Phát triển kinh tế biển ở Nghệ An: Vấn đề không chỉ là hạ tầng

Một góc cảng Cửa Lò

Hạ tầng giao thông khá thuận lợi

Nghệ An có 16 tuyến quốc lộ đi qua với chiều dài 1.768 km và 32 tuyến tỉnh lộ với tổng chiều dài 662,1 km. Ngoài 1 cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn, Nghệ An có 1 cửa khẩu chính, 3 cửa khẩu phụ và 4 lối mở trên khu vực biên giới với nước bạn Lào. Đặc biệt, Nghệ An có sân bay Vinh đã được đầu tư, nâng cấp thành cảng Hàng không quốc tế và hệ thống cảng biển được đầu tư, năng lực ngày càng được nâng cao.

Nghệ An có 7 cảng biển đang hoạt động, nhiều doanh nghiệp đầu tư vào dịch vụ cảng. Cụ thể, cảng Cửa Lò có 4 bến, 3 kho hàng và bãi chứa hàng diện tích 9ha; cảng Đông Hồi có các nhà đầu tư như Công ty Thanh Thành Đạt, Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam, Possco Hàn Quốc đã lựa chọn các vị trí xây dựng bến cảng chuyên dụng; cảng The VISSAI có 3 bến khu cảng nội địa cho tàu 3.000 - 10.000 DWT và 2 bến cho tàu lớn đến 70.000 DWT; cảng Bến Thủy cho phép tàu có trọng tải dưới 1.000 tấn ra vào thuận lợi.

Ngoài ra cảng Nghi Hương chuyên dụng nhập xăng dầu sản phẩm, cho tàu 1 vạn tấn ra vào cảng thuận lợi; cảng Hưng Hòa cho phép cập tàu 1.200 tấn; cảng Cửa Hội phục vụ tàu đánh cá. Trên địa bàn tỉnh này có 6 cửa lạch, chủ yếu cho tàu thuyền đánh cá neo đậu và tránh, trú bão và hàng hóa tổng hợp ra vào cửa lạch.

Theo Quy hoạch chi tiết Khu bến cảng biển Cửa Lò, tỉnh Nghệ An giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và sau năm 2030 được công bố cuối tháng 3/2018, cảng Cửa Lò sẽ rộng 5.125 ha, trong đó phạm vi quy hoạch vùng đất khoảng 782,3 ha; phạm vi quy hoạch vùng nước khoảng 4.342,7 ha. Khu bến chuyên dùng có bến cảng tổng hợp, container cho tàu biển có trọng tải từ 30.000 - 50.000 tấn (tương lai tiếp nhận cỡ tàu tổng hợp, container có trọng tải đến 100.000 tấn và tàu khách quốc tế từ 3.000 - 5.000 chỗ khi có điều kiện)...

Ông Vương Bình Minh - Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Nghệ An cho biết, việc quy hoạch xây dựng khu bến cảng Cửa Lò có ý nghĩa quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và các tỉnh lân cận. “Cảng biển sẽ giúp lưu thông hàng hóa cho cả Khu kinh tế Đông Nam rộng lớn trên 21.000 ha, từ đó tạo điều kiện cho các doanh nghiệp ngày càng phát triển, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn”, lời ông Minh.

Cần phát triển mạnh Logistics

Để những tiềm năng phát huy hiệu quả trong phát triển kinh tế biển, Nghệ An cần trở thành một trung tâm logistics Bắc miền Trung. Tuy nhiên, Nghệ An nằm trong thực trạng chung là thiếu cơ chế quản lý Nhà nước, bao gồm cả chính sách hỗ trợ phát triển dịch vụ logistics, pháp luật điều chỉnh ngành...

Để Nghệ An hay bất cứ khu vực trọng điểm nào vươn lên được, các bộ, ngành và địa phương cần chủ động rà soát, gắn kết quy hoạch về trung tâm logistics, cảng cạn, kho ngoại quan và các quy hoạch sản xuất công - nông nghiệp trong một tổng thể thống nhất; khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư vào lĩnh vực dịch vụ logistics, phát triển kết cấu hạ tầng logistics, sàn giao dịch logistics gắn với thương mại điện tử trên các địa bàn.

Ngoài ra, cần xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển dịch vụ logistics tại địa phương hiệu quả, phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của từng địa phương, đưa ngành dịch vụ logistics lên một bước mới hiện đại và mở rộng.

Tại Việt Nam hiện nay, hàng hóa phải đi qua rất nhiều khâu trung gian và do đó, làm tăng chi phí giao dịch và tăng giá bán. Mặt khác, các doanh nghiệp trên địa bàn Nghệ An cũng chưa có thói quen sử dụng dịch vụ thuê ngoài mà chủ yếu là tự làm. Khi tự mình thực hiện các hoạt động logistics thì sẽ tốn rất nhiều vốn đầu tư và không đạt được chất lượng cao.

Theo Tiến sỹ kinh tế Chu Quang Thứ - Chủ tịch Hội Người đi biển Việt Nam, với những bứt phá trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và các công cụ hiện đại hóa đã và đang bắt đầu thay đổi toàn bộ viễn cảnh của dịch vụ kho bãi và phân phối hàng hóa trên toàn thế giới.

Với lĩnh vực logistics, cuộc cách mạng này sẽ ngày càng mở rộng việc kết nối những thiết bị phi truyền thống như pallet, xe cần cẩu, thậm chí xe rơ-mooc chở hàng với mạng internet. Các doanh nghiệp logistic Việt Nam nói chung và Nghệ An nói riêng cần nắm bắt xu hướng này, cải tiến công nghệ để tỷ suất lợi nhuận ngày càng được nâng cao.