Niềm tự hào mang tên Đoàn bay 919

Tổ bay IL-14 trực chiến, ăn trưa ngay tại dưới cánh máy bay, sẵn sang làm nhiệm vụ chi viện cho chiến trường Tết Mậu Thân năm 1968.

Tự hào đoàn bay 60 năm tuổi…

Ngày 1/5/2019, Đoàn bay 919 thuộc Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) sẽ tròn 60 năm tuổi. Tiền thân là Trung đoàn Không quân vận tải 919 (Cục Không quân – Bộ Quốc phòng), Đoàn bay 919 là đơn vị bay vận tải quân sự - hàng không dân dụng đầu tiên của đất nước. Những phi công của Đoàn bay 919 năm xưa mỗi khi nhắc về quá khứ, thường tự nhận là chất lính không quân luôn chảy trong huyết quản của mình cho dù đã bao nhiêu năm trôi qua.

Cựu phi công Nguyễn Văn Sửu từng là Thành viên Tổ bay IL-14, chia sẻ rằng ông sẽ không bao giờ quên ký ức về những lúc xuất kích cùng phi đội mang mật danh T-14 trong đợt phục vụ cuộc tổng tiến công Tết Mậu Thân 1968 của Mặt trận Giải phóng Dân tộc Miền Nam. Để kịp thời chi viện cho mặt trận Trị Thiên – Huế đang gặp khó khăn, cạn kiệt đạn dược vì địch phản kích mạnh, ông cùng đồng đội chia thành hai nhóm, nhóm đầu tiên có nhiệm vụ ném bom đồn Mang Cá, nhóm thứ hai thả hàng xuống vùng Tam Giang, phía Tây thành phố Huế.

Hôm đó thời tiết xấu, mưa phùn giăng kín, mây mù dày đặc và màn đêm đen kịt. Đội bay chia làm 6 tổ, mỗi tổ 5 người nhận nhiệm vụ lái những chiếc IL-14, loại máy bay chở hàng nhưng được kỹ sư của ta lắp thêm giá bên ngoài cải tiến thành máy bay ném bom, Để đảm bảo yếu tố bí mật và bất ngờ, T-14 quyết định không sử dụng đài dẫn đường, và phi công phải thực hiện phương châm “tự đi, tự dẫn, tự đánh”, căn cứ vào những tham số đã tính toán từ trước mà điều khiển, giữ vững tốc độ, độ cao, hướng bay theo quy định rồi ước lượng thời gian bay để tìm ra mục tiêu..

Tổ bay quả cảm T-14 trước khi tham gia chiến đấu tại chiến trường Trị Thiên Huế - Mậu Thân 1968.

Khi bị máy bay địch phát hiện và bám theo, phi công ta nhiều lần bay ngoặt để đánh lạc hướng radar, thậm chí hạ xuống độ cao 300m khiến máy bay địch không dám bám đuôi. Có tổ bay kiên nhẫn lượn nhiều vòng tìm vị trí, đến khi đèn đỏ báo hiệu cạn nhiên liệu đã không kịp huỷ bom, buộc phải mang cả bom hạ cánh xuống sân bay Gia Lâm dù biết là rất nguy hiểm.

Sáng 13/2/1968, đài BBC đưa tin: “Lần đầu tiên, không quân Bắc Việt Nam đã ném bom xuống cửa biển Thuận An, đánh chìm một tàu và bắn hỏng hai tàu khác”. Nhưng thành công nào mà chẳng có đánh đổi. Sau khi lập nên chiến công ấy, cả 2 tổ bay đã không vĩnh viễn không bao giờ trở lại...

Chỉ tính riêng quá trình tham gia và chuẩn bị chiến dịch Hồ Chí Minh, các máy bay của Trung đoàn Không quân vận tải 919 đã thực hiện 163 chuyến bay; cơ động 4.250 cán bộ, chiến sĩ; vận chuyển 120,7 tấn vũ khí, phương tiện kỹ thuật. Trong đó có 48 tấn đạn pháo cho xe tăng và bản đồ thành phố Sài Gòn, biểu ngữ, truyền đơn, thuốc men... đáp ứng các nhu cầu cấp bách cho chiến dịch.

… Và những cột mốc khó quên

Ngày 22/12/1990, toàn bộ sĩ quan, chiến sĩ, quân nhân chuyên nghiệp của Đoàn bay 919 được chuyển ngành tại chỗ, ra khỏi quân đội để xây dựng ngành hàng không dân dụng Việt Nam. Đây là bước chuyển đổi quan trọng của Đoàn bay 919 sang hoạt động kinh doanh vận tải hàng không phục vụ phát triển kinh tế quốc dân, là tiền đề ổn định và phát triển sản xuất kinh doanh sau này.

Năm 1993, Đoàn bay 919 chính thức trở thành đơn vị trực thuộc Hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines (kể từ năm 1995 trực thuộc Tổng Công ty Hàng không Việt Nam).

Chiếc máy bay Airbus A320 mang biểu tượng “con cò” của Vietnam Airlines khi mới thành lập

“Đoàn bay 919 là một thương hiệu rất lớn không chỉ đối với ngành hàng không trong nước mà từ lâu đã được hàng không khu vực và quốc tế biết đến, bởi Đoàn bay 919 trưởng thành từ quân đội với những trận không chiến đã đi vào lịch sử giữ nước của dân tộc, với những tấm gương anh hùng được Tổ quốc ghi công. Truyền thống hào hùng ấy nhắc nhở chúng tôi - những người đi sau phải tiếp nối bằng việc vươn lên làm chủ công nghệ mới”, ông Nguyễn Hồng Lĩnh, Phó tổng giám đốc Vietnam Airlines, nguyên Đoàn trưởng Đoàn bay 919 chia sẻ.

Sở hữu những điều kiện thuận lợi hơn, ngày nay, các phi công của Đoàn bay 919 được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp và nhanh chóng tiếp cận các công nghệ tàu bay mới nhất của thế giới như Airbus A350-900, Airbus A321, hay Boeing 787-9.

Phi công Đoàn bay 919 đang làm chủ nhiều công nghệ tàu bay mới nhất, hiện đại nhất như Boeing 787, Airbus A350.

Ông Nguyễn Hồng Linh cho biết thêm, cách đây khoảng 10 năm, Đoàn bay 919 có chưa đến 35% phi công là người Việt. Khi xây dựng chiến lược phát triển, Đoàn bay 919 đặt mục tiêu đến năm 2025 giảm tỷ lệ phi công nước ngoài xuống còn 25% và đưa tỷ lệ phi công Việt Nam lên 75%. Đến nay, mục tiêu này đã sắp hoàn thành. Đoàn bay 919 hiện có khoảng 1200 phi công thì chỉ có 30% phi công nước ngoài mang gần 60 quốc tịch khác nhau, còn lại là phi công người Việt.

Nhìn lại những hình ảnh đầy tự hào của một đội bay nhiều tuổi đời và lịch sử, những câu chuyện hào hùng của quá khứ luôn là ngọn lửa cháy mãi qua năm tháng, để mỗi phi hành đoàn của Vietnam Airlines ngày qua ngày thêm quyết tâm tiếp nối trọng trách mang hình ảnh của tổ quốc mình vươn ra thế giới.