Nghệ An 24h

http://nghean24h.vn


Đặc sản gia vị nổi tiếng Điện Biên, chị em thành phố thi nhau chế biến vì lạ lại ngon

Cũng theo anh Vừa A Dính, từ hương vị của bát chẩm chéo cơ bản, đồng bào Thái có thể chế biến ra nhiều loại chẩm chéo phù hợp với từng món ăn khác nhau như chẩm cá, gan gà, nước chua, pịa....

Chẩm chéo (hay còn gọi là chẳm chéo) là một loại gia vị cổ truyền có nguồn gốc từ dân tộc Thái vùng Tây Bắc, Điện Biên. Để làm chẩm chéo cơ bản, đồng bào cho tất cả các nguyên liệu rau bạc hà, húng lủi, rau mùi tàu, rau mùi, ớt tươi, sả, gừng, tỏi, hạt dổi, bột mắc khén cùng muối vào cối rồi dùng chày giã cho thật nhuyễn.

Chẩm chéo mang hương vị thơm đặc trưng của sả, gừng hoà quyện với một chút vị cay của ớt, vị thanh mát của các loại rau. Khi chấm thức ăn cùng với chẩm chéo, du khách sẽ cảm nhận được ngay cái vị ngọt, cay thơm bùi bùi.

 Chẩm chéo mang hương vị thơm đặc trưng của sả, gừng hoà quyện với một chút vị cay của ớt, vị thanh mát của các loại rau.

Anh Vừa A Dính (34 tuổi) – dân tộc Thái tại Điện Biên cho biết: “Đối với người dân tộc chúng tôi, chẩm chéo là một món ăn không thể thiếu trong các bữa ăn hằng ngày. Ngoài việc dùng để chấm thịt, chấm rau, chẩm chéo còn được dùng như một món chua”.

Cũng theo anh Vừa A Dính, từ hương vị của bát chẩm chéo cơ bản, đồng bào Thái có thể chế biến ra nhiều loại chẩm chéo phù hợp với từng món ăn khác nhau như chẩm cá, gan gà, nước chua, pịa.... Tất cả đều có hương vị giống chẩm chéo cơ bản song rất phù hợp chấm với món ăn riêng biệt, tạo cảm giác tuyệt vời khi thưởng thức”.

Chéo tắp cáy (chéo gan gà)

Chéo tắp cáy thơm ngon đúng điệu được làm từ nguyên liệu chính là gan gà hoặc gan vịt. Người ta đem gan nướng chín trên bếp than để khử mùi tanh rồi cho vào cối, bỏ vào đó một ít lá chanh rồi giã cùng với chéo cơ bản. Chéo tắp cáy dùng để chấm với thịt gà luộc, vịt luộc rất ngon.

Chéo non đíp

Món chéo này được làm từ quả non đíp - một loại ớt chỉ thiên tươi. Điều đặc biệt của chéo non đíp là người ta không nướng ớt mà đem giã trực tiếp với muối, tỏi, bột ngọt. Chỉ vài bước làm đơn giản là đã có ngay một món chéo cay, ngọt, thanh mát dùng để chấm với mần trầu non.

 

Chéo nặm xổm (chéo nước chua)

Chéo nặm xổm được làm từ nguyên liệu chính là vừng, cá nướng, nước măng chua. Vừng trắng được rang lên cho thơm vàng rồi đem giã thành bột, cá nướng lên cũng giã cho thật cho thật nhỏ mịn. Sau đó, người ta trộn bột vừng và cá nướng với chéo cơ bản và một ít nước chua. Chéo nặm xổm có vị chua ngọt đậm đà dùng để chấm với rau cải non.

Chéo pịa

Pịa được đem chưng lên với thịt trâu nhỏ cho dậy mùi thơm. Sau đó, đem pịa giã nhỏ, thêm một ít lá chánh rồi trộn với chéo cơ bản. Chéo pịa có vị đăng đắng, bùi bùi, kích thích vị giác dùng để chấm với thịt trâu luộc, hấp hoặc nướng thì ngon "hết sảy".

Chéo thúa nâu (chéo đậu tương lên men)

Có lẽ trong các loại chéo, chéo thúa nâu là được chế biến một cách cầu kỳ nhất. Để có được bát chéo thúa nâu, người ta đem ngâm hạt đỗ trong nước rồi luộc mềm, đãi cho sạch vỏ. Khi đậu đã ráo nước, họ đem gói vào lá cho lên men. Lúc đậu đã dậy mùi thơm cũng là lúc mang đi trộn cùng với muối, ớt cho hãm bớt mùi hăng lại rồi nặn thành những chiếc bánh, phơi thật khô trên bếp.

Để chế biến chéo thúa nâu, người ta chỉ cần nướng bánh trên than cho vàng thơm rồi đem giã cùng với chéo cơ bản là đã có ngay một bát chéo với mùi thơm rất đặc trưng dùng để chấm thịt gà, thịt lợn sữa hoặc măng.

Chéo pà (chẩm chéo cá)

Để làm được một bát chéo pà, người ta đem cá nướng lên rồi giã cùng với chéo cơ bản. Chéo pà có vị thơm nồng, kích thích vị giác dùng để chấm măng tre, măng vầu và rau luộc.

 Chẩm chéo chấm rau củ quả.

Chéo hòm pẻn (chéo rau mùi)

Chéo hòm pẻn được làm từ nguyên liệu chính là rau mùi. Người ta đem chéo cơ bản trộn với rau mùi giã nhuyễn là đã có ngay một bát chéo hòm pẻn dùng để chấm với rau cải đồ và thịt heo luộc.

Chéo khá (chéo riềng)

Chéo riềng được làm từ những lát riềng thái mỏng, thêm chút lá chanh rồi đem giã cùng với chéo cơ bản. Món chéo này mang hương vị đăng đắng, bùi bùi dùng để chấm với măng đắng đồ, nướng hoặc luộc và ăn kèm với một số loại lá như: phăck đứa, phăck chưa khàu, phăck tắp cáy,...

Nguồn tin: thoidaiplus.suckhoedoisong.vn