Nghệ An: Nhiều doanh nghiệp sai phạm trong khai thác đá xây dựng

“Thi nhau” sai phạm

Được biết, ngày 08/01/2019, Sở xây dựng Nghệ An chủ trì thành lập Tổ công tác liên ngành, bao gồm thành viên các Sở: Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Lao động TB-XH, Sở Công Thương và đại diện chính quyền các huyện, thị xã, kiểm tra việc chấp hành thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật thi công, việc tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật, các quy định về an toàn, vệ sinh lao động và các vi phạm pháp luật về lao động đối với hoạt động khai thác tại các mỏ đá xây dựng.

Theo đó, có 04 địa phương, gồm: Huyện Anh Sơn, huyện Đô Lương, Thị xã Hoàng Mai và huyện Quỳnh Lưu với tổng số 25 mỏ khai thác đá xây dựng được kiểm tra. Kết quả cho thấy, trong số 25 mỏ đá xây dựng được đoàn liên ngành kiểm tra thì có 03 mỏ chưa hoạt động hoặc đã tạm dừng, số còn lại các mỏ đang hoạt động khai thác đá xây dựng đều có sai phạm (100%).

Cty CP XD Văn Sơn, huyện Quỳnh Lưu vừa bị xử phạt 60 triệu đồng vì khai thác đá sai thiết kế được phê duyệt

Cụ thể, có 05/25 đơn vị vi phạm pháp luật về An toàn vệ sinh lao động, gồm: Cty CP XD và TM Chính Phong – Lèn Voi, xã Nam Thành, huyện Yên Thành; Tổng CTy 36 – Lèn Trốt, xã Tân Thắng, huyện Quỳnh Lưu; Cty CP TM & XD Bình An – Lèn Thùng Buồng, xã Quỳnh Tân, huyện Quỳnh Lưu. Có 02/25 đơn vị vi phạm các quy định về pháp luật lao động, gồm: Cty CP Cao Nguyên – Mỏ đá thôn Nhân Tiến, xã Cẩm Sơn, huyện Anh Sơn đã vi phạm về hành vi “Không kiểm định đình kỳ máy, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động”; Cty CP XD Phả Ngọc Nghệ An – Mỏ đá Khe Ổi, xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương vi phạm về hành vi “Không thực hiện ngay những biện pháp khắc phục hoặc ngừng hoạt động của máy, thiết bị, nơi làm việc có nguy cơ gây tai nạn lao động”.

Mỏ đá lèn Thùng Buồng tại xã Quỳnh Tân (Quỳnh Lưu) của Cty An Bình khai thác đá vượt quá độ sâu cho phép

Đặc biệt, trong quá trình kiểm tra các đơn vị, đoàn công tác đã phát hiện 17/25 đơn vị “Không tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động và thực hiện khác không đúng trình tự khai khác và hệ thống khai thác xác định thiết kế mỏ được phê duyệt, gồm: Công ty CP 495 – Mỏ đá lèn Đồng Chương (huyện Anh Sơn); Cty CP XD và TM Hoàng Long – Mỏ đá Lèn Muội (huyện Đô Lương); Cty TNHH Nguyễn Bá Lương – Mỏ đá lèn Khùa (huyện Đô Lương); Cty TNHH Toản Thành – Mỏ đá lèn 12 Thung, xã Trù Sơn, huyện Đô Lương; Cty CP Vật liệu 99 – Mỏ đá lèn 12 Thung, xã Trù Sơn, huyện Đô Lương; Cty TNHH XD Nam Thành – Mỏ đá lèn Voi, xã Trung Thành và Nam Thành, huyện Yên Thành; Cty CP 369 – Mỏ đá Lèn Cò, xã Đồng Thành, huyện Yên Thành....

Trước các sai phạm trên, tổ kiểm tra liên ngành đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính với hành vi “Vi phạm pháp luật về an toàn vệ sinh lao động”, “Thực hiện khai thác mỏ không đúng quy trình tự khai thác và hệ thống khai thác xác định trong thiết kế mỏ được phê duyệt” đối với 22/25 mỏ đá được kiểm tra, chuyển hồ sơ cho UBND các huyện, thị xã có đơn vị vi phạm để xử phạt. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị tạm ngừng hoạt động khai thác để khắc phục ngay các nơi làm việc có nguy cơ mất an toàn lao động. Mặt khác, yêu cầu khắc phục các tồn tại trong việc thực hiện các thu tục hồ sơ pháp lý, thực hiện quy trình, quy phạm khai thác mỏ, bảo vệ môi trường, sử dụng lao động, an toàn lao động.

Chủ mỏ chấp hành chưa nghiêm

Hàng năm, sau các đợt kiểm tra, hầu hết các mỏ khai thác đá xây dựng đều có vi phạm, không vi phạm lỗi này thì vi phạm lỗi khác, trong đó lỗi vi phạm mất an toàn vệ sinh lao động, khai thác không đúng thiết kế được phê duyệt chiếm đa số... Với các lỗi vi phạm như trên, theo quy định sau khi lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính, các mỏ đá phải thực hiện các biện pháp khắc phục sai phạm, sau đó phải được cơ quan chức năng có thẩm quyền kiểm tra, xác nhận đã hoàn thành khắc phục sai phạm mới được tiếp tục khai thác. Tuy nhiên, thực tế hoạt động từ các mỏ khai thác đá hiện nay cho thấy, sau khi đoàn kiểm tra rút đi, việc xử phạt hành vi vi phạm vừa xong thì các mỏ đá lại tiếp tục việc khai thác đá như trước đó mà không khắc phục sai phạm do cơ quan chức năng chỉ ra.

Hầu hết các đơn vị đều vi phạm về khai thác đá sai thiết kế đã được phê duyệt

Điển hình là mỏ đá lèn Thùng Buồng, xóm 6, xã Quỳnh Tân, huyện Quỳnh Lưu là nơi Cty CP TM & XD Bình An vẫn tiếp tục khai thác đá khi chưa khắc phục các sai phạm mà cơ quan chức năng chỉ ra. Theo tìm hiểu của chúng tôi, mỏ đá này vừa bị xử phạt số tiền 22 triệu đồng do vi phạm “Không tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về An toàn loa động trong khai thác và chế biến đá”, “Không kiểm tra, đánh giá các yếu tố nguy hiểm, có hại tại nơi làm việc”. Đặc biệt, tại mỏ đá này Cty CP TM & XD Bình An đã tổ chức khai thác đá khoét sâu xuống lòng đất hàng chục mét, vượt cốt khai thác cho phép... Tuy nhiên, thay vì khắc phục các vi phạm nói trên, mỏ đá này vẫn tổ chức khai thác đá và hoạt động bình thường. Thời điểm chúng tôi có mặt, trên bãi có nhiều xe tải ra vào lấy đá, có 02 máy múc đang hoạt động ở các chân lèn đá... cạnh đó là một ao nước khổng lồ có diện tích hàng chục ngàn mét vuông, nằm sâu dưới lòng đất, chưa được san lấp!

Tương tự, tại lèn Trụ Hải, xã Quỳnh Văn, huyện Quỳnh Lưu, đây là nơi hai doanh nghiệp khai thác đá đang hoạt động lâu năm (Cty CP Trường Thịnh và Cty CP XD Văn Sơn). Mới đây, hai công ty này đều đã bị UBND huyện Quỳnh Lưu ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính mỗi đơn vị số tiền 60 triệu đồng, do “Thực hiện khai thác không đúng trình tự khai thác và hệ thống khai thác xác định trong thiết kế mỏ được duyệt”. Tại thời điểm phóng viên có mặt, hoạt động khai thác đá tại đây vẫn diễn ra bình thường, đáng chú ý lỗi vi phạm về trình tự khai thác vẫn không được các doanh nghiệp chấp hành, phương pháp khai thác đá vẫn là khoan, nổ mìn ở chân lèn thay vì khai thác theo phương pháp cắt từ ngọn xuống.

Hầu hết các đơn vị đều vi phạm về khai thác đá sai thiết kế đã được phê duyệt

Ông Đào Xuân Sơn - Trưởng phòng, Phòng TN&MT huyện Quỳnh Lưu, cho biết: Hiện nay đang trong quá trình các đơn vị khắc phục sai phạm, sau thời điểm trên, UBND huyện sẽ thành lập đoàn kiểm tra, kiểm tra công tác khắc phục sai phạm của các đơn vị để báo cáo UBND tỉnh và các ngành liên quan.

Thực tế cho thấy, những năm gần đây, trên địa bàn Nghệ An đã xảy ra khá nhiều vụ tai nạn lao động nghiêm trọng làm nhiều người chết, người bị thương. Nguyên nhân dẫn đến các tai nạn trên thì có nhiều, song chủ yếu vẫn là công tác khai thác đá của các đơn vị chưa tuân thủ trình tự khai thác theo thiết kế đã được phê duyệt, công nhân, người lao động còn lơ là, chủ quan khi làm việc tại các mỏ đá. Điển hình là vụ tai nạn lao động xảy ra vào ngày 16/12/2017, tại xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp, khiến 03 công nhân tử vong. Trước đó, ngày 16/10/2016, một vụ sập mỏ đá khác tại xã Châu Quang, huyện Quỳ Hợp cũng đã khiến cho 03 công nhân tử vong.

Với thực trạng trên có thể thấy vấn đề an toàn lao động tại các mỏ đá trên địa bàn tỉnh Nghệ An đang bị các chủ mỏ hết sức xem nhẹ. Điều này sẽ là ẩn họa lớn về tai nạn lao động nếu như không có chế tài xử lý mạnh tay của các cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An.