Vụ tự đục xương để trục lợi bảo hiểm là hành vi man rợ, chưa từng có trong y văn

Sau khi đường dây tự gây thương tích để chiếm đoạt hơn 6 tỷ đồng tiền bảo hiểm nhân thọ do đối tượng Tạ Minh Châu, nguyên là cán bộ Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê cũ điều hành vừa bị Công an tỉnh Phú Thọ triệt phá đã khiến dư luận cả nước bàng hoàng. Trong đó có một số cán bộ y tế bị lôi kéo, tiếp tay, thực hiện hành vi gây thương tích mang tính man rợ này.

Trong cuộc trao đổi với phóng viên VOV.VN, Tiến sĩ Lê Quang Thọ, Phó Giám đốc Sở Y tế Phú Thọ, nhận định đây là vụ việc chưa từng có trong y văn Việt Nam, đồng thời nhấn mạnh tính cấp thiết của việc siết chặt quản lý, công nghệ và đạo đức nghề nghiệp, đây là hồi chuông cảnh báo cho toàn bộ hệ thống…

Tiến sĩ Lê Quang Thọ, Phó Giám đốc Sở Y tế Phú Thọ.

“Chúng tôi thực sự xót xa và xấu hổ; không ngờ có cán bộ ngành y làm việc như vậy”

PV: Khi vụ việc bị công bố, nhiều người cảm thấy khó tin. Cảm xúc của ông thế nào?

TS. Lê Quang Thọ: Thực sự là chúng tôi rất xót xa và ngỡ ngàng. Trong tưởng tượng của mình, không bao giờ nghĩ rằng trong đội ngũ y tế vốn được đào tạo bài bản, luôn được rèn luyện y đức lại có những người có thể làm những việc mất nhân tính đến vậy. Điều đáng buồn nhất là một số cán bộ y tế đã biến chất, thoái hóa, thậm chí hành động mang tính côn đồ, man rợ, tiếp tay cho những đối tượng trục lợi. Điều đó làm tổn thương đến uy tín của cả ngành.

Ngay sau khi biết thông tin từ cơ quan công an, chúng tôi lập tức chỉ đạo rất quyết liệt. Toàn bộ hệ thống được yêu cầu rà soát lại quy trình, từ tiếp đón, thăm khám đến chẩn đoán. Mọi bước phải tuân thủ nghiêm hướng dẫn của Bộ Y tế. Cán bộ toàn ngành cũng được quán triệt lại về y đức, trách nhiệm nghề nghiệp; nếu phát hiện dấu hiệu bất thường phải báo ngay, tuyệt đối không tiếp tay. Một hành vi sai lệch của một vài người có thể làm ảnh hưởng đến hàng nghìn cán bộ đang ngày đêm cống hiến.

“Nếu không bị phát hiện sớm, còn rất nhiều người bị lôi kéo vào làm nạn nhân lẫn đồng phạm”

PV: Vụ việc cho thấy thủ đoạn rất tinh vi. Theo ông, nguy cơ có thể lớn đến mức nào?

TS. Lê Quang Thọ: Đúng như vậy, đây không phải là hành vi bộc phát nhất thời, mà là một tổ chức có chuẩn bị kỹ lưỡng. Họ lợi dụng rất nhiều kẽ hở: thời điểm trực đêm, lúc giao ban ít người để ý, hoặc những thời điểm ít người ra vào. Nếu không được phát hiện sớm, tôi nghĩ số lượng nạn nhân, những người vừa bị tổn thương cơ thể vừa trở thành đồng phạm sẽ còn lớn hơn nhiều.

Tôi muốn nhấn mạnh rằng: đây là hành vi cực kỳ nguy hiểm. Nó không chỉ gây thiệt hại kinh tế cho doanh nghiệp bảo hiểm và xã hội, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng con người. Điều này vượt xa phạm vi vi phạm hành chính thông thường; nó mang đầy đủ dấu hiệu của tội phạm có tổ chức.

Vụ việc khiến lãnh đạo ngành, cán bộ y tế và người dân đều bất ngờ và phẫn nộ. Không ai có thể tưởng tượng được một con người lại có thể chủ động nhận thương tích nặng như vậy để trục lợi.

Trung tâm Y tế khu vực Cẩm Khê

Cuộc chiến chống trục lợi bảo hiểm càng tinh vi thì càng cần “tường lửa” mạnh

PV: Ông cảnh báo thế nào về nguy cơ trục lợi bảo hiểm trong thời gian tới?

TS. Lê Quang Thọ: Trục lợi bảo hiểm không phải là chuyện mới, nhưng tính chất và thủ đoạn thì ngày càng tinh vi. Đó là lý do bất kỳ hệ thống y tế nào cũng cần những “tường lửa” bảo vệ. Chúng tôi thường xuyên ban hành văn bản chỉ đạo, nhắc nhở qua các cuộc giao ban quý, 6 tháng, rồi tổng kết năm. Nhưng như đã nói, đối tượng xấu luôn tìm kẽ hở để lợi dụng.

Vì vậy, bên cạnh chỉ đạo, chúng tôi tăng cường ứng dụng công nghệ. Khi mọi quy trình từ tiếp nhận, phân loại, khám, cận lâm sàng, hội chẩn đều được số hóa, đối tượng gian dối rất khó qua mặt. Chúng tôi yêu cầu các cơ sở y tế sử dụng triệt để hệ thống HIS, LIS, PACS và các công cụ chuyển đổi số.

Tuy nhiên, công nghệ chỉ là phần hỗ trợ. Quan trọng nhất vẫn là con người: sự sát sao của lãnh đạo từng bệnh viện, trưởng các khoa phòng, điều dưỡng trưởng và toàn bộ nhân viên. Nếu tất cả thực hiện đúng chức trách, cơ hội để tội phạm lợi dụng gần như không có.

“Cán bộ ngành y không hoang mang, nhưng ai cũng nhận thấy bài học quá lớn”

PV: Tâm lý của đội ngũ cán bộ y tế Phú Thọ hiện ra sao?

TS. Lê Quang Thọ: Tôi nghĩ mọi người không hoang mang, bởi ai cũng hiểu đây là trường hợp đặc biệt, cực kỳ cá biệt. Không phải cán bộ ngành y nào cũng có thể thực hiện hành vi như vậy; kể cả người dân bình thường cũng khó dám tự gây tổn thương cơ thể.

Tuy nhiên, sự ngỡ ngàng là có. Và sự ngỡ ngàng ấy khiến toàn hệ thống nhận ra rằng mọi kịch bản đều có thể xảy ra. Từ đó, ý thức cảnh giác và trách nhiệm của cán bộ được nâng lên. Chúng tôi yêu cầu toàn ngành xem đây là bài học lớn về quản lý, về đạo đức nghề nghiệp và về vai trò giám sát nội bộ.

Theo TS. Lê Quang Thọ, nếu quy trình nội bộ chặt chẽ thì những việc như ở Cẩm Khê sẽ không có cơ hội xảy ra.

“Bệnh án điện tử và nhận dạng sinh trắc học là vũ khí quan trọng để ngăn rủi ro”

PV: Phú Thọ đang triển khai bệnh án điện tử. Công nghệ này có giúp giảm nguy cơ trục lợi?

TS. Lê Quang Thọ: Chắc chắn là có. Hiện 100% cơ sở khám chữa bệnh công lập của tỉnh đã triển khai bệnh án điện tử. Ưu điểm lớn nhất là mọi thông tin đều minh bạch, truy xuất được và liên thông giữa các hệ thống HIS, LIS, PACS. Từ chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm, hội chẩn, chỉ định, diễn biến bệnh… đều được lưu trữ đồng bộ.

Ngoài ra, hệ thống nhận dạng khuôn mặt, nhận dạng ID cũng giảm nguy cơ mượn hồ sơ bệnh, khai sai nhân thân. Khi toàn bộ dữ liệu được kiểm soát bằng công nghệ, việc trục lợi trở nên rất khó khăn.

Tất nhiên, công nghệ không phải là “lá chắn tuyệt đối”. Nó phải đi cùng với việc tự kiểm tra, tự giám sát của từng đơn vị: ban giám đốc, trưởng, phó khoa, điều dưỡng trưởng…Nếu quy trình nội bộ chặt chẽ thì những việc như ở Cẩm Khê sẽ không có cơ hội xảy ra.

“Sở Y tế lập phòng giám sát chất lượng để phát hiện sớm, ngăn chặn từ xa”

PV: Sau vụ việc này, ngành y tế tỉnh có thay đổi gì trong công tác kiểm soát?

TS. Lê Quang Thọ: Thời gian qua chúng tôi đã duy trì giao ban hàng quý, sơ kết 6 tháng, tổng kết năm và nội dung về y đức luôn được nhấn mạnh. Tuy nhiên, để chủ động hơn, chúng tôi đã thành lập Phòng Quản lý giám sát chất lượng y tế, có nhiệm vụ nắm bắt thông tin hai chiều, phối hợp với các phòng ban để phát hiện sớm các dấu hiệu rủi ro từ cơ sở.

Phòng này hoạt động gần giống thanh tra nhưng chủ động hơn, tập trung vào phòng ngừa. Tôi rất tâm đắc quan điểm mà Thủ tướng thường nhắc: “phòng ngừa, phát hiện từ sớm, từ xa”. Nếu mọi nguy cơ được phát hiện ngay từ giai đoạn “manh nha”, sẽ hạn chế rất nhiều hậu quả.

Tuy nhiên, phải thẳng thắn rằng vụ việc ở Cẩm Khê là tình huống chưa từng có tiền lệ, chưa từng được nhắc đến trong y văn Việt Nam. Chính vì không có tiền lệ, chúng tôi không thể lường trước để xây dựng kịch bản phòng ngừa. Đây là bài học cực kỳ lớn cho toàn ngành.

“Rất mong truyền thông phối hợp, và Bộ Y tế sớm nghiên cứu quy định ở tầm quốc gia”

PV: Để ổn định dư luận và bảo vệ hình ảnh ngành y, ông có kiến nghị gì?

TS. Lê Quang Thọ: Điều đầu tiên, chúng tôi rất mong các cơ quan truyền thông phối hợp chặt chẽ với ngành y tế và lực lượng công an. Khi thông tin được cung cấp đúng, đủ, kịp thời, dư luận sẽ được định hướng rõ ràng, không hoang mang, không bị dẫn dắt bởi tin thất thiệt.

Điều thứ hai, vì đây là vụ việc đầu tiên được phát hiện ở Việt Nam, chúng tôi mong Bộ Y tế, Cục Quản lý khám chữa bệnh, Vụ Pháp chế…xem đây là một nguy cơ mới, từ đó xây dựng quy định, hướng dẫn và giải pháp mang tính hệ thống cho toàn quốc. Một khi được nhận diện rõ và có cơ chế quản lý, chúng ta sẽ chủ động phòng ngừa từ gốc.

Chỉ khi tất cả cùng vào cuộc, ngành y tế, công an, doanh nghiệp bảo hiểm, chính quyền địa phương và truyền thông thì những hành vi man rợ như vậy mới được ngăn chặn triệt để.

PV: Xin cảm ơn ông!

Tác giả: Phi Long (thực hiện)

Nguồn tin: vov.vn