Nghệ An: Xe dù “xẻ dọc, đâm ngang” trong thành phố

Núp bóng chở người nhà, người thân

Các “xe dù” thường lách luật bằng cách “hợp đồng miệng” chớp nhoáng với khách để hợp thức hóa việc đón, trả khách. “Hợp đồng miệng” là chiêu thức của chủ xe kiêm lái xe thỏa thuận ngầm với khách hàng trên danh nghĩa chở người quen, người nhà để qua mặt lực lượng chức năng.

Từ “xe dù” đến xe chạy tuyến cố định hay xe hợp đồng tất cả đều dừng bắt khách tại điểm dừng, đỗ của xe buýt

Hiện tại, các “xe dù” này chạy khá công khai về giờ giấc, sáng sớm đến TP Vinh trước 7 giờ 30 phút để kịp giờ làm việc của các cơ quan, đơn vị. Còn thời gian về thường thì không cố định, hành khách đi xe này phải chờ mất nhiều thời gian mới ra khỏi nội thành vì lái xe còn phải hẹn đưa, đón khách hàng qua điện thoại. Những điểm đến cuối cùng ưa thích của xe dù là các bệnh viện tuyến tỉnh, như: Nội tiết, Hữu nghị Đa khoa, Ung Bướu, Sản-nhi…

Sáng 2/4, chúng tôi có mặt tại đường Tôn Thất Tùng, đứng ở cổng Bệnh viện Sản - Nhi chưa đầy 30 phút đã có 3 “xe dù” 7 chỗ và 1 xe 16 chỗ ngồi chạy trả khách tại đây. Để tránh tình trạng “người ta trông vào”, cánh tài xế cho xe chạy chậm, nhìn trước ngó sau đến đầu hẻm nhỏ cách cổng bệnh viện chừng chưa đầy 100m thì “âm thầm” thả khách, sau đó mất hút.

Còn tại đường Lê Nin (đoạn qua Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Bệnh viện 115), phóng viên khoác ba lô đứng trên vỉa hè 15 phút đã có vài chiếc xe 7 chỗ, tài xế rà phanh, hạ cửa kính chào mời lên xe về huyện.

Từ “xe dù” đến xe chạy tuyến cố định hay xe hợp đồng tất cả đều dừng bắt khách tại điểm dừng, đỗ của xe buýt

Một hành khách thường xuyên khám ở Bệnh viện Nội tiết Nghệ An, chia sẻ, dù biết lên ngồi trên “xe dù” hành khách phải chấp nhận với kiểu nhiều không: không bảo hiểm cho khách ngồi trên xe, không đúng tuyến, không bến bãi, không có vé cho khách, không nộp thuế cho nhà nước… nhưng được “đón tận nhà, trả tận nơi”.

Qua tìm hiểu được biết, nhiều “xe dù” chạy từ các huyện, thị vào TP. Vinh phóng nhanh, vượt ẩu, luồn lách qua nhiều tuyến đường nhánh để tránh sự kiểm soát của lực lượng chức năng. Thủ đoạn của các xe này là đón khách tại các bến cóc hoặc tại nhà rồi thỏa thuận miệng chở đến các địa chỉ cụ thể trong TP. Vinh. Với hình thức này, cả chủ xe và hành khách đều có lợi nên hai bên thỏa thuận bao che cho nhau.

Việc xe dù hoạt động với nhiều “chiêu” trá hình đã phát sinh nhiều phức tạp trong đảm bảo trật tự an toàn giao thông và cạnh tranh không lành mạnh đối với những xe chạy tuyến cố định, xe buýt. Xe ô tô khách trá hình thường vi phạm các lỗi đỗ, dừng, bắt khách sai quy định, đi vào đường cấm... Cánh “lái xe dù” chỉ cần thấy cái lợi trước mắt là mỗi ngày thu được bao nhiều tiền chứ không tính đến những hậu quả khi xảy ra những sự việc đáng tiếc.

“Xe dù” chiếm chỗ xe buýt

Bất kể giờ nào, chỉ cần đi vài vòng quanh thành phố Vinh, chúng ta dễ dàng bắt gặp cảnh lộn xộn của hoạt động vận tải khách. Xe khách tuyến cố định đi ngang điểm dừng đỗ xe buýt cũng tạt vào chèo kéo khách; xe có dán tem chạy hợp đồng hay “xe dù” cũng chẳng chịu kém cạnh. Tại các điểm xe buýt trên đường Quang Trung, Lê Lợi hay Lê Nin..., chúng tôi nhầm tưởng đây là “bến xe” của tuyến xe cố định, xe hợp đồng hay của “xe dù”. Tình trạng bát nháo này đã diễn ra từ lâu, nó chỉ tạm lắng xuống khi lực lượng chức năng có mặt, hoặc những đợt cao điểm tuần tra kiểm soát thì các loại xe này không dám công khai đón khách tại các điểm dừng đỗ xe buýt. Nhưng, chỉ cần lực lượng này lơ đi, là các nhà xe hoạt động “nhộn nhịp” không khác gì họp chợ.

Từ “xe dù” đến xe chạy tuyến cố định hay xe hợp đồng tất cả đều dừng bắt khách tại điểm dừng, đỗ của xe buýt

Sáng 1/4/2019, có mặt tại điểm dừng đón trả khách của xe buýt đối diện Bệnh viện Nội tiết tỉnh, chúng tôi bắt gặp chiếc xe có biển kiểm soát 38B.00169 có dán tem chạy hợp đồng, nhưng phía trước xe vẫn đề biển “Lạt, Cừa, Nghĩa Thái”; với hành trình Vinh - Hoàng Mai, chiếc xe 16 chỗ biển kiểm soát 37B.025.75 cũng có dán tem hợp đồng nhưng vẫn có biển “Hoàng Mai” dừng bắt khách tại các điểm xe buýt. Hay như chiếc xe 29 chỗ mang biển kiểm soát 37B.025.65 và chiếc 7 chỗ hiệu ISUZU mang biển kiểm soát 37A.371.88 cũng ngang nhiên dừng đón khách tại các điểm xe buýt. Theo quan sát của chúng tôi, dù là đăng ký xe chạy hợp đồng, hay xe tuyến cố định, “xe dù” thì tất cả đều dừng tại các điểm dừng đón trả khách của xe buýt và chèo kéo khách lên xe đi về các huyện.

Ngày 28/3/2019, tại điểm xe buýt đối diện Bệnh viện Nội tiết tỉnh, chiếc xe biển kiểm soát 37B.022.89 bị lực lượng chức năng lập biên bản vi phạm về hành vi đón khách tại điểm dừng xe buýt. Anh Hồ Sỹ Hảo - lái xe hợp đồng biển số 37B.022.89 đã trả lời là do sơ suất, chứ không phải ngày nào cũng dừng đón khách như vậy. Đây cũng là câu trả lời phổ biến của bất cứ tài xế nào khi bị lực lượng chức năng lập biên bản. Bởi là lái xe vận tải khách thì yêu cầu người lái xe phải nắm rõ luật, nên nói không biết về những quy định dừng đỗ, đón, trả khách là hoàn toàn không thuyết phục. Nhưng sơ suất thì có thể. Vì hàng ngày các phương tiện này vẫn liên tục làm liều vi phạm, còn tình huống bị xử phạt đúng là do sơ suất vì không tinh mắt để ý lực lượng chức năng mới bị xử phạt. Còn bản hợp đồng vận chuyển khách mà lái xe đưa ra hoàn toàn không có thông tin về xe vận chuyển, danh sách hành khách cũng như thời gian, hành trình nhưng lại có chữ ký, con dấu của một HTX dịch vụ vận tải.

Còn anh Hoàng Ánh Dương - lái xe hợp đồng mang biển kiểm soát 37B.012.59, lý giải: Hợp đồng này bên HTX cấp. Tôi cũng báo với HTX đi hợp đồng nhưng chỉ có mấy khách trong làng đi Bệnh viện Nội tiết nên chủ quan không lập danh sách hành khách, không điền thông tin…

Theo thống kê chưa đầy đủ, trên địa bàn TP. Vinh có hàng trăm chiếc xe ô tô từ 7 đến 29 chỗ ngồi hoạt động “chui” đến tận hang cùng ngõ hẹp. Như vậy, việc “xe dù” đang “bóp chết” dần xe chính thống là lời cảnh báo về tình trạng gia tăng xe chở khách trá hình tung hoành ở TP. Vinh thời gian qua.