Bỗng dưng… mất đất

Sự việc diễn ra tại huyện Nam Đàn (Nghệ An) từ nhiều năm nay vẫn chưa được giải quyết thấu đáo…

Cướp đất trắng trợn

Ông Nguyễn Văn Ngụ (SN 1934) có mảnh đất thổ cư trú tại xóm 8, xã Hồng Long (Nam Đàn). Năm 1995 ông tiến hành tách ra 2 thửa, thửa 872a cho con trai là Nguyễn Văn Thắm, thửa 872b rộng 450m2 được 2 vợ chồng ông sử dụng. Cả 2 thửa đều được UBND huyện Nam Đàn cấp bìa đỏ.

Ông Ngụ bức xúc trước việc chiếm đất ngang nhiên của cháu mình

Vì lý do cá nhân, năm 1999 ông Ngụ chuyển nhượng đất dưới hình thức viết tay cho ông Nguyễn Văn Cảnh (gọi ông Ngụ bằng chú) 360m2 của thửa đất 872b. Năm 2002, sau khi ly dị vợ thì anh Thắm trả lại cho bố mình thửa đất 872a. Tháng 8/2002, ông Ngụ mang theo 2 bìa đất nộp cho Phòng TN- MT huyện Nam Đàn muốn nhập lại làm 1, sau đó sẽ tách 360m2 cho ông Cảnh như thỏa thuận ban đầu.

Từ 2002 - 2007 do vợ bị bệnh nặng phải điều trị lâu dài ở TP Vinh và Hà Nội nên ông Ngụ không thường xuyên có mặt quê, thành thử mọi công việc liên quan đành gác lại. Ông không biết rằng, trong lúc này toàn bộ thửa đất số 872b đã “sang tên đổi chủ” cho Cảnh.

Khi nhận lại bìa đỏ từ cán bộ địa chính xã, ông Ngụ hết sức hoang mang với nội dung ghi trong đó: “Căn cứ đơn thừa kế của ông Nguyễn Văn Ngụ cho cháu Nguyễn Văn Cảnh thừa kế thửa 872b diện tích 547m2 làm nhà ở, được UBND xã Hồng Long xác nhận ngày 10/2/2003”.

Trước sau, chủ thực sự của thửa đất một mực khẳng định không hề làm đơn thừa kế tài sản. Đồng thời nêu đích danh các ông Phan Xuân Điền, nguyên Trưởng phòng TN-MT huyện Nam Đàn; Nguyễn Ngọc Tứ, nguyên cán bộ phòng TN-MT huyện; Nguyễn Văn Nam, nguyên Chủ tịch xã Hồng Long phải chịu trách nhiệm vì hành vi cố tình làm hồ sơ giả nhằm cấp sổ đỏ cho vợ chồng ông Nguyễn Văn Cảnh và bà Nguyễn Thị Khanh.

Kết quả điều tra của Công an huyện Nam Đàn cho thấy nhận định trên hoàn toàn có căn cứ: Quá trình xác minh tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất của huyện Nam Đàn, Phòng TN-MT huyện, Chi cục Thuế Nam Đàn, UBND xã Hồng Long không tìm thấy hồ sơ lưu liên quan đến thửa đất.

Đáng nói hơn, khi làm việc với cơ quan chức năng, 3 ông Điền, Tú, Long xác nhận có cấp sổ đỏ nhưng hồ sơ lại bị thất lạc. Trong khi đó, mặc dù được cấp đất nhưng ông Cảnh và bà Khanh đều xác nhận không trực tiếp… làm các thủ tục. Dựa trên kết quả xác minh, Công an huyện Nam Đàn kết luận: “Quá trình cấp GCNQSDĐ cho ông Nguyễn Văn Cảnh của một số cán bộ UBND huyện Nam Đàn có dấu hiệu vi phạm”.

Vết gợn sau 4 phiên tòa

Tranh chấp giữa ông Ngụ và cháu mình là ông Cảnh ngày một căng thẳng, mặc dù đã trải qua 4 phiên tòa nhưng vụ việc vẫn chưa được giải quyết thấu đáo.

Theo ông Ngụ, diện tích ông Cảnh buộc phải hoàn trả là 405m2 chứ không phải 285m2

Theo đó, ngày 28/12/2011 TAND huyện Nam Đàn xét xử sơ thẩm vụ án. Mặc dù khẳng định việc UBND huyện cấp giấy chứng nhận số 789450 ngày 11/2/2003 cho ông Cảnh là không đúng trình tự, thủ tục (làm từ phòng địa chính huyện sau đó mới gửi về địa chính xã để hợp thức hóa; không có hồ sơ lưu; đơn thừa kế của ông Ngụ không đúng pháp luật) nhưng tòa lại thống nhất cho vợ chồng ông Cảnh được quyền sử dụng 187m2 thuộc thửa đất 872b (ngoài 360m2 đã viết giấy chuyển nhượng).

Lý do là một phần nhà bếp, bể nước nằm trên diện tích này, cũng như việc gia đình ông Ngụ đã có một mảnh đất khác(?!).

Trong phiên phúc thẩm vào tháng 8/2012, TAND tỉnh Nghệ An cho rằng việc ông Ngụ yêu cầu ông Cảnh trả lại 405m2 đất không nằm trong nội dung xét xử, đồng thời bác đơn khởi kiện của ông Ngụ.

Cho rằng bản chất sự việc đã bị bóp méo, ông Ngụ đã làm đơn kiến nghị gửi đến các đơn vị chức năng yêu cầu làm rõ. Ngày 20/5/2016, TAND cấp cao tại Hà Nội đã ra Quyết định giám đốc thẩm số 26/2016/DS-GĐT về việc hủy toàn bộ bản án dân sự sơ thẩm, phúc thẩm trước đó.

Ngày 12/7/2017 TAND tỉnh Nghệ An đã tiến hành xét xử lại sơ thẩm, hủy một phần Quyết định cấp GCNQSDĐ và GCNQSDĐ số U 789450 ngày 11/2/2013; hủy một phần Quyết định cấp GCNQSDĐ và GCNQSDĐ CH 00357 ngày 8/12/2012 của UBND huyện Nam Đàn cấp cho ông Cảnh; buộc vợ chồng ông Cảnh phải trả lại cho vợ chồng ông Ngụ 285m2 đất vườn; buộc ông Ngụ phải thanh toán cho ông Cảnh 54.082.000 đồng, tương đương 120m2 đất vườn…

Phán quyết của tòa chưa đủ sức thuyết phục. Thứ nhất, diện tích thửa đất 872b sau khi đo đạc lại là 765m2, như vậy ông Cảnh phải trả lại là 405m2 chứ không phải 285m2. Thứ hai 120m2 đất vườn đề cập ở trên thực chất thuộc quyền sở hữu của ông Ngụ, không được trả lại đã đành nay lại phải bỏ ra số tiền lớn (trên 54 triệu đồng) để bồi thường cho người lấn chiếm (ông Cảnh) thì quả là khôi hài.

Tại phiên phúc thẩm ngày 12/7/2018, phán quyết của TAND cấp cao Hà Nội cơ bản không có sự thay đổi.