'Bánh đa xúc hến Đô Lương thơm lừng...'

Trải qua 300 năm, người dân làng Vĩnh Đức (thị trấn Đô Lương, Nghệ An) vẫn luôn duy trì và phát triển nghề làm bánh đa. Những ngày cuối năm, làng nghề lại càng sôi động, tất bật sản xuất bánh đa phục vụ ngày Tết. 

Để có một chiếc bánh đa thơm ngon, hấp dẫn, người làm bánh phải trải qua rất nhiều công đoạn. Kỳ công từ khâu chọn nguyên liệu đến chế biến, sản xuất. Trước đây, người dân tráng bánh bằng bột gạo nước, trộn với vừng đen. Nay để tăng thêm vị thơm ngon, người ta cho thêm gừng, hạt tiêu, tỏi giã nhỏ, trộn vào bột gạo để tráng. 

Ba đời làm nghề tráng bánh, ông Nguyễn Văn Hồng (55 tuổi) cho biết mỗi ngày gia đình có thể làm ra 7.000 - 8.000 chiếc bánh. Giá bán trung bình 20.000 - 25.000 đồng/10 chiếc bánh đa sống. 

“Trước đây, người dân trong làng tráng bánh chỉ bằng bột gạo nước, trộn với vừng đen. Nay để tăng thêm vị thơm ngon, chúng tôi cho thêm gừng, tiêu, tỏi giã nhỏ, trộn vào bột gạo để tráng. Sản phẩm của làng nổi tiếng thơm ngon nên không chỉ người tiêu dùng trong nước mà Việt kiều ở Đức, Nga, Lào, Singapore, Hàn Quốc,… cũng rất ưa thích”, ông Hồng cho hay. 

Điểm độc đáo ở làng bánh đa Vĩnh Đức là sử dụng bếp củi để tráng bánh. Đây cũng là phương pháp truyền thống từ bao đời nay để giữ hương vị thơm ngon của chiếc bánh. 

Bánh đa khi đã tráng chín được trải nhẹ tay trên vỉ nứa để nguội rồi mới đem phơi. Bánh có thể phơi trước sân nhà hoặc đường làng. Để chiếc bánh không bị cong, vênh, cứng và đẹp mắt thì phải “canh” bánh. Tầm từ 3 - 5 phút là phải lật một lượt. Nếu nắng to, bánh phơi một ngày là có thể đóng gói, còn không thì phải phơi từ 2 - 3 ngày… 

Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Chủ tịch Hội Nông dân thị trấn Đô Lương cho biết, bánh đa Đô Lương đã được cấp giấy chứng nhận sở hữu trí tuệ. Năm 2020, sản phẩm bánh đa của làng được bình chọn là sản phẩm nông nghiệp, nông thôn tiêu biểu cấp huyện và được công nhận là sản phẩm đạt OCOP 3 sao của tỉnh Nghệ An. Đó là niềm tự hào, góp phần lưu giữ “vị quê”, gìn giữ nét văn hóa ẩm thực truyền thống. 

Bánh đa Đô Lương có kích thước nhỏ và màu đậm nhưng thơm giòn, vị bùi bùi của gạo và vừng, vị cay nồng của tỏi, tiêu rất khó quên. "Ta đi nhớ nhút Thanh Chương. Bánh đa xúc hến Đô Lương thơm lừng"... 

Khi ăn, bánh đa được nướng trên than hoa, bỏ lò vi sóng hoặc chiên dầu đều được. Dù được “chế biến” như thế nào thì vẫn không mất đi hương vị bánh đa Đô Lương.