Thanh tra Chính phủ kết luận nhiều vi phạm trong thực hiện tự chủ tại Bộ Y tế

Bộ Y tế mắc nhiều sai sót, vi phạm trong thực hiện tự chủ theo NĐ 43. Ảnh: Internet

Phê duyệt Chủ tịch Hội đồng trường trái quy định

Bộ Y tế là cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành, có nhiệm vụ thực hiện quy định tự chủ theo Điều 32 NĐ 43 và Điều 22 NĐ 16. Năm 2016, Bộ Y tế có 84 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc, trong đó có 13 đơn vị tự đảm bảo chi thường xuyên; 65 đơn vị đảm bảo một phần và 6 đơn vị ngân sách Nhà nước đảm bảo toàn bộ chi hoạt động thường xuyên.

Cùng với thanh tra tại Bộ Y tế, TTCP cũng tiến hành thanh tra 4 đơn vị trực thuộc là Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, Đại học Y dược Cần Thơ, Đại học Y Hà Nội, Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh. Đây là những đơn vị được giao tự chủ 1 phần chi thường xuyên.

Riêng, Đại học Y dược Cần Thơ năm 2017, thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính theo quyết định Phê duyệt Đề án thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động của Thủ tướng Chính phủ.

Thanh tra việc tổ chức và thực hiện tự chủ theo NĐ 43 tại Bộ Y tế, TTCP đã chỉ ra nhiều sai sót.

Chức năng, nhiệm vụ, điều lệ tổ chức hoạt động của 4 đơn vị trực thuộc được thanh tra lần này, đều được Bộ Y tế phê duyệt từ những năm 2007, 2009 đến nay chưa được điều chỉnh, bổ sung phù hợp với thực tế.

Liên tiếp trong 2 năm (2011 và 2012), Bộ Y tế đã có văn bản trong đó có chỉ đạo Bệnh viện Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh hạch toán theo chế độ kế toán dành cho đơn vị sự nghiệp công lập (theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước năm 2009), nhưng đến nay gần chục năm trôi qua, Bệnh viện Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh vẫn chưa thực hiện.

Về quyết định giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với đơn vị sự nghiệp trực thuộc, TTCP chỉ rõ, giai đoạn 2013-2016, Bộ Y tế đã giao quyền tự chủ cho đơn vị mỗi năm 1 lần chưa đúng quy định tại NĐ 43.

Trong phê duyệt kế hoạch biên chế, từ năm 2011 trở về trước, hàng năm Bộ Y tế ban hành quyết định giao chỉ tiêu biên chế cho các đơn vị sự nghiệp. Từ năm 2012 trở lại đây, Bộ triển khai theo quy định của Luật Viên chức là phê duyệt vị trí việc làm. Đến nay, Bộ Y tế đã phê duyệt được 52/57 đơn vị, còn 5 đơn vị đang hoàn chỉnh Đề án, trong đó có Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh.

Tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, Bộ Y tế giao chỉ tiêu kế hoạch giường bệnh cho Bệnh viện là 800 giường từ năm 2012. Tuy nhiên, Bộ này không giao thêm biên chế tương ứng với số giường bệnh tăng thêm nên biên chế của bệnh viện thấp hơn 155 biên chế theo định mức biên chế quy định.

Trong phân cấp về tổ chức bộ máy, Bộ Y tế đã phân cấp công tác quy hoạch và bổ nhiệm cho các đơn vị trực thuộc theo tinh thần NĐ 43. Bộ cũng đã ban hành một số văn bản về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý. Tuy nhiên, Bộ lại chưa có hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp đang thực hiện hợp đồng lao động dài hạn tại các đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo chi phí hoạt động nhất là các bệnh viện thuộc các trường đại học y dược.

Đáng lưu ý, quá trình thanh tra, TTCP đã phát hiện sai phạm khi thành lập hội đồng trường. Cụ thể, năm 2017, Bộ Y tế đã ban hành quyết định phê duyệt hội đồng và Chủ tịch Hội đồng trường cho Đại học Y dược Cần Thơ, trong đó, Chủ tịch Hội đồng trường là nguyên Hiệu trưởng (sinh năm 1955, được Bộ trưởng Bộ Y tế đồng ý kéo dài thời gian công tác để trực tiếp giảng dạy, nghiên cứu khoa học kể từ ngày 20/1/2017).

TTCP khẳng định, việc Bộ Y tế phê duyệt Chủ tịch Hội đồng trường nêu trên là không đúng ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 4180 ngày 25/4/2017 của Văn phòng Chính phủ; không đúng tiêu chuẩn về độ tuổi theo quy định của Luật Giáo dục Đại học…

Thiếu kiểm tra, giám sát đơn vị sự nghiệp trong thực hiện tự chủ

Cũng theo TTCP, giai đoạn 2013-2016, Bộ Y tế đã ban hành một số tiêu chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật, xây dựng mức thu phí y tế dự phòng, các dịch vụ kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, kiểm định vắc xin, kiểm nghiệm an toàn thực phẩm… Tuy nhiên, Bộ Y tế chưa xây dựng và ban hành khung giá dịch vụ khám, chữa bệnh theo nguyên tắc tính đủ chi phí và có tích lũy theo nhiệm vụ được giao.

Về xây dựng tiêu chí cụ thể để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao đối với các đơn vị sự nghiệp năm 2013-2014, Bộ Y tế đã xây dựng dự thảo thông tư quy định các nội dung, chỉ tiêu cơ bản trong kế hoạch hoạt động chuyên môn và các tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động chuyên môn theo các lĩnh vực y tế. Tuy nhiên, đến nay, Thông tư vẫn chưa được ban hành.

TTCP cũng chỉ ra, việc kiểm tra giám sát việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với đơn vị sự nghiệp còn hạn chế. Một số hạn chế, khuyết điểm của 4 đơn vị được thanh tra trên các lĩnh vực tổ chức bộ máy, nhân sự, tài chính chưa được phát hiện, chấn chỉnh kịp thời. Bộ Y tế cũng chưa tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá việc tự chủ về tổ chức bộ máy biên chế.

TTCP khẳng định, các hạn chế, khuyết điểm, sai phạm nêu trên có trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Y tế và một số cục, vụ chuyên môn. Từ đó, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế tăng cường công tác quản lý, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các đơn vị sự nghiệp trực thuộc thực hiện nghiêm túc tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo đúng quy định…

Đối với nội dung phê chuẩn Chủ tịch Hội đồng trường không đủ tiêu chuẩn về độ tuổi theo quy định, Bộ Y tế phải báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Trường hợp Thủ tướng Chính phủ không đồng ý, Bộ Y tế phải thu hồi, hủy bỏ quyết định, đồng thời chỉ đạo Trường Đại học Y dược Cần Thơ bầu lại Chủ tịch Hội đồng trường đảm bảo quy định của pháp luật hiện hành.

TTCP cũng kiến nghị, Bộ Y tế kiểm điểm rút kinh nghiệm; chỉ đạo các cục, vụ liên quan kiểm điểm trách nhiệm và có biện pháp khắc phục.