 trong khoảng thời gian từ 3 ngày trước khi khởi phát của F0 cho đến khi F0 được cách ly y tế.

Thời điểm khởi phát của ca bệnh được tính là ngày có triệu chứng bất thường về sức khỏe đầu tiên mà bệnh nhân cảm nhận được, có thể là một trong các triệu chứng sau: Mệt mỏi; chán ăn; đau người; gai người ớn lạnh; giảm hoặc mất vị giác, khứu giác; sốt; ho; đau họng...

Có ít nhất 2 biểu hiện được xác định là ca nghi mắc Covid-19

Hướng dẫn này cũng yêu cầu F1 được cách ly tập trung trong 14 ngày, được lấy mẫu xét nghiệm ít nhất 2 lần, ngoại trừ các địa phương có số lượng F1 quá nhiều, vượt khả năng cách ly tập trung hoặc các trường hợp đặc biệt như: Người già, người hạn chế vận động, trẻ nhỏ, người bị bệnh hoặc sức khỏe yếu cần có người chăm sóc thì xem xét áp dụng cách ly tại nhà, nơi lưu trú trong 14 ngày.

Với F2, yêu cầu cách ly tại nhà trong khi chờ kết quả xét nghiệm của F1. Nếu xét nghiệm F1 và F2 đều âm tính, trên cơ sở đánh giá nguy cơ dịch tễ để yêu cầu F2 chấm dứt hoặc tiếp tục cách ly.

Ổ dịch là nơi lưu trú của ca bệnh F0

Bộ Y tế hướng dẫn phong tỏa/cách ly y tế ổ dịch thực hiện theo nguyên tắc phong tỏa gọn, nguy cơ đến đâu, phong tỏa đến đó. Phong tỏa phải đạt 2 mục tiêu là khóa chặt ổ dịch, không cho nguồn lây thoát ra ngoài để không lây sang các vùng khác và không lây lan trong khu vực phong tỏa.

Bộ Y tế cũng lưu ý khoanh vùng tạm thời và lấy mẫu cộng đồng cần rộng, nhưng phong tỏa cứng thì gọn vừa đủ, nguy cơ đến đâu xét nghiệm đến đó.

Về định nghĩa ổ dịch, Bộ Y tế quy định là nơi lưu trú (xóm, thôn, tổ dân phố, ấp, khóm...) của ca bệnh F0 trước khi khởi phát hoặc trước khi lấy mẫu xét nghiệm. Trong 28 ngày không ghi nhận ca bệnh mới thì ổ dịch được coi là đã hết.

Đến nay Việt Nam đã ghi nhận 7 biến thể SARS-CoV-2

Về biện pháp phòng bệnh đặc hiệu, hướng dẫn này coi việc tiêm vắc-xin là biện pháp đặc hiệu, các biện pháp khác như thực hiện 5K, không hoặc hạn chế đến vùng dịch, vệ sinh cá nhân... là các biện pháp phòng dịch không đặc hiệu.

Theo hướng dẫn này, đến nay Việt Nam đã ghi nhận 7 biến thể, gồm các chủng phổ biến tại châu Phi, châu Âu, Anh và Ấn Độ. Riêng trong đợt dịch từ ngày 27-4 đến nay ghi nhận 2 chủng Alpha (xuất hiện lần đầu tại Anh) và Delta (xuất hiện lần đầu tại Ấn Độ).

Trong đó, biến chủng Delta được đánh giá là có khả năng lây lan mạnh được WHO xếp vào nhóm "biến chủng gây quan ngại" có khả năng lây truyền cao hơn 50% so với biến chủng Alpha. Hơn 60% người nhiễm virus SARS-CoV-2 không có biểu hiện lâm sàng. Đến nay, bệnh đã có vắc-xin phòng bệnh nhưng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.