Đột phá phương pháp chữa viêm nướu không tiêu diệt lợi khuẩn

(Ảnh: Vietnam+)

Các nhà khoa học tại Đại học Minnesota (Mỹ) vừa phát hiện ra một phương pháp đột phá để ngăn ngừa bệnh nướu răng mà không cần tiêu diệt các lợi khuẩn.

Bằng cách can thiệp vào "cuộc trò chuyện" hóa học giữa các vi khuẩn, chúng ta có thể hướng hệ vi sinh vật trong miệng về trạng thái khỏe mạnh hơn, thay vì sử dụng các biện pháp diệt khuẩn truyền thống có thể gây mất cân bằng sinh học.

Trong nhiều thập kỷ, y học chủ yếu dựa vào thuốc kháng sinh và chất khử trùng để đối phó với vi khuẩn, dẫn đến tình trạng kháng thuốc ngày càng nghiêm trọng.

Để tìm hướng đi mới, nhóm nghiên cứu đã tập trung vào cơ chế giao tiếp của vi sinh vật, được gọi là "cảm nhận túc số" (quorum sensing). Trong khoang miệng con người, khoảng 700 loài vi khuẩn liên tục trao đổi thông tin để phối hợp hành động thông qua các tín hiệu hóa học, cụ thể là các phân tử N-acyl homoserine lactone (AHL).

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí npj Biofilms and Microbiomes cho thấy, khi các nhà khoa học sử dụng những enzyme chuyên biệt tên là lactonase để phá vỡ tín hiệu AHL, cấu trúc cộng đồng vi khuẩn trong mảng bám răng đã thay đổi rõ rệt.

Việc cắt đứt liên lạc này giúp các loài vi khuẩn có lợi cho sức khỏe răng miệng phát triển mạnh hơn, trong khi kìm hãm sự bùng phát của các nhóm vi khuẩn gây hại.

Phó giáo sư Mikael Elias, tác giả chính của nghiên cứu, ví sự phát triển của mảng bám răng giống như diễn thế của một hệ sinh thái rừng. Những "cư dân" đầu tiên đến định cư thường là các loài vô hại như Streptococcus.

Tuy nhiên, theo thời gian, các loài đến sau nguy hiểm hơn – thường được gọi là "nhóm đỏ" liên quan trực tiếp đến bệnh nha chu – sẽ xâm chiếm và gây bệnh.

Bằng cách làm gián đoạn tín hiệu giao tiếp, các nhà khoa học có thể thao túng để mảng bám duy trì ở trạng thái sơ khai, lành mạnh thay vì tiến triển thành ổ bệnh.

Một phát hiện quan trọng khác là vai trò then chốt của oxy trong quá trình này. Vi khuẩn ở vùng giàu oxy (trên đường viền nướu) tạo ra tín hiệu liên lạc, và các vi khuẩn ở vùng thiếu oxy (dưới nướu) sẽ tiếp nhận chúng.

Khi tín hiệu này bị chặn đứng, vi khuẩn có lợi sẽ chiếm ưu thế. Ngược lại, nếu tín hiệu giao tiếp được tăng cường trong môi trường thiếu oxy dưới nướu, các vi khuẩn gây bệnh sẽ sinh sôi mạnh mẽ.

Điều này cho thấy vị trí địa lý trong khoang miệng quyết định rất lớn đến chiến lược điều trị.

Hướng tiếp cận này mở ra triển vọng mới trong y học hiện đại: thay vì "tuyên chiến" và tiêu diệt toàn bộ vi khuẩn, các bác sỹ có thể quản lý chúng một cách chiến lược để duy trì sự cân bằng vi sinh.

Nhóm nghiên cứu tin rằng phương pháp này không chỉ áp dụng cho nha khoa mà còn có thể mở rộng sang các bệnh lý khác liên quan đến sự mất cân bằng hệ vi sinh vật trong cơ thể, thậm chí là một số dạng ung thư./.

Tác giả: Thanh Tùng

Nguồn tin: vietnamplus.vn