Trái phiếu – Sản phẩm thiết yếu trong danh mục đầu tư

Với ưu thế về tính an toàn và khả năng sinh lời ổn định, trái phiếu doanh nghiệp là một phần không thể thiếu trong danh mục của những nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Xét về tính rủi ro, nhìn chung trái phiếu có mức độ an toàn cao hơn so với cổ phiếu nếu có cùng một tổ chức phát hành vì theo quy định pháp luật, trái phiếu được coi là một khoản nợ mà tổ chức phát hành có nghĩa vụ phải thanh toán gốc, lãi cho trái chủ (bất kể hoạt động có lãi hay lỗ) trước khi chia cho cổ đông các quyền lợi. Ngoài ra, để giảm thiểu rủi ro trả nợ của tổ chức phát hành, trái phiếu có thể được bảo đảm bằng tài sản của tổ chức phát hành hoặc của bên thứ ba khác (nếu tổ chức phát hành không thanh toán được gốc/lãi trái phiếu thì trái chủ được quyền xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi). Do đó, nhà đầu tư trái phiếu ít chịu rủi ro mất vốn đầu tư hơn so với cổ phiếu.

Về lãi suất, phần lớn các trái phiếu doanh nghiệp đang được chào bán trên thị trường hiện nay có mức lãi suất cao hơn lãi suất gửi tiết kiệm từ 2-4%, tùy thuộc vào uy tín của doanh nghiệp phát hành cũng như kỳ hạn và tài sản bảo đảm của trái phiếu. Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế vĩ mô có nhiều thách thức, lạm phát đang quay trở lại và lãi suất bước vào một chu kỳ tăng mới khiến các kênh đầu tư cổ phiếu, bất động sản trở nên rủi ro hơn thì các sản phẩm đầu tư mang lại thu nhập cố định như trái phiếu sẽ càng trở nên hấp dẫn hơn.

Làm thế nào để hạn chế rủi ro khi đầu tư trái phiếu?

Rủi ro cần quan tâm nhất khi đầu tư trái phiếu là rủi ro về vỡ nợ và rủi ro thị trường. Nhằm giảm thiểu rủi ro vỡ nợ của trái phiếu, theo các chuyên gia của Công ty Chứng khoán VNDIRECT, nhà đầu tư nên chọn mua trái phiếu của những doanh nghiệp lớn, có tình hình kinh doanh tốt, ưu tiên các trái phiếu có tài sản đảm bảo, kỳ hạn của trái phiếu dưới 5 năm hoặc có điều kiện trả gốc linh hoạt. Một yếu tố nhà đầu tư cũng cần xem xét là mức độ uy tín của tổ chức tư vấn phát hành và phân phối trái phiếu cũng như của các đại lý trái phiếu và cam kết của các bên liên quan (ví dụ tổ chức bảo lãnh thanh toán, bên thứ ba cung cấp tài sản bảo đảm).

Rủi ro thị trường chủ yếu gồm rủi ro lãi suất (khi lãi suất thị trường tăng lên khiến giá trái phiếu giảm) và rủi ro thanh khoản (trái chủ không bán lại được trái phiếu cho nhà đầu tư khác). Để hạn chế rủi ro lãi suất, nhà đầu tư nên chọn các trái phiếu có lãi suất thả nổi theo lãi suất tiền gửi tiết kiệm, cho dù lãi suất biến động tăng hay giảm cũng vẫn luôn đảm bảo mức sinh lời cao hơn so với việc gửi tiền tiết kiệm ở các Ngân hàng. Các trái phiếu có kỳ hạn trả lãi ngắn, có thể định kỳ theo quý hoặc nửa năm thay vì trả lãi một năm một lần cũng sẽ giúp gia tăng thêm mức độ an toàn cho nhà đầu tư.

Đối với rủi ro thanh khoản, nhà đầu tư khi có nhu cầu bán trái phiếu có thể phải mất thời gian để tìm được người mua do số lượng thành viên tham gia thị trường hạn chế hoặc phải bán trái phiếu với một mức giá thấp hơn so với kỳ vọng ban đầu. Vì vậy, nhà đầu tư nên chọn một đơn vị phân phối có cam kết chào mua, chào bán trái phiếu tại bất cứ thời điểm nào.

Nhìn chung, với mọi cơ hội đầu tư trên thị trường, dù đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu hay bất động sản đều có thể giúp nhà đầu tư sinh lời. Nhà đầu tư nên lưu ý quy tắc “bất di bất dịch” là lợi nhuận càng cao, rủi ro càng nhiều. Do vậy, nhà đầu tư cần đa dạng hóa danh mục đầu tư và phòng ngừa rủi ro bằng cách phân bổ tài sản đầu tư vào các sản phẩm mang lại thu nhập cố định và có tính an toàn tương đối cao như trái phiếu.