Quốc hội xem xét đề xuất miễn phí sách giáo khoa cho học sinh

Áp dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất để tránh tốn kém và thiếu đồng bộ

Tiếp tục chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, sáng 17/11, Chính phủ đã trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Tờ trình của Chính phủ đề xuất cho phép sử dụng một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông thống nhất trên toàn quốc từ năm học 2026 - 2027; thực hiện cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho học sinh hoàn thành vào năm 2030. Đối với các địa phương có điều kiện thì sẽ thực hiện miễn phí sách giáo khoa từ năm học 2026 - 2027.

Nhà nước bảo đảm nguồn lực để miễn học phí, giáo trình môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh tại cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp theo lộ trình do Chính phủ quy định, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách nhà nước, pháp luật liên quan và yêu cầu bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình của Chính phủ. Ảnh Quốc hội

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, cần làm rõ quy định các địa phương có điều kiện thì sẽ thực hiện miễn phí sách giáo khoa từ năm học 2026 - 2027 để tránh hiểu sai thành ưu tiên cung cấp miễn phí sách giáo khoa trước cho học sinh các địa phương có điều kiện thay vì ưu tiên cho học sinh vùng khó khăn; cân nhắc quy định cơ chế Nhà nước khuyến khích thu hút nguồn lực của xã hội và của địa phương có điều kiện hỗ trợ cho địa phương khó khăn để triển khai thực hiện chủ trương này.

Trao quyền đi liền với cơ chế giám sát

Một trong những nội dung chú ý của dự thảo là trao thẩm quyền tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển và biệt phái giáo viên cho giám đốc sở GD&ĐT. Đây là động thái thể hiện tinh thần phân cấp mạnh mẽ, nhằm khắc phục tình trạng quản lý phân tán, dẫn đến thừa thiếu cục bộ kéo dài nhiều năm.

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ: "Việc phân cấp cho giám đốc sở giúp bảo đảm thống nhất quản lý nhân lực toàn ngành, khắc phục phân mảnh, điều tiết nguồn giáo viên linh hoạt theo nhu cầu thực tiễn". Kết quả lấy ý kiến cho thấy 17/17 tỉnh, thành phố gửi văn bản đều đồng thuận, khẳng định tính khả thi của chính sách.

Thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cơ bản tán thành với nhiều cơ chế, chính sách quy định tại điều này và lưu ý, về việc quy định thẩm quyền của giám đốc sở GD-ĐT trong điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bố trí, phân công, thay đổi vị trí việc làm đối với nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục và nhân viên trong các cơ sở giáo dục công lập liên quan đến phạm vi từ 2 đơn vị hành chính cấp xã trở lên tại điểm a khoản 1 chưa chặt chẽ, có thể hiểu là “2 xã” cùng địa bàn tỉnh hoặc thuộc 2 tỉnh. Vì vậy, đề nghị cân nhắc chỉnh lý, quy định rõ theo hướng giữa các đơn vị hành chính cấp xã trong cùng 1 tỉnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo thẩm tra 2 dự thảo. Ảnh: Quốc hội

Đồng thời, đề nghị cân nhắc quy định cụ thể cơ chế giám sát, kiểm tra, báo cáo định kỳ bảo đảm minh bạch, công bằng trong tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển nhân sự giáo dục, tránh nguy cơ tiêu cực, cục bộ; tiếp tục nghiên cứu, quy định phân cấp, ủy quyền cho cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh đáp ứng đủ điều kiện, năng lực thực hiện theo quy định được thực hiện tuyển dụng, tiếp nhận nhân sự giáo dục.

Dự thảo nghị quyết cũng đặt ra yêu cầu bảo đảm chi ngân sách cho giáo dục đạt tối thiểu 20% tổng chi, đồng thời cho phép địa phương áp dụng cơ chế ưu đãi vượt trội về thuế, tín dụng và quỹ đất để phát triển giáo dục.

Ngoài ra, dự thảo nghị quyết mở rộng quyền tự chủ của cơ sở giáo dục trong việc tổ chức hội thảo quốc tế, thu hút chuyên gia nước ngoài và thậm chí “khuyến khích thành lập phân hiệu cơ sở giáo dục Việt Nam ở nước ngoài”. 

Dự thảo nghị quyết cũng đề cập đến việc kết thúc hoạt động của Hội đồng trường các cơ sở giáo dục công lập.

Tác giả: Minh Thư

Nguồn tin: vov.vn