Cơ chế đặc thù nào cho cao tốc gần 24.000 tỷ nối Lào?

Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy.

Trước đó, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy.

Về sự cần thiết cấp thiết đầu tư dự án, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, đây là tuyến đường quan trọng kết nối hành lang kinh tế Đông Tây, góp phần kết nối hai nước Việt- Lào, Thủ đô Hà Nội và Thủ đô Viêng Chăn và cũng là tuyến đường nằm trên tuyến xuyên Á, cầu nối giữa thị trường Trung Quốc rộng lớn với khu vực ASEAN. 

Tuy nhiên, trên hành lang kinh tế Đông Tây còn có một số tuyến kết nối Việt Nam - Lào nhưng các tuyến đường này tiêu chuẩn kỹ thuật còn thấp, quy mô nhỏ, chưa đáp ứng về yêu cầu chất lượng kết nối nhằm phát huy tiềm năng trong tương lai. Vì vậy, việc hình thành tuyến đường bộ này được các lãnh  đạo cấp cao của hai Đảng và Nhà nước Việt Nam - Lào đạt thỏa thuận.

Sơ đồ cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn, trong đó có đoạn Vinh - Thanh Thuỷ. Nguồn: Bộ Giao thông vận tải

Về nhu cầu vận tải hành lang kinh tế Đông Tây đã được tư vấn, phân tích kỹ lưỡng trong hồ sơ dự án phù hợp với các kịch bản phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026 - 2030, tăng trưởng hai con số theo chỉ đạo của Đảng, Chính phủ về kết quả dự báo nhu cầu vận tải đã được tính cho từng đoạn, tuyến trong từng giai đoạn để làm rõ quy mô cần thiết đầu tư của dự án.

Cao tốc Vinh - Thanh Thủy gồm 10 dự án thành phần, dài 60 km qua tỉnh Nghệ An, theo hình thức đầu tư công, sơ bộ tổng mức đầu tư của dự án khoảng 23.940,34 tỷ đồng. Dự án được chuẩn bị đầu tư năm 2025, thực hiện năm 2026 và hoàn thành công trình đưa vào vận hành, khai thác trong năm 2029.

Về nguồn vốn, Chính phủ đề xuất sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước bố trí từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024, ngân sách trung ương và ngân sách địa phương giai đoạn 2026 – 2030.

Chính phủ cũng đã chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp với Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội rà soát kỹ lưỡng các cơ chế, chính sách đặc biệt cho dự án trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội.

Thứ nhất, dự án không phải thẩm định, đánh giá nguồn vốn, khả năng cân đối vốn theo quy định của Luật Đầu tư công.

Thứ hai, cho phép áp dụng hình thức chỉ định thầu đối với các gói thầu thuộc dự án, các gói thầu thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trình tự, thủ tục chỉ định thầu thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

Thứ ba, về bãi đổ chất thải rắn xây dựng và tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước: Cho phép UBND cấp xã quyết định thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khu vực bãi đổ chất thải rắn xây dựng trong hồ sơ khảo sát dự án và bàn giao mặt bằng cho nhà thầu để đổ chất thải rắn xây dựng của dự án.

UBND cấp xã tổ chức quản lý bãi đổ chất thải rắn xây dựng của dự án theo quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về bảo vệ môi trường và quy định khác của pháp luật có liên quan.

UBND cấp xã tổ chức xây dựng phương án sử dụng tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước thu hồi từ dự án. Việc xây dựng phương án sử dụng tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước thu hồi từ Dự án thực hiện theo quy định của pháp luật về trồng trọt.

Chính phủ bảo đảm trong quá trình triển khai thực hiện dự án không để xảy ra vướng mắc, bất cập. Các cơ chế, chính sách đặc biệt này tương tự như các cơ chế, chính sách đã được Chính phủ trình Quốc hội cho phép áp dụng một số dự án về đường bộ cao tốc.

Tác giả: Văn Dũng

Nguồn tin: nhadautu.vn