Dự án tỷ đô ở Nghệ An bị “khai tử”

Đó là dự án đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất sắt xốp theo công nghệ Itmk3 (gọi tắt là sắt xốp Kobelco) với công suất 2 triệu tấn sản phẩm/1 năm, tại Khu công nghiệp (KCN) Đông Hồi, thị xã Hoàng Mai thu hút nguồn vốn FDI từ Nhật Bản bị thu hồi vào cuối tháng 6/2019 vừa qua.

Dự án nhà máy sản xuất sắt xốp Kobelco chính thức bị thu hồi sau gần 9 năm không thể triển khai đầu tư xây dựng để đưa vào hoạt động như kế hoạch đặt ra

Khởi công xong thì “đắp chiếu”

Cách đây 9 năm, vào tháng 7/2010, công ty TNHH thép Kobe, Nhật Bản đã phối hợp với tỉnh Nghệ An tổ chức lễ khởi công xây dựng nhà máy sản xuất sắt thép Kobelco tại KCN Đông Hồi với quy mô 407.273m2.

Đây là sự kiện được xem là “đi tắt đón đầu” mà chính quyền tỉnh Nghệ An mong đợi để tập trung thu hút nguồn vốn FDI vào địa phương, tạo nên vệ tinh kinh tế vùng địa đầu xứ Nghệ.

Vào thời điểm 2010, bằng việc thu hút được dự án khoảng 1 tỷ USD đầu tư trên địa bàn cũng được xem là thành quả rất đáng tự hào. Dự kiến năm 2012 sẽ đi vào hoạt động sẽ mở ra cho thị trường trong nước và nước ngoài nguồn nguyên liệu sắt xốp rất lớn.

Theo tìm hiểu thì dự án này sẽ tập trung lấy nguồn nguyên liệu đầu vào tại khu vực mỏ sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh) ra và than từ Quảng Ninh vào.

Thế nhưng, sau khi khởi công xây dựng, dự án đã rơi vào tình trạng “chết yểu” trước sự mong mỏi của chính quyền lẫn người dân địa phương, trực tiếp là xã Quỳnh Lộc, Quỳnh Lập thị xã Hoàng Mai bây giờ.

Suốt 9 năm qua, dự án 01 tỷ USD không thể triển khai hoàn thành các hạng như đã đề ra mặc dù Bộ Công Thương, tỉnh Nghệ An và đại diện chủ đầu tư đã có nhiều cuộc họp bàn giải pháp tháo gỡ. Theo đó, nhiều phương án được đưa ra để nhà đầu tư triển khai bỏ vốn xây dựng các hạng mục nhưng cuối cùng không thể tìm được lối đi như mong đợi.

Trao đổi nhanh qua điện thoại, ông Võ Văn Dũng – Bí thư thị xã Hoàng Mai cho biết việc dự án xây dựng nhà máy sản xuất sắt thép Kobelco dừng triển khai suốt thời gian qua không tác động nhiều đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Ông Võ Văn Dũng cũng cho rằng, địa phương không ảnh hưởng nhưng nhà đầu tư đã thiệt hại rất nhiều trong quá trình triển khai dự án này.

Sau 9 năm, Nghệ An thu hồi dự án tỷ đô

Động thái dứt khoát của tỉnh Nghệ An về việc đưa ra các giải pháp áp dụng đối với dự án treo, dự án chậm tiến độ trên địa bàn đang được dư luận quan tâm, ủng hộ.

Đặc biệt, đối với dự án xây dựng nhà máy sản xuất sắt thép Kobelco thì mới đây vào ngày 24/6/2019, ông Lê Ngọc Hoa – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã ký ban hành Quyết định số 2330/QD-UBND về việc chấm dứt hoạt động dự án đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất sắt xốp theo công nghệ Itmk3 với công suất 2 triệu tấn sản phẩm/1 năm, tại Khu công nghiệp Đông Hồi, thị xã Hoàng Mai.

Theo quyết định nói trên, tỉnh Nghệ An yêu cầu chủ đầu tư sắt xốp Kobelco trả lại giấy chứng nhận đầu tư và chấm dứt hoạt động, thanh lý dự án nêu trên theo đúng quy định hiện hành của pháp luật. Mặt khác, chủ đầu tư cũng phải thanh lý dự án theo đúng quy định hiện hành của pháp luật cũng như chịu hoàn toàn trách nhiệm về các chi phí đã bỏ ra (nếu có) liên quan đến quá trình khảo sát, nghiên cứu, tư vấn, đầu tư dự án.

Được biết, trước khi Nghệ An thu hồi dự án nói trên, chủ đầu tư sắt xốp Kobelco đã gặp phải cảnh loay hoay tìm nguyên liệu đầu vào, cơ chế cho nhà máy trước khi đi vào hoạt động.

Ông Phan Xuân Hóa – Phó Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An cho biết, đáng ra theo Luật thì dự án này đã phải thu hồi từ lâu rồi vì đã quá thời hạn nhưng nhà đầu tư không triển khai xây dựng theo tiến độ đặt ra.

“Gần 10 năm nhưng qua nhiều cuộc họp, tỉnh Nghệ An cũng tạo nhiều cơ hội cho nhà đầu tư để sớm tìm giải pháp triển khai dự án. Thế nhưng, đến thời điểm vừa qua, dự án vẫn không triển khai nên buộc tỉnh phải thu hồi. Hiện nay sau khi thu hồi, toàn bộ diện tích đất hơn 40ha vẫn chưa có nhà đầu tư mới vào thay thế” – ông Phan Xuân Hóa cho biết thêm.

Thực tế, trong phiên họp giữa chủ đầu tư và Bộ Công Thương, UBND tỉnh Nghệ An vào tháng 12/2012 cũng có đưa ra phương án xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ cho đơn vị sắt xốp Kobelco được góp vốn 20% vào Công ty CP Sắt Thạch Khê tại tỉnh Hà Tĩnh. Thậm chí, đã có nhiều đề xuất của tỉnh Nghệ An lên các Bộ, ngành trung ương về việc tìm giải pháp cho dự án xây dựng nhà máy sản xuất sắt xốp Kobelco triển khai theo lộ trình đề ra.

Tuy nhiên, đến thời điểm vừa qua, các giải pháp nói trên đều không được “thuận buồn xuôi gió” như dự kiến.
Chính vì vậy, vào ngày 24/6/2019, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Quyết định thu hồi, chấm dứt hoạt động dự án xây dựng nhà máy sản xuất sắt xốp Kobelco sau 9 năm “treo” tại KCN Đông Hồi.