Nghệ An: Dân “ở trọ” trên đất của mình

Chật vật vì không có giấy tờ hợp lệ

Cầm trên tay tập hồ sơ dày cộp, bà Nguyễn Thị Thanh - 70 tuổi, khối 11, phường Thành Vinh, tỉnh Nghệ An - cho biết, dù đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị lên các cơ quan chức năng, song 13 hộ dân thuộc khu tập thể Tổng công ty Giao thông vận tải và Thương mại (GTVT&TM) Nghệ An vẫn đang phải sống cảnh “ở trọ” ngay trên chính mảnh đất của mình suốt hơn 20 năm qua.

“Cứ tưởng sau khi mua hóa giá, sinh sống ổn định, bà con sẽ được cấp sổ đỏ. Ai ngờ mấy chục năm nay vẫn chưa làm được sổ. Mà cũng chưa biết khi nào mới có sổ nữa” - bà Thanh nói.

Người dân mua nhà hóa giá của Tổng công ty Giao thông vận tải và Thương mại Nghệ An mòn mỏi chờ đợi sổ đỏ suốt hàng chục năm qua

Năm 1990, Tổng công ty GTVT&TM Nghệ An đã thanh lý, bán hóa giá nhà ở tập thể cho 13 cán bộ, công nhân viên. Đến năm 2004, đơn vị thỏa thuận di dời 13 hộ này đến vị trí khác để lấy đất xây dựng sân tập lái cho trung tâm đào tạo lái xe. UBND tỉnh Nghệ An sau đó cấp một sổ đỏ chung cho toàn khu đất 9.575,8m² của trung tâm đào tạo lái xe, trong đó có 7.687,8m² là đất của trung tâm và 1.888m² là đất của khu nhà tập thể cùng đường đi của các hộ dân. Đến năm 2020, phần đất có dãy nhà tập thể của 13 hộ dân được tách ra khỏi dự án và trả về cho chính quyền địa phương quản lý.

Do khu nhà tập thể đã xuống cấp nghiêm trọng, hệ thống hạ tầng không đảm bảo cuộc sống sinh hoạt nên giữa năm 2024, UBND phường Cửa Nam (nay là phường Thành Vinh) ban hành kế hoạch chỉnh trang khu tập thể, lập quy hoạch xây dựng lại nhằm đảm bảo chỗ ở cho các hộ dân.

Theo kế hoạch, phường sẽ phối hợp đơn vị tư vấn đo đạc, xác định nghĩa vụ tài chính, trình phê duyệt giá đất, lập phương án giao đất để tiến tới cấp sổ đỏ cho người dân.

Tuy nhiên, đến nay các bước này vẫn chưa được triển khai, nguyện vọng sở hữu “tờ giấy” chứng minh tài sản của người dân vẫn chưa biết đến bao giờ mới thành hiện thực.

Chị Trần Thị Mơ - 35 tuổi, một trong những hộ dân tại khu tập thể - cho biết, gia đình có 6 người thuộc 3 thế hệ đang chen chúc trong căn nhà cũ xuống cấp nghiêm trọng.

Mỗi khi mưa lớn, nước dột khắp nơi, tường ẩm mốc, bong tróc. Vì quá chật chội, gia đình từng tính chuyện cải tạo, xây thêm tầng để có không gian sinh hoạt nhưng do không có sổ đỏ nên chính quyền địa phương chỉ cho phép sửa chữa tạm bợ. “Khó nhất vẫn là chuyện xoay vốn để phát triển kinh tế. Nhiều lần vợ chồng tôi tính chuyện kinh doanh nhưng rồi lại thôi vì thiếu vốn. Nếu có sổ đỏ ít nhất còn có tài sản thế chấp để vay vốn ngân hàng, chứ đi vay tín chấp chỉ được vài chục triệu đồng, không làm gì được” - chị Mơ nói.

Bà Võ Thị Bích Hợi - 54 tuổi, một trong những người được các hộ dân cử làm đại diện để kiến nghị với cơ quan chức năng - cho biết, do không có sổ đỏ nên không được cấp giấy phép xây dựng, khi nhà cửa xuống cấp cũng chỉ chắp vá tạm bợ chứ không thể sửa chữa, nâng cấp hay xây mới.

Trước đây, bà con bị từ chối cấp sổ đỏ vì đất nằm trong sổ chung của công ty. Nhưng sau khi công ty trả lại diện tích đất khu nhà tập thể đã bán hóa giá cho địa phương, người dân vẫn chỉ nhận được câu trả lời là “chờ đợi” mỗi khi đi “đòi” sổ đỏ. Mới đây người dân lại có đơn kiến nghị gửi UBND phường Thành Vinh và các ban ngành nhờ quan tâm, sớm có lộ trình cụ thể để họ được cấp sổ đỏ, giúp ổn định cuộc sống.

Gian nan đi “đòi” sổ đỏ

Cùng cảnh ngộ, hàng chục hộ dân ở xóm 5, xã Đô Lương cũng đang mòn mỏi chờ tờ chứng nhận quyền sử dụng đất suốt nhiều năm qua. Họ vốn là dân vạn chài sống lênh đênh trên sông Lam, được cấp đất lên bờ an cư từ năm 2012. Có được mảnh đất để “cắm dùi” là ước mơ mà người dân vạn chài chờ đợi suốt hàng chục năm, bởi cuộc sống chênh vênh trên những chiếc thuyền luôn khiến họ nơm nớp lo âu vào những mùa mưa bão.

Tuy nhiên, sau 13 năm được cấp đất làm nhà, 68 hộ dân vạn chài này vẫn chưa được nhận sổ đỏ, khiến họ muốn vay vốn để làm ăn phát triển kinh tế cũng không được. Người dân đã nhiều lần kiến nghị chính quyền địa phương có phương án cấp sổ đỏ cho họ, nhưng đến nay sự việc vẫn chưa được xử lý.

Về sự việc trên, ông Trần Văn Sơn - Chủ tịch UBND xã Đô Lương - cho biết, lo ngại người dân vạn chài chưa quen với cuộc sống trên bờ, có thể bán đất để quay lại sinh sống trên thuyền như đã từng xảy ra ở một số địa phương nên thời điểm đó chính quyền có chủ trương tạm thời chưa cấp sổ đỏ cho dân.

Dù mua đất do chính quyền xã bán và sinh sống ổn định từ hàng chục năm qua, nhưng hàng trăm hộ dân ở xã An Châu, tỉnh Nghệ An vẫn chưa được cấp sổ đỏ

Tuy nhiên, đến nay việc an cư trên bờ của 68 hộ dân vạn chài đã cơ bản ổn định, chính quyền xã Đô Lương sẽ rà soát lại diện tích thực tế sử dụng của từng hộ và các thủ tục cần thiết làm cơ sở để kiến nghị cấp sổ đỏ cho bà con.

Tương tự, gần 200 hộ dân tại xóm 6, xã An Châu, tỉnh Nghệ An cũng đang rơi vào tình cảnh “dở khóc dở cười”. Chuyện là từ hàng chục năm trước (giai đoạn 1993-1998), UBND xã Diễn Trung (trước đây) đã cắt đất bán cho hàng trăm hộ dân. Đến nay, trên dưới 30 năm, dân đã xây dựng nhà cửa và sinh sống ổn định trên những mảnh đất đã mua từ chính quyền xã nhưng vẫn không được cấp sổ đỏ.

Lý do khiến cơ quan chức năng trả hồ sơ, không làm sổ đỏ cho dân là “đất xã bán trái thẩm quyền, nghĩa vụ tài chính chưa rõ ràng”. Ông Nguyễn Huỳnh Trình - Phó chủ tịch UBND xã An Châu - cho biết, đây là vấn đề tồn đọng đã lâu, khó xử lý do chính quyền trước đây bán đất trái thẩm quyền. Cụ thể, dù người mua đất đã nộp tiền nhưng trên phiếu thu chỉ ghi là “lệ phí đất ở”, “lệ phí địa chính”, “thu hoa lợi công sản”… mà không phải là “tiền sử dụng đất”.

Để tháo gỡ vướng mắc kéo dài, xã đang tiến hành rà soát toàn bộ trường hợp chưa được cấp sổ đỏ, báo cáo Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng UBND tỉnh để xin phương án xử lý. Theo dự kiến, nếu xác định được đất do xã trước đây giao trái thẩm quyền, người dân có thể nộp bổ sung một lần tiền sử dụng đất theo quy định hiện hành.

Đây được xem là giải pháp khả thi nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dân, đồng thời khắc phục hậu quả sai phạm từ việc bán đất trái thẩm quyền trước kia.

“Trước khi sáp nhập xã, cũng có một số hộ dân đã dùng phiếu thu mua đất trước đây để chứng minh là xã giao đất trái thẩm quyền, sau đó chấp nhận nộp tiền sử dụng đất lần nữa để làm sổ đỏ…” - ông Nguyễn Huỳnh Trình nói.

Tác giả: Phan Ngọc

Nguồn tin: phunuonline.com.vn