Trong như thủy tinh, mềm hơn bún: Bí ẩn loài cá hiếm sông Đà

Vào cửa hàng thực phẩm sạch tại phố Trung Hòa (Cầu Giấy, Hà Nội), chị Phạm Thanh Vân ở Hoàng Ngân (Cầu Giấy) liền hỏi: “Cá ngần của chị đâu, chị đặt 2kg đấy”. Sau khi được nhân viên đưa cho một chiếc túi nilon to, bên trong như đựng bún, chị cười nói: “Mẻ hôm nay tươi ngon nhỉ, cá trắng muốt thế này tôi nay lại có đĩa chả cá ngon với bát canh chua rồi”.

Trong lúc chờ nhân viên trả lại tiền thừa, chị Vân chia sẻ, cá này thuộc hàng cá hiếm chỉ có ở vùng sông Đà. Mỗi năm chúng chỉ xuất hiện một lần nên chị thường phải canh đúng thời điểm này để đặt mua. Nếu không mua nhanh thì mùa cá hết ngay. Lúc ấy, có tiền cũng chưa chắc mua được đặc sản cá ngần đặc sản nổi tiếng của sông Đà.

Cá ngần - loại cá hiếm ở sông Đà đang được dân Hà thành săn mua về ăn

Cá không có xương, thân mềm và trắng như cọng bún tươi. Có thể chế biến thành bất cứ món gì ăn cũng thơm ngon. Cá có vị ngọt của cá sông tự nhiên, hoàn toàn không có mùi tanh.Vào mùa này, nhà chị mỗi lần đặt mua 1-2kg, đến cuối mùa thì đặt mua nhiều hơn để về cất tủ đông ăn dần cho đỡ thèm thuồng, chị cho hay.

Chị Hoàng Thị Hải Hà ở Núi Trúc (Bà Đình, Hà Nội), cho biết, gia đình chị là “fan cuồng” của cá ngần nên khoảng hơn một tuần nay, bữa cơm nào cũng có món cá hiếm đặc sản sông Đà này.

“Mỗi năm cá này chỉ có một lần, do vậy tôi chỉ mong đến mùa để mua. Dịp này thấy bắt đầu có bán nên tranh thủ ăn vì mùa cá chỉ kéo dài hơn 1 tháng”. Chị cho hay, cá không xương, thân nhỏ như sợi bún tươi nên chế biến được thành tủ các món ăn khác nhau như: Chả cá ngần, cá ngần nấu canh chua, cá ngần chiên với trứng hay đơn giản nhất là cho chiên giòn ăn cũng tuyệt ngon.

Song theo chị, giá cá không quá cao, chỉ khoảng từ 170.000-200.000 đồng/kg tùy thời điểm, nhưng đặt mua được cá ngần tươi ngon cũng khá vất vả. Có những lần phải chờ vài ba ngày mới đặt được mớ cá vì chủ hàng bảo họ phải gom cá của các ngư dân sông Đà. Lượng thu mua được không nhiều, chỉ trên dưới chục cân mỗi người, trong khi khách đặt mua quá nhiều.

Nửa ngày bán 1,2 tạ cá ngần

Anh Nguyễn Văn Quỳnh, một đầu mối bán đặc sản Hòa Bình ở Trần Đại Nghĩa (Hai Bà Trưng, Hà Nội), thừa nhận, có ngần hiện đang là mặt hàng “hot”, được các bà nội trợ săn mua nhiều chẳng kém gì các loại cá sông Đà quý hiếm khác.

“Cách đây 2 ngày, tôi có đăng quảng cáo có bán cà ngần đầu mùa trên fanpage bán hàng online của mình. Kết quả không ngờ. Chỉ trong vòng nửa ngày mọi người đặt mua tới 120kg”.

Anh Quỳnh tiết lộ, anh gom mua cá ngần về Hà Nội bán đã 4 năm nay, quen khá nhiều ngư dân nên gom được cá với số lượng lớn. Song, mỗi đợt gom cá thì lần nào nhiều được 60-70kg, không thì chỉ 30-40kg. Với lượng cá được đặt theo lớn tới 1,2 tạ cá nên sau nửa ngày anh tạm dừng nhận đơn khách đặt vì phải gom đủ cá trả khách. Trả xong các đơn hàng này anh mới dám nhận thêm đơn mới, không thì vỡ trận.

Mỗi năm cá ngần chỉ xuất hiện một lần nên loại cá này rất hút khách mua

Anh Quỳnh cho biết, cá ngần hay còn gọi là cá thủy tinh, loại cá có thân hình nhỏ xíu, trắng muốt, mềm và không có xương. Mùa đông chúng lẩn trốn khá kỹ và chỉ thời điểm sau Tết nguyên đán cá ngần mới bơi theo từng đàn ra ngoài kiếm ăn. Do đó, thời điểm này hàng năm, cá xuất hiện tại lòng hồ sông Đà và cũng chỉ có trong khoảng một tháng.

Người dân xã Phúc Sạn (Mai Châu, Hòa Bình) vào mùa này thường đem lưới đi đánh bắt cá ngần. Tuy nhiên, số lượng cá đánh được cũng không quá nhiều và thường được dân buôn đặt mua hết để đem về Hà Nội tiêu thụ.

Nếu các loại cá chiên, cá lăng sông Đà giá nửa triệu/kg thì cá ngần chỉ 200.000 đồng/kg, lúc rộ nhất giảm còn 170.000 đồng/kg. Thế nhưng, vì có chỉ xuất hiện một mùa duy nhất trong năm nên người dân ai cũng tranh thủ đặt mua vì sợ hết. Thành ra, cá ngần gom được về đến đâu cháy hàng đến đó, thậm chí còn không đủ hàng để trả cho khách đã đặt, anh cho hay.

Trong khi đó, chị Tạ Thị Ngọc Ánh, một đầu mối bán các loại cá đặc sản ở Quang Trung (Hà Đông, Hà Nội) cũng tiết lộ, chị có khoảng 15 mối ngư dân quen trên Hòa Bình đang đi đánh cá ngần. Mỗi ngày chị gom từ các mối này được khoảng 50-70kg, song cá về hôm nào cũng hết sạch.

Có những hôm còn nửa cân cá ngần định để tối làm đĩa chả cá các con ăn thế mà khách cũng năn nỉ đòi mua nốt, nể khách chị lại bán cho họ, chị chia sẻ.