Đề xuất cho Ngân hàng Nhà nước quyền 'điều tra vi phạm pháp luật về ngân hàng'

Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 23, chiều 9/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, mục tiêu xây dựng luật là có quy định để kịp thời xử lý khi tổ chức tín dụng gặp rủi ro thanh khoản, cũng như các biện pháp đặc biệt để xử lý tình huống người gửi tiền rút tiền hàng loạt và có cơ chế hiệu quả để cơ cấu lại ngân hàng được kiểm soát đặc biệt.

Bên cạnh đó, tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với kiểm tra, giám sát, cá thể hóa trách nhiệm cá nhân; bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động ngân hàng.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng.

"Việc xây dựng Luật Các Tổ chức tín dụng (sửa đổi) để sửa đổi, bổ sung các công cụ để bảo đảm an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng; tăng cường các biện pháp thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước, đồng thời có sự tham gia của Thanh tra Chính phủ để quản lý, kiểm soát hoạt động tín dụng, chống thao túng, lợi ích nhóm, sở hữu chéo", bà Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh.

Tại điều 191, dự thảo luật bổ sung quy định mới về thẩm quyền kiểm tra, thanh tra, điều tra, giám sát. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước được quyền "điều tra vi phạm pháp luật về ngân hàng" và "Thanh tra Chính phủ thực hiện thanh tra tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo quy định của pháp luật".

Dự thảo luật cũng bổ sung, sửa đổi quy định về việc tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước "can thiệp sớm" và bổ sung thẩm quyền của Ngân hàng Nhà nước trong trường hợp can thiệp sớm.

Cụ thể, một ngân hàng bị rút tiền hàng loạt dẫn đến mất khả năng chi trả sẽ xếp vào diện được Ngân hàng Nhà nước "can thiệp sớm". Ngân hàng nào có lỗ luỹ kế lớn hơn 20% vốn điều lệ và các quỹ dự trữ cũng sẽ vào nhóm này. "Cho vay đặc biệt" là một trong những biện pháp áp dụng với nhóm trên.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ "cho vay đặc biệt" với tổ chức tín dụng cần can thiệp sớm với lãi suất 0% một năm. Trường hợp cần thiết để bảo đảm an toàn hệ thống và trật tự an toàn xã hội, Ngân hàng Nhà nước sẽ chỉ định Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam hoặc một số tổ chức tín dụng khác cho vay đặc biệt với lãi suất 0%.

Chủ thể tham gia "cho vay đặc biệt" theo dự thảo sẽ nhận được sự hỗ trợ từ Ngân hàng Nhà nước như được vay tái cấp vốn lãi suất 0%, được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc, được nhận tiền gửi dài hạn của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam với lãi suất ưu đãi. Các khoản cho vay này cũng được áp dụng hệ số rủi ro khi tính tỷ lệ an toàn vốn và phân loại vào nhóm nợ đủ tiêu chuẩn, theo dự thảo.

Thẩm tra sơ bộ, Ủy ban Kinh tế đề nghị rà soát các trường hợp quy định của việc can thiệp sớm để phản ánh đúng bản chất. Theo cơ quan thẩm tra, việc can thiệp sớm như quy định của dự thảo luật thực chất là xử lý tổ chức tín dụng lâm vào tình trạng khó khăn, thậm chí đứng trước nguy cơ đổ vỡ chứ không phải từ những dấu hiệu cảnh báo khó khăn.

"Các biện pháp can thiệp sớm chưa thấy rõ vai trò, trách nhiệm của cổ đông/thành viên góp vốn để khắc phục vấn đề trong khi sử dụng gián tiếp nhiều nguồn lực của Nhà nước", Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nói.

Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị, tiếp tục nghiên cứu rà soát, chỉnh sửa đồng bộ giữa các biện pháp.

Về "khoản vay đặc biệt", theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, đây là biện pháp cần thiết, nhưng cơ quan này thấy, dự thảo luật chưa quy định cụ thể thời gian áp dụng biện pháp can thiệp sớm, nên khó xác định được thời gian của khoản vay này.

Vì vậy, cần làm rõ cơ sở, sự cần thiết, đánh giá tác động kỹ lưỡng việc sửa đổi quy định về lãi suất cho vay đặc biệt "là 0%". "Nhiều ý kiến đề nghị làm rõ trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước và các bên liên quan trong trường hợp không thu hồi được khoản vay đặc biệt", ông Vũ Hồng Thanh cho hay.

Riêng trường hợp ngân hàng bị rút tiền hàng loạt, Ủy ban Kinh tế thấy các biện pháp nêu tại dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) chỉ bao gồm các biện pháp hỗ trợ từ "bên ngoài" (chủ yếu từ Ngân hàng Nhà nước) mà chưa có những biện pháp "tự thân" của tổ chức tín dụng.

Đi kèm với hỗ trợ từ phía Ngân hàng Nhà nước là quy định về việc được phép sử dụng khoản dự phòng rủi ro để xử lý đối với khoản phải thu không thu hồi được phát sinh từ các biện pháp hỗ trợ tổ chức tín dụng có thể dẫn đến tâm lý ỷ lại, làm hạn chế động lực phải khắc phục ngay khó khăn trước mắt cũng như có những giải pháp ổn định trong lâu dài của tổ chức tín dụng, theo cơ quan thẩm tra.

Vì vậy, Ủy ban Kinh tế đề nghị nghiên cứu, rà soát, chỉnh sửa nội dung này. Ngoài ra, cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước đối với việc triển khai các phương án với tổ chức tín dụng được can thiệp sớm.

Tác giả: ANH VĂN

Nguồn tin: vtc.vn