Ukraine có tổng thống mới

Ông Zelenskiy vui mừng khi nghe thông báo về kết quả kiểm phiếu hôm 21/4 tại Kiev. ảnh: Reuters

Volodymyr Zelenskiy, 41 tuổi, đã đánh bại đương kim tổng thống Petro Poroshenko, người hòng giành thêm một nhiệm kỳ với chủ trương biến mình thành “người hùng” chống lại ảnh hưởng của Nga. Với 95% số phiếu được kiểm, diễn viên Zelenskiy đã giành được 73% số phiếu bầu trong khi đại gia ngành bánh kẹo Poroshenko chưa được 25 %, Reuters trích lời ủy ban bầu cử trung ương Ukraine cho biết.

Đêm chủ nhật, khi tuyên bố chiến thắng trước những người ủng hộ, Zelenskiy hứa rằng ông sẽ không để người dân Ukraine thất vọng. “Tôi chưa chính thức trở thành tổng thống, nhưng là công dân Ukraine, tôi có thể nói với các quốc gia hậu Xô-viết rằng mọi thứ đều có thể”, ông nói.

Chiến thắng của ông Zelenskiy được chú ý bởi Ukraine đang trong tình cảnh đối đầu căng thẳng với Nga và tình hình xung đột ở miền đông Ukraine, nơi có những lực lượng thân Nga với quân chính phủ, chưa lắng dịu.

Ông Zelenskiy trước đó hứa sẽ chấm dứt chiến tranh ở vùng Donbass và nhổ tận gốc nạn tham nhũng.

Nhưng ông này vẫn chưa hề nói rõ ông có những kế hoạch gì để đạt được những điều đã hứa hẹn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gọi điện cho Zelenskiy và cam kết hỗ trợ Ukraine về chuyện toàn vẹn lãnh thổ, trong khi Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk chúc mừng Ukraine với thứ mà ông gọi là một bằng chứng sự trưởng thành của nền dân chủ.

Zelenskiy nói ông sẽ tiếp tục các cuộc đàm phán được châu Âu ủng hộ với Nga về một thỏa thuận hòa bình và sẽ tìm cách mang lại tự do cho những người Ukraike đang bị Nga giam giữ, trong đó có 24 thủy thủ hải quân.

Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev, người mới tuần trước ký ban hành một sắc lệnh hạn chế xuất khẩu than đá, dầu thô và các sản phẩm từ dầu sang Ukraine, nói Moscow và Kiev nay đã có cơ hội cải thiện cái mà ông gọi là quan hệ kinh tế bị hủy hoại, nhưng cũng nói ông không hề ảo tưởng về những gì có thể diễn ra.

Trên mạng xã hội, ông Medvedev nêu ra những điều cần thiết để cải thiện quan hệ giữa hai nước. “Thành thực. Thực tế, và một cách tiếp cận có trách nhiệm”, ông Medvedev nói.

Zelenskiy đã cam kết giữ Ukraine theo hướng thân phương Tây, nhưng lời lẽ “ôn hòa” hơn ông Poroshenko về các kế hoạch gia nhập Liên minh châu Âu và NATO.

Còn Poroshenko, người đã chấp nhận thất bại nhưng nói vẫn sẽ tiếp tục tham gia chính trị, nói chiến thắng của Zelenskiy sẽ khiến điện Kremlin mở tiệc ăn mừng.

Chiến thắng của Zelenskiy cho thấy các cử tri Ukraine đã chán ngấy với nền chính trị của một quốc gia 42 triệu dân nhưng vẫn là một trong những nước nghèo nhất châu Âu sau ba thập kỷ giành được độc lập. Thứ họ cần là sự thay đổi.

Sự thắng thế của một người “ngoại đạo” như Zelenskiy có vẻ là có lý, trong lúc thế giới đang trải qua những biến động chính trị ở khắp nơi trên thế giới, từ cuộc “trốn chạy” Brexit ở Anh tới chiến thắng của một “tay mơ chính trị” nhưng Donald Trump ở Mỹ, phong trào cực hữu trở lại Pháp và Tây Ban Nha.

Những con số thống kê ở Ukraine càng cho thấy người dân mong chờ một sự thay đổi, dù chưa rõ thay đổi này có giúp cuộc sống của họ tốt hơn hay không: chỉ có 9% người dân Ukraine tin tưởng vào chính phủ, mức thấp nhất trên thế giới, theo một cuộc thăm dò của viện Gallup (Mỹ) công bố hồi tháng Ba.

Tuy nhiên, giới chỉ trích đang công kích Zelenskiy về mối quan hệ mà họ cho là “không lành mạnh” với nhà tài phiệt Ihor Kolomoisky đầy quyền lực, người sở hữu kênh truyền hình thường phát các vở kịch của Zelenskiy. Ông này đã bác bỏ các cáo buộc, hứa sẽ không chịu tác động của Kolomoisky.

Diễn viên truyền hình này, theo CNN, được biết đến nhiều nhất ở Ukraine với loạt hài kịch “Đày tớ của nhân dân”, trong vai một giáo viên vì thời cuộc biến chuyển bỗng chốc trở thành tổng thống Ukraine.