Những giáo viên xung phong cắm bản tại điểm trường giữa đại ngàn Pù Huống

Thầy Phan Ngọc Khánh, giáo viên Điểm trường Tiểu học bản Na Ngân (thuộc Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Nga My, tỉnh Nghệ An) trong giờ lên lớp. (Ảnh: Xuân Tiến/TTXVN)

Là một trong những điểm trường “vệ tinh” của Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Nga My (tỉnh Nghệ An), điểm trường bản Na Ngân nằm lọt giữa đại ngàn Pù Huống.

Cuộc sống giữa đại ngàn nhiều khó khăn, thiếu thốn, giao thông cách trở, môi trường giáo dục còn nhiều thách thức nhưng bằng tình thương, trách nhiệm với học trò, tâm huyết với nghề, các thầy cô giáo nơi đây vẫn miệt mài “gieo” chữ, hoàn thành tốt nhiệm vụ và tạo được niềm tin, sự trân quý đối với cộng đồng dân bản.

Gian nan đường vào điểm trường

Năm học 2025-2026, điểm trường bản Na Ngân có 19 học sinh, trong đó có 8 học sinh lớp 1, 11 học sinh lớp 2, tất cả đều là con em đồng bào dân tộc Thái. Đảm nhận công tác giảng dạy ở đây có 2 giáo viên là thầy Phan Ngọc Khánh và cô Kha Thị Minh.

Ông Lương Tuấn Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nga My chia sẻ, xã có 6 bản gồm: Xốp Kho, Na Kho, Canh, Na Ngân, Piềng Ồ và Nóng Mò nằm trong vùng đệm của đại ngàn Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống. Trong đó, Na Ngân là bản xa nhất, cách trung tâm xã khoảng 24km bằng con đường đất độc đạo, giao thông đi lại vào mùa mưa lũ rất vất vả, khó khăn và nguy hiểm bởi tuyến đường này thường xuyên sạt lở đất đá, cây rừng, lắm dốc cao, vực sâu và trơn trượt.

Được thành lập từ năm 1972 khi những người Thái đầu tiên từ xã Tri Lễ (huyện Quế Phong cũ) vượt núi, xuyên rừng đến đây định cư, lập bản, bản Na Ngân hiện này có hơn 150 hộ với 730 nhân khẩu, đều là dân tộc Thái. Là bản xa xôi nhất của xã Nga My nên giáo viên cắm bản ở đây cũng gặp nhiều khó khăn.

Để tiếp cận được bản Na Ngân, cán bộ xã phải di chuyển bằng xe máy vượt qua nhiều dốc cao, trơn trượt trên con đường đất nhỏ hẹp xuyên rừng. Nhiều đoạn đường hẹp lại đột ngột, vắt vẻo lưng chừng núi, một bên là vực sâu của suối Nậm Ngân cao hàng chục mét. Nguy hiểm và thử thách nhất là dốc Co Pọng - nơi phân định ranh giới giữa hai bản Xốp Kho và Na Ngân. Đây là đoạn dốc vòng cung vắt ngang lưng chừng vách đá của núi Pù Hiêng, mặt đường rất hẹp và luôn tiềm ẩn nguy cơ sạt lở đá.

Cô giáo Kha Thị Minh hướng dẫn học sinh lớp 1 của Điểm trường Tiểu học bản Na Ngân (Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Nga My, tỉnh Nghệ An) xếp hàng vào lớp. (Ảnh: Xuân Tiến/TTXVN)

Anh Lương Văn Ủn, Phó trưởng bản Na Ngân cho biết, đợt mưa lớn, lũ ống, lũ quét xảy ra vào cuối tháng 9/2025 khiến con đường vào bản bị chia cắt, biến dạng hoàn toàn. Bản cô lập gần 1 tuần. Để kịp chuẩn bị cho lễ khai giảng theo kế hoạch, các giáo viên công tác tại điểm trường Tiểu học và điểm trường Mầm non bản Na Ngân đã phải đi bộ hàng chục km để vào bản.

Theo anh Lương Văn Ủn, trước đây, điểm khe Hưng - nơi suối Nậm Ngân sâu nhất, dòng chảy mạnh nhất cũng có cầu gỗ bắc qua. Dân bản đã đóng góp gỗ, ván, tre, dây sắt, tấm lưới thép B40 và huy động sức người gom và xếp đá vào rọ lưới sắt làm trụ, mố cầu và mặt cầu. Tuy nhiên, trận lũ ống, lũ quét xảy ra vào cuối tháng 9/2025 đã cuốn trôi cầu. Sau khi lũ dữ đi qua, khu vực hai bên cầu đã bị biến dạng, lòng suối trở nên quá rộng nên dân bản chưa thể làm lại cầu.

“Gieo” chữ ở bản giữa đại ngàn

Giữa những ngôi nhà sàn nằm tập trung dưới chân núi Pù Hiêng, điểm trường Tiểu học Na Ngân là một dãy nhà cấp 4 hướng mặt về phía bản, phía sau là suối Nậm Ngân vặn mình tạo vòng cung ôm trọn bản làng. Trong khuôn viên điểm trường còn có hai gian nhà gỗ thấp, lợp cỏ gianh, một gian để đặt bàn uống nước, tiếp khách, gian còn lại được “hoán cải” thành khu vực bếp nấu. Bên chòi gỗ hình lục giác ngoài sân dùng làm nơi cho các học sinh đọc sách, vui chơi giữa giờ giải lao là một khóm hoa chạy dài dọc theo tường bao đến cổng điểm trường.

Cô giáo Kha Thị Minh (sinh năm 1974) đảm nhận dạy 8 học sinh lớp 1 tại điểm trường cho biết, công tác trong ngành Giáo dục hơn 30 năm, từng “cắm bản” ở nhiều địa bàn khó khăn. Tuy nhiên đối với cô, Na Ngân là địa bàn vất vả, khó khăn mang tính đặc thù nhất bởi đường đi xa xôi, phải leo dốc, lội suối rất nhiều.

“Gia đình ở bản Đàng (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) nên vào chiều thứ 6, tôi lại rời bản về nhà, chiều Chủ nhật quay trở lại bản Na Ngân. Những hôm trời mưa to, đường trơn trượt, mực nước suối dâng cao, đi lại rất khó khăn, nguy hiểm. Nhiều chuyến đi, do đường trơn không thể điều khiển xe máy, phải dắt bộ, đẩy xe và mất hơn 4 tiếng đồng hồ tôi mới vào được bản," cô Minh cho biết.

Khởi đầu ngày mới ở điểm trường Tiểu học Na Ngân của cô Kha Thị Minh bằng việc dậy sớm hơn thường lệ để mở cổng đón học sinh vào trường. Lý giải điều này, cô Kha Thị Minh cho biết, dân bản Na Ngân chủ yếu làm nương rẫy ở xa bản nên mọi người chủ động đi làm lúc sáng sớm và chở theo con đến trường.

Lớp học của cô giáo Kha Thị Minh, Điểm trường Tiểu học bản Na Ngân thuộc Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Nga My (tỉnh Nghệ An), có 8 học sinh lớp 1. (Ảnh: Xuân Tiến/TTXVN)

Theo cô Minh, với học sinh lớp 1, ngoài việc dạy học sinh đi học đúng giờ, ngồi học đúng tư thế, thuộc bảng chữ cái, tập đánh vần, đọc đúng, viết đẹp, giáo viên còn dạy các em biết vâng lời ông bà, cha mẹ, người lớn, tự chăm sóc bản thân, vệ sinh cá nhân, ngủ nghỉ đúng giờ giấc, làm những việc nhỏ trong gia đình để phụ giúp gia đình. Do các em đều là dân tộc Thái nên việc đánh vần, tập đọc gặp nhiều khó khăn. Để giảng giải, truyền đạt nội dung cho các em, giáo viên phải kiên nhẫn và sử dụng đồng thời “song ngữ” Kinh-Thái để hỗ trợ học sinh hiểu nội dung bài giảng dễ hơn.

Thầy Phan Ngọc Khánh (đảm nhận dạy 11 học sinh lớp 2 tại điểm trường) cho biết, chương trình lớp 2, học sinh phải làm quen với các phép tính phức tạp hơn, đòi hỏi giáo viên phải có phương pháp giảng dạy phù hợp. Để giúp các em nắm tốt nội dung bài giảng, giáo viên thường xuyên liên hệ với phụ huynh nhắc nhở các cháu học bài ở nhà. Nhiều khi giáo viên phải vào bản, trực tiếp đến các hộ dân để kiểm tra và dạy bổ trợ cho học sinh.

Theo Phó Trưởng bản Na Ngân Lương Văn Ủn, phụ huynh rất yên tâm khi con em được đi học ở điểm trường, được thầy cô chăm sóc, dạy dỗ. Dân bản ghi nhận và biết ơn công lao, sự cống hiến thầm lặng, lòng nhiệt huyết của các thầy cô. Mỗi lần qua điểm trường, thấy con em xếp hàng ngay ngắn để vào lớp hoặc ngồi đọc sách, tập thể dục, múa hát, quét sân trường, nhổ cỏ, tưới nước chăm sóc khóm hoa, dân bản ai cũng vui mừng, phấn khởi.

Thầy Kha Văn Thông, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Nga My cho biết quá trình công tác, thầy Phan Ngọc Khánh và cô Kha Thị Minh luôn có tinh thần sẵn sàng xung phong “cắm bản” tại những điểm trường vùng sâu, vùng xa, khó khăn; luôn nỗ lực cống hiến, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được dân bản tin yêu, coi như người dân của bản. Để tạo sự công bằng và giúp giáo viên bớt vất vả, khó khăn, mỗi năm một lần, nhà trường sẽ thực hiện việc luân chuyển giáo viên tại các điểm trường./.

Tác giả: Xuân Tiến - Văn Tý

Nguồn tin: vietnamplus.vn