Lễ kỷ niệm 1310 năm khởi nghĩa Hoan Châu (713 - 2023)

Tham dự buổi lễ có các đồng chí: Trương Tấn Sang - Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Nguyên Chủ tịch Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam; Nguyễn Sinh Hùng - Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam; Trần Tuấn Anh - Uỷ viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Nguyễn Văn Hùng - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước qua các thời kỳ; lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương; lãnh đạo Quân khu 4, tỉnh Hà Tĩnh.

Về phía tỉnh Nghệ An có các đồng chí: Thái Thanh Quý - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Chủ tịch HĐND tỉnh; Nguyễn Văn Thông - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Nguyễn Đức Trung - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy. Các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND, UBND, Đoàn ĐBQH tỉnh; đại diện lãnh đạo các Sở, ban, ngành, đoàn thể, các huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh, cùng đông đảo du khách và bà con nhân dân.

Các đại biểu dự buổi lễ

Mai Thúc Loan - Minh chứng hùng hồn cho khát vọng độc lập, tự chủ, ý chí tự cường

Trong chiều dài của lịch sử dân tộc, Nghệ An được xem là đất "trọng trấn" của quốc gia, được nhiều triều đại dựa vào để chống giặc, giữ nước và dựng nên đại nghiệp. Ngay trong thời kỳ chống Bắc thuộc. Vùng đất này đã ghi dấu ấn đậm nét của cuộc khởi nghĩa Hoan Châu cách đây 1310 năm, gắn với công lao của anh hùng dân tộc Mai Thúc Loan, lật đổ ách thống trị của nhà Đường, giành lại nền độc lập tự chủ cho dân tộc sau nhiều thế kỷ bị các thế lực phong kiến phương Bắc đô hộ, thống trị.

Mai Hắc Đế, tên chữ là Mai Thúc Loan, sinh năm Canh Ngọ (670). Thân mẫu Mai Hắc Đế sinh ra và lớn lên ở làng Mai Phụ, huyện Thiên Lộc (nay là xã Mai Phụ, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh). Theo truyền thuyết, sau khi mang thai, bà đã chuyển đến thôn Ngọc Trừng, xã Đông Liệt (nay là xã Nam Thái, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An) sinh sống. Bà sinh hạ con trai và đặt tên là Mai Thúc Loan.

Bộ Trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trao Bằng công nhận di tích đặc biệt Đền Vua Mai Hắc Đế cho lãnh đạo tỉnh Nghệ An

Lúc bấy giờ, nước ta dưới sự đô hộ của nhà Đường, Nhân dân trăm họ lầm than, oán thán. Năm Quý Sửu 713, ở đất Hoan Châu (thuộc Nghệ An và Hà Tĩnh ngày nay), Mai Thúc Loan đã phất cờ khởi nghĩa. Được sự ủng hộ của nhân dân ở lưu vực sông Lam và các châu quanh vùng, Mai Thúc Loan cùng ba quân tướng sỹ nhanh chóng lật đổ bộ máy thống trị do nhà Đường thiết lập ở Hoan Châu. Chớp thời cơ thuận lợi, Mai Thúc Loan dẫn đại quân giải phóng toàn bộ Ái Châu (Thanh Hóa ngày nay), rồi thẳng tiến ra đồng bằng Bắc Bộ, bao vây, tiến công, hạ thành Tống Bình (nay là Thủ đô Hà Nội).

Đất nước sạch bóng ngoại xâm, Mai Thúc Loan lên ngôi vua, xưng là Mai Hắc Đế và tiến hành xây dựng bộ máy chính quyền từ triều đình Trung ương đến địa phương, ban hành nhiều chính lệnh quan trọng nhằm xây dựng, củng cố, duy trì nền độc lập tự chủ, mang lại cuộc sống an lạc, thanh bình cho trăm họ muôn dân suốt hơn 10 năm (từ năm 713 đến năm 723).

Sự kiện Mai Thúc Loan xưng Đế, xây dựng đất nước là minh chứng hùng hồn cho khát vọng độc lập, tự chủ, ý chí tự cường, thoát khỏi mọi sự ràng buộc, lệ thuộc vào các thế lực phong kiến phương Bắc của dân tộc Việt Nam nói chung và các thế hệ người dân xứ Nghệ nói riêng. Đã tròn 1310 năm khởi nghĩa Hoan Châu bùng nổ nhưng tinh thần, khí phách, ý chí quật cường, khát vọng độc lập tự chủ của Mai Hắc Đế và dân tộc Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị.

Cuộc đời, sự nghiệp của Mai Hắc Đế khởi nguồn và gắn bó chặt chẽ với mảnh đất Nam Đàn mà từ lâu được biết đến là “trùng lai danh thắng địa, cổ lai đa hào kiệt”, nơi những trầm tích văn hóa được tạo dựng và kết tinh qua chiều dài lịch sử hàng nghìn năm. Thời nào mảnh đất này cũng xuất hiện những anh hùng, chí sỹ, những danh nhân kiệt xuất làm rạng danh cho quê hương, đặc biệt nơi đây đã sinh thành và nuôi dưỡng những vĩ nhân kiệt xuất của các thời đại như: Mai Hắc Đế, Phan Bội Châu và Chủ tịch Hồ Chí Minh…

Lịch sử đáng tự hào đã bồi đắp cho Nam Đàn một hệ thống di sản văn hóa truyền thống phong phú, nhiều màu sắc với 173 di tích đã được kiểm kê, trong đó có 42 di tích đã được xếp hạng gồm: 12 di tích cấp quốc gia, 26 di tích cấp tỉnh và là địa phương cấp huyện duy nhất trong cả nước đến thời điểm hiện nay có 04 di tích quốc gia đặc biệt (Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, Khu lưu niệm Phan Bội Châu, Đình Hoành Sơn và đền thờ Vua Mai Hắc Đế). Cùng với đó là các di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc về lễ hội, phong tục, tập quán, đặc biệt là di sản văn hóa phi vật thể dân ca Ví, Giặm với điệu hát Ví phường vải, ví đò đưa Sông Lam... Hệ thống di sản văn hóa này là minh chứng cho bề dày văn hóa của vùng đất và là tiềm năng cho phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Đền thờ Vua Mai Hắc Đế là một công trình kiến trúc tiêu biểu mà nhân dân cả nước nói chung, người dân xứ Nghệ nói riêng đã tri ân, hương khói thờ phụng vị anh hùng dân tộc suốt nhiều thế kỷ qua. Quần thể gồm nhiều hạng mục di tích đều nằm ở trung tâm căn cứ địa xưa của cuộc khởi nghĩa. Nơi mảnh đất đã chứng kiến những năm tháng rất đỗi hào hùng mà thấm đẫm máu xương của vua Mai Hắc Đế và ba quân tướng sỹ trong cuộc khởi nghĩa Hoan Châu oanh liệt của dân tộc.

Điều đặc biệt là dù đã trải qua hàng nghìn năm, di tích vẫn tồn tại và song hành với lễ hội đặc sắc gắn với các truyền thuyết về vua Mai Hắc Đế lừng danh và được tổ chức hàng năm trang trọng, linh thiêng, là minh chứng sâu sắc cho vai trò, vị trí của Mai triều trong lòng dân chúng cũng như dấu ấn của một thời kỳ lịch sử hào hùng của  dân tộc.

Việc di tích Đền thờ Vua Mai Hắc Đế được Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt không chỉ là sự ghi nhận, tôn vinh các giá trị lịch sử văn hóa của di tích mà còn là sự xác lập cơ sở pháp lý, cơ sở khoa học cho việc bảo tồn phát huy các giá trị lâu dài cho di tích.

Tôn vinh, tự hào và trân quý hơn những giá trị lịch sử - văn hóa lớn lao của dân tộc

Kế thừa truyền thống, dựng nước và giữ nước của cha ông, mảnh đất Hoan Châu xưa và Nghệ An hôm nay đã có nhiều thay đổi lớn lao. Từ một tỉnh thuần nông, điểm xuất phát thấp, đến nay quy mô nền kinh tế của tỉnh đứng thứ 10 cả nước. Diện mạo đô thị, nông thôn ngày càng văn minh, hiện đại, là một trong những điểm sáng của cả nước về xây dựng nông thôn mới. Đời sống của nhân dân ở các vùng, miền từng bước được nâng lên rõ rệt. Các giá trị văn hóa truyền thống được gìn giữ, bồi đắp, làm nền tảng để xây dựng những giá trị mới. Quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; đối ngoại được tăng cường, mở rộng. Khối đại đoàn kết toàn dân, niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước ngày càng được củng cố. 

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung phát biểu

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh, Lễ kỷ niệm 1310 năm khởi nghĩa Hoan Châu, đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Đền thờ Vua Mai Hắc Đế là dịp để tôn vinh, tự hào và trân quý hơn những giá trị lịch sử - văn hóa lớn lao của dân tộc được tạo dựng, bồi đắp, đánh đổi cả bằng máu xương của cha ông qua hàng nghìn năm. Dấu ấn lịch sử qua hệ thống di sản văn hóa và ý chí tự cường, độc lập, tự chủ mà cha ông để lại sẽ là sức mạnh tinh thần cho hậu thế trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Tiếp nối truyền thống văn hóa, cách mạng của quê hương, các cấp uỷ đảng, chính quyền, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở, mỗi cán bộ đảng viên và các tầng lớp nhân dân phải tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, phát huy mạnh mẽ ý chí, bản lĩnh kiên cường, tinh thần cách mạng, khát vọng vươn lên. Tích cực đổi mới sáng tạo, quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn để xây dựng tỉnh Nghệ An giàu về kinh tế; mạnh về chính trị và quốc phòng, an ninh; nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, thỏa nguyện ước mong của các bậc tiền nhân.

Khơi dậy, phát huy hơn nữa sức mạnh của toàn hệ thống đảng bộ, chính quyền và khối đại đoàn kết toàn dân

Đ/c Trần Tuấn Anh – Trưởng ban Kinh tế Trung ương phát biểu

Phát biểu tại buổi lễ, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, tôn vinh các bậc tiền nhân có công với nước, tôn vinh giá trị di sản văn hóa là việc làm vô cùng ý nghĩa không chỉ nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc mà còn tạo tiền đề cho phát triển tương lai. Khởi nghĩa Hoan Châu cùng khí phách kiên cường, quật khởi của Mai Thúc Loan đã viết nên trang sử nối tiếp truyền thống hào hùng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm, giành độc lập của dân tộc ta thời kỳ Bắc thuộc, để lại những dấu ấn hết sức sâu đậm trong lòng mỗi người con xứ Nghệ và dân tộc Việt Nam. Hàng nghìn năm qua, truyền thống đó đã trở thành sức mạnh to lớn, không ngừng được các thế hệ người dân Nam Đàn, người dân xứ Nghệ và toàn dân tộc ta kế thừa, phát huy trong công cuộc đấu tranh bảo vệ, xây dựng và phát triển quê hương đất nước.

Về với đất Hoan Châu xưa, quê hương của Vua Mai Hắc Đế, quê hương của Bác Hồ kính yêu, một xứ Nghệ anh hùng, giàu truyền thống văn hóa và cách mạng đã thấy sự đổi thay, phát triển vượt bậc về kinh tế, xã hội. Đảng bộ đã có nhiều nỗ lực, vượt qua khó khăn huy động nhiều nguồn lực mới cho đầu tư phát triển. Nhiều công trình, dự án đang được đầu tư xây dựng, góp phần vào những thành tựu chung của cả nước. Kết quả đó là sự minh chứng cho bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng quyết tâm của Đảng bộ, dân và quân tỉnh nhà, mở ra một thời kỳ phát triển mới đầy triển vọng, hướng đến gần hơn với mục tiêu đưa Nghệ An trở thành Trung tâm về tài chính, thương mại, du lịch, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế, văn hóa, thể thao, công nghiệp công nghệ cao của vùng Bắc Trung Bộ.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đồng chí Trần Tuấn Anh đã ghi nhận, biểu dương những thành tựu phát triển kinh tế xã hội, đồng thời với mục tiêu bảo tồn, phát huy di sản văn hóa mà Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Nghệ An đã đạt được trong thời gian qua.

Đồng chí Trần Tuấn Anh đề nghị Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Nghệ An tiếp tục kế thừa những kết quả đã đạt được, khơi dậy, phát huy hơn nữa sức mạnh của toàn hệ thống đảng bộ, chính quyền và khối đại đoàn kết toàn dân, tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân các dân tộc. Đồng thời, chủ động phối hợp với các Bộ, ban, ngành Trung ương để thực hiện đúng nhất, nhanh nhất sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ để đưa các Nghị quyết vào cuộc sống; tích cực, sáng tạo hơn nữa khơi dậy mọi tiềm năng lợi thế của tỉnh nhà, huy động mọi nguồn lực xã hội, hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Cùng với việc phát triển trên mọi lĩnh vực cần chú trọng xây dựng và phát triển văn hóa, con người, phát huy thế mạnh và khắc phục những nhược điểm của văn hóa, con người Nghệ An nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập, phát triển nhanh và bền vững.

Chương trình nghệ thuật “Hào khí Vạn An”

Ngay sau buổi lễ là Chương trình nghệ thuật “Hào khí Vạn An” gồm 3 chương:  Chương I: Sa Nam, đêm đô hộ; Chương II: Hoan Châu tụ nghĩa; Chương III: Xưng đế.

Tác giả: Quỳnh - Thúy

Nguồn tin: nghean.gov.vn