Dự án đường cao tốc Bắc - Nam: Cửa hẹp cho nhà đầu tư trong nước

Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã có văn bản yêu cầu các Ban Quản lý dự án (QLDA): 2, 6, 7, 85, Thăng Long, đường Hồ Chí Minh khẩn trương hoàn thiện hồ sơ mời sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư của 8 dự án đường cao tốc Bắc - Nam thực hiện theo hình thức PPP (hợp tác công - tư).

Dự án đường cao tốc Bắc - Nam sẽ áp dụng đấu thầu quốc tế. Trong ảnh: Tuyến cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây. Ảnh: VEC

Dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 52/2017/QH14, có chiều dài 654 km với tổng mức đầu tư 118.716 tỉ đồng; trong đó 55.000 tỉ đồng là vốn nhà nước và 63.716 tỉ đồng huy động ngoài ngân sách. Dự án được chia thành 11 dự án thành phần, gồm 3 dự án đầu tư công (Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn, cầu Mỹ Thuận 2) và 8 dự án đầu tư theo hình thức PPP, loại hợp đồng BOT (Mai Sơn - Quốc lộ (QL) 45, QL 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây).

Theo ông Nguyễn Nhật, Thứ trưởng Bộ GTVT, việc lựa chọn nhà đầu tư phải áp dụng hình thức đấu thầu quốc tế theo 2 giai đoạn sơ tuyển và đấu thầu. Trong đó, giai đoạn sơ tuyển quốc tế (thực hiện trên cơ sở báo cáo nghiên cứu khả thi được phê duyệt) sẽ đánh giá năng lực, kinh nghiệm để lựa chọn tối đa 5 nhà đầu tư đủ điều kiện và có điểm đánh giá cao nhất vào vòng đấu thầu.

Trên cơ sở hồ sơ mời sơ tuyển mà các ban QLDA trình, đến nay, Bộ GTVT đã phê duyệt hồ sơ mời sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án thành phần nói trên theo hình thức PPP. Để bảo đảm tiến độ tổng thể của dự án, Bộ GTVT yêu cầu các ban QLDA phát hành hồ sơ mời sơ tuyển này trước ngày 10-5.

Trao đổi với phóng viên, ông Phạm Hữu Sơn, Giám đốc Ban QLDA 2 (PMU 2), cho biết ngày 8-5, đơn vị này đã phát hành hồ sơ mời sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam, đoạn QL 45 - Nghi Sơn (dài 43 km, tổng mức đầu tư khoảng 6.333 tỉ đồng; trong đó vốn nhà đầu tư huy động trên 4.300 tỉ đồng). Trong ngày đầu tiên phát hành hồ sơ mời sơ tuyển, có 2 đơn vị trong nước tham gia là Cienco4 (Bộ GTVT) và Tổng Công ty Xây dựng Bạch Đằng - CTCP (Bộ Xây dựng). Một số nhà đầu tư Hàn Quốc, Pháp, Nhật Bản, Trung Quốc… cũng gửi thư bày tỏ sự quan tâm đến dự án này.

Ông Phạm Hữu Sơn hy vọng với thời gian mời sơ tuyển kéo dài đến ngày 8-7, sẽ có nhiều nhà đầu tư đăng ký.

Ông Nguyễn Viết Huy, Phó Vụ trưởng Vụ Đối tác công tư (PPP), cho biết trong hồ sơ mời sơ tuyển, để đánh giá năng lực và kinh nghiệm của nhà đầu tư, Bộ GTVT sử dụng phương pháp chấm điểm theo thang điểm 100 theo từng nội dung yêu cầu, như: năng lực về tài chính; năng lực về kinh nghiệm; phương pháp triển khai dự án...

Đánh giá sơ bộ về khả năng tham gia của các nhà đầu tư, theo ông Nguyễn Nhật, việc nhà đầu tư trong nước đáp ứng các tiêu chí tối thiểu theo quy định của pháp luật về đấu thầu và Nghị quyết số 20/NQ-CP của Chính phủ (như vốn chủ sở hữu bảo đảm tối thiểu 20% tổng vốn đầu tư; đã triển khai dự án có tổng vốn đầu tư tối thiểu bằng 50% tổng vốn đầu tư dự án đang xét; dự án có vốn chủ sở hữu nhà đầu tư đã góp tối thiểu bằng yêu cầu vốn chủ sở hữu dự án đang xét; đã thi công dự án/gói thầu có giá trị 30% giá trị xây lắp của dự án đang xét;...) rất hạn chế nên sẽ phải liên danh với các nhà đầu tư khác trong và ngoài nước để bảo đảm năng lực và kinh nghiệm theo yêu cầu.

PGS-TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, cho rằng việc đưa ra các quy định chặt chẽ hơn về vốn, kinh nghiệm sẽ giúp dự án đường cao tốc Bắc - Nam tránh được "vết xe đổ" của dự án mở rộng QL1 trước đây. Nhưng cũng vì thế, "cửa" cho doanh nghiệp (DN) trong nước sẽ hẹp lại, trong khi DN nước ngoài có thế mạnh về vốn sẽ có nhiều cơ hội tham gia hơn.

Dù vậy, ông Long đồng tình với việc Bộ GTVT đấu thầu quốc tế để thu hút DN đủ năng lực về tài chính. "DN trong nước muốn tham gia nhưng nếu năng lực tài chính yếu thì có thể tính đến việc liên danh, liên kết" - ông Long nói.