Mỹ, Pháp chia rẽ vì vấn đề Iran

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (trái) đã không thể thuyết phục người đồng cấp Mỹ Donald Trump thay đổi ý định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân đa phương năm 2015 với Iran. Ảnh: Politico

Theo CNN, phát biểu tại cuộc họp báo chung sau lễ đón Tổng thống Pháp Macron công du Mỹ ngày 24/4, ông Trump gọi thỏa thuận hạt nhân đa phương giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm 5 nước Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc - Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) là "thảm họa", "điên rồ" và "lố bịch".

Năm 2015, Iran đã nhất trí ngưng chương trình hạt nhân của nước này để đổi lấy việc nới lỏng các cấm vận kinh tế chống Tehran. Tuy nhiên, ông Trump mới đây đe dọa sẽ không gia hạn cho thỏa thuận đa phương đã ký dưới thời cựu Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama, vào hạn chót 12/5 tới.

Lãnh đạo Nhà Trắng dường như vẫn nhất quyết ý định rút khỏi thỏa thuận, bất chấp cảnh báo trả đũa của chính quyền Tehran hồi cuối tuần trước.

Tại cuộc họp báo chung với người đồng cấp Pháp ở Nhà Trắng, ông Trump khuyến cáo Iran sẽ gặp "các vấn đề lớn hơn" trước đây nếu khôi phục chương trình hạt nhân. Ông Trump cũng thông báo, Mỹ và Pháp sẽ làm việc cùng nhau để đưa ra một thoả thuận hạt nhân mới với Iran.

BBC dẫn lời ông Macron cho biết thêm, thỏa thuận mới sẽ phải tính đến cả chương trình vũ khí đạn đạo của Tehran cũng nhưng vai trò của Iran trong khu vực Trung Đông.

Giới phân tích bình luận, những tuyên bố trên đồng nghĩa, các bên liên quan sẽ phải đàm phán lại để xây dựng một thoả thuận hạt nhân mới với Iran. Nó cũng ám chỉ, Tổng thống Pháp đã không thể thuyết phục lãnh đạo Mỹ thay đổi ý định.

Trước chuyến công du Mỹ, ông Macron từng bày tỏ hy vọng sẽ vận động được ông Trump tiếp tục tham gia thỏa thuận năm 2015 giữa Tehran và các cường quốc, với lí do không có lựa chọn nào tốt hơn.

Thủ tướng Đức Angela Merkel dự kiến cũng sẽ tới Mỹ trong ngày 24/4 (theo giờ địa phương) nhằm thuyết phục ông Trump thôi ý định xé bỏ thỏa thuận cũ với Iran vào phút chót. Ngoại trưởng Iran Javad Zarif mới đây cũng khẳng định, Tehran nhiều khả năng sẽ từ bỏ thỏa thuận nếu Mỹ rút lui.