Vụ dinh "Vua Mèo": "Lệ làng" ở Hà Giang

Có thể nói ngay rằng không dễ để giới chức có trách nhiệm ở Hà Giang lên tiếng nhận sai và cam kết khắc phục trong vụ cấp sổ đỏ khu dinh thự "Vua Mèo".

Vấn đề quyền sở hữu đối với khu dinh thự này đã được đặt ra từ lâu. Đầu những năm 2000, khi giới chức địa phương tới đưa những thành viên trong gia đình họ Vương ra khỏi khu dinh thự "Vua Mèo" với lý do đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (VH-TT) - nay là Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) - công nhận nơi đây là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, ông Vương Quỳnh Sơn, con của "Vua Mèo" Vương Chí Sình, đã bất bình, không đồng tình và có thư gửi tới lãnh đạo Đảng, Chính phủ. Sau đó, Bộ trưởng Bộ VH-TT đã khẳng định bộ không quốc hữu hóa ngôi nhà của những người trong gia đình được quyền thừa kế hợp pháp.

Giấy trắng mực đen rõ rành rành như vậy trong văn bản chính thức của cơ quan quản lý nhà nước cấp bộ, thế mà cơ quan chức năng ở tỉnh Hà Giang vẫn phớt lờ, cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu dinh thự "vua Mèo" cho Phòng VH-TT huyện Đồng Văn. Ngay cả khi báo chí lên tiếng, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Giang vẫn cố dẫn hết quyết định nọ đến điều luật kia để bảo vệ cho quyết định mà nay thì chính họ phải thừa nhận là sai.

Hà Giang cấp sổ đỏ khu dinh thự "Vua Mèo" cho Phòng VH-TT huyện Đồng Văn năm 2012, thời điểm mà du lịch tới tỉnh miền núi này đang khởi sắc. Cùng với cao nguyên đá Đồng Văn, cột cờ Lũng Cú ở cực Bắc của Tổ quốc, dòng sông Nho Quế thơ mộng hay hoa tam giác mạch quyến rũ…, khu dinh thự "Vua Mèo" là điểm đến khó có thể bỏ qua đối với bất cứ du khách nào tới Hà Giang. Cũng vì thế, nó mang lại nguồn thu không nhỏ cho ai sở hữu và quản lý khu dinh thự "Vua Mèo".

Việc giấy chứng nhận quyền sở hữu dinh thự "Vua Mèo" cho Phòng VH-TT huyện Đồng Văn là do trình độ năng lực hạn chế không nhận ra việc làm sai pháp luật hay do nguồn lợi từ việc khai thác du lịch mang lại? Lãnh đạo tỉnh Hà Giang nói đang làm rõ động cơ, trách nhiệm của những cá nhân, tổ chức trong vấn đề này. Tuy nhiên, hiện nhiều người cũng đã có thể biết được câu trả lời sẽ thế nào.

Trước vụ cấp sai sổ đỏ khu dinh thự "vua Mèo", Hà Giang vào cuối năm 2016 cũng từng gây xôn xao dư luận cả nước bởi quyết định "ngăn sông cấm chợ" không cho người nuôi ong ngoại tỉnh đưa ong vào địa bàn tỉnh này. Quyết định kiểu lệ làng, trái luật trên được xem nhằm bảo vệ lợi ích cục bộ của tỉnh Hà Giang.

Gần 2 năm trước, không thấy Hà Giang công bố việc xử lý những cá nhân và tổ chức ban hành quyết định trái pháp luật ngăn người nuôi ong ngoại tỉnh. Cuối tháng 8 này, nếu trong báo cáo Chính phủ về việc ra quyết định sai về vấn đề sở hữu quyền sở hữu khu dinh thự "Vua Mèo" mà không xác định rõ trách nhiệm cũng như chế tài xử lý với những cá nhân, tổ chức đã làm sai thì chuyện "phép vua thua lệ làng" còn có thể lại tiếp tục xảy ra.