Vụ vô cớ phá nhà lấy đất của Bà mẹ VNAH ở huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An: Chính quyền nên dũng cảm sửa sai

Sau khi cụ Cội mất, chính quyền xã ngang nhiên phá nhà lấy đất. Đã nhiều năm qua, con cháu cụ Cọi làm đơn kiến nghị trả lại đất nhưng chưa được giải quyết.

Xã Thanh Lương thu hồi đất trái luật lí và đạo lí

Trước năm 1940, gia đình cụ Cọi sống trong ngôi nhà 3 gian trên mảnh vườn rộng gần 1.000 m2. Đây là tài sản hợp pháp của vợ chồng cụ. Năm 1944, ông Bính (con trai) lấy vợ, cụ Cọi mua cho ông Bính mảnh vườn gần nhà rộng hơn 200 m2 để ở riêng. Ông Bính ở cho đến khi qua đời, hiện ông Nguyễn Duy Chương, con trai ông Bính đang sử dụng. Còn vườn và nhà của cụ, trong chiến tranh chống Mỹ, do chồng đã mất, 2 con đi bộ đội, cụ ở 1 mình, nên cụ cho nhà máy tản cư về mượn ở và làm việc.

Do buồn đau khi 2 con và 1 cháu hi sinh ở chiến trường, cùng với tuổi cao sức yếu, cụ Cọi qua đời trong căn nhà trên. Sau khi cụ Cọi mất, bố con ông Bính bận làm ăn xa, ở nhà, nên chỉ ngày rằm, ngày giỗ các liệt sĩ, người nhà mới sang nhà hương khói cho cụ Cọi và các liệt sĩ.

Khi xã huy động lực lượng đến dỡ nhà cụ Cọi, lấy đất xây trường mầm non, cha con ông Bính phản đối, nhưng xã vẫn tiến hành xây dựng. Sau khi trường chuyển đi, đất bỏ hoang, hàng chục năm qua, ông Bính, nay là ông Chương có đơn yêu cầu chính quyền và các cơ quan chức năng từ xã đến Trung ương xem xét trả lại đất cho gia đình để xây nhà thờ Mẹ VNAH Nguyễn Thị Cọi và 3 liệt sĩ, nhưng không được giải quyết. Mặc dù Công văn số 496/UBND-TNMT ngày 4/4/2019 của UBND huyện Thanh Chương cũng thừa nhận: "Thửa đất số 661 trước đây có một phần là vườn của bà Nguyễn Thị Cọi"

Ông Nguyễn Duy Chương bên bàn thờ của gia đình thờ Hai liệt sĩ và Mẹ VNAH

Cần trả lại đất cho gia đình cụ Cọi

Trước hết phải khẳng định sự việc xảy ra đã lâu, trước những năm 1980, khi chưa có Luật Đất đai, nên cả UBND xã Thanh Lương và phía gia đình ông Chương đều có thiếu sót. Phía gia đình ông Chương khi thấy xã dỡ nhà đã không quyết liệt can ngăn là chưa làm hết trách nhiệm với cụ Coi và các liệt sĩ. Còn chính quyền xã Thanh Lương ngang nhiên dỡ nhà cụ Cọi để lấy đất là trái luật và vô cảm.

Tuy nhiên, hiện ông Chương bức xúc là do UBND huyện Thanh Chương lại căn cứ vào Khoản 5, Điều 26, Luật Đất đai năm 2013 để trả lời về việc xã phá nhà lấy đất của cụ Cọi năm 1974. Do UBND huyện căn cứ vào Luật Đất đai năm 2013, nên ông Chương cũng chiểu theo Luật Đất đai năm 2013 để đòi lại đất.

Thứ nhất: Trong Công văn số 649/UBND-TNMT ngày 4/4/2019, UBND huyện Thanh Chương nêu: "Sau đó một thời gian, hai bà chết (cụ Cọi và cụ Yêm có nhà ở cạnh cụ Cọi-NV), UBND xã đã sử dụng khu đất này để xây trường vỡ lòng". Như vậy UBND xã Thanh Lương thu hồi vườn cụ Cọi là sai theo quy định tại Mục b,c, Khoản 1, Điều 65 Luật Đất đai năm 2013. Mục b,c, quy định như sau:

b, Cá nhân chết mà không có người thừa kế.

c, Người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất.

Căn cứ theo các điều khoản trên thì cụ Cọi có người thừa kế, bản thân cụ khi còn sống và ông Chương, người thừa kế cũng không có đơn trả lại vườn cho UBND xã.

Ông Nguyễn Duy Lương (mặc áo trắng) trên đát vườn của cụ Nguyễn Thị Cọi Mẹ VNAH

Thứ hai: UBND xã Thanh Lương không đủ thẩm quyền để thu hồi vườn của cụ Cọi. Tại Mục 1,2, Điều 66, Luật Đất đai năm 2013 quy định. UBND tỉnh, UBND huyện mới có thẩm quyền thu hồi đất theo quy định.

Thứ ba: Đất thu hồi của cụ Cọi, hiện nay UBND xã Thanh Lương sử dụng không đúng mục đích theo Mục a,b,c, Khoản 1, Điều 16, Luật Đất đai năm 2013. Mục này quy định thu hồi đất như sau:

a) Thu hồi vì mục đích quốc phòng,an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia công cộng.

b) Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai.

c) Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo quy định của pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

Hiện thửa đất của bà Cọ đang bỏ hoang và chuẩn bị phân lô bán nền.

Thứ tư: Nếu UBND huyện có quyết định thu hồi, theo theo pháp luật phải có phương án bồi thường. Việc thu hồi đất của gia đình cụ Cọi không đền bù là trái với quy định tại Khoản 3, Điều 26 Luật Đất đai năm 2013 quy định như sau:

3, Khi nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng - an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng thì người sử dụng đất được nhà nước bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo quy định của pháp luật.

Báo điện tử Ngày mới (Báo Người cao tuổi) đề nghị UBND huyện Thanh Chương xem xét, giải quyết trả lại đất hương hỏa cho thân nhân Mẹ VNAH Nguyễn Thị Cọi.