Nghệ An: Công trường khai thác cát lậu ở thượng nguồn sông Lam thách thức cơ quan chức năng

Một số người dân địa phương cho biết, tình trạng khai thác cát sỏi trái phép dọc sông Lam (Nghệ An) xuất hiện từ rất lâu, nhưng rầm rộ vào khoảng thời gian gần đây.

Theo quan sát của phóng viên Báo điện tử VTC News, từ khu vực thị trấn Đô Lương dọc theo Quốc lộ 15A (đoạn qua xã Tràng Sơn, Đặng Sơn, Ngọc Sơn, huyện Đô Lương), hàng chục con tàu dùng vòi để hút cát thường xuyên.

Tàu thuyền khai thác cát lậu dày đặc ở thượng nguồn sông Lam (Nghệ An).

Hoạt động này diễn ra bất cứ giờ nào trong ngày nên làm ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của người dân. Hoạt động khai thác cát trái phép làm thay đổi dòng chảy, gây nguy cơ sạt lở.

Được biết, khối lượng cát này sau khi hút đầy khoang sẽ được di chuyển về bãi tập kết tự phát của các "đầu nậu".

Một số bãi tập kết không có giấy phép hoạt động nằm ngay ở quốc lộ 7B, cách di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia đền Quả Sơn không xa. Tuy nhiên, cơ quan chức năng vẫn không đứng ra xử lý vụ việc.

Một bãi tập kết cát trái phép ở xã Ngọc Sơn, huyện Đô Lương, Nghệ An

Cũng dọc theo quốc lộ 7B, tình trạng khai thác cát sỏi trên sông Lam diễn ra rất nhộn nhịp chẳng khác gì một "đại công trường". Tình hình phức tạp nhất ở đoạn giáp ranh giữa hai xã Ngọc Sơn (huyện Đô Lương) và xã Tào Sơn (huyện Anh Sơn, Nghệ An).

Tại vị trí này, từ xa đã nghe tiếng máy nổ rầm rộ. Một người dân xã Ngọc Sơn cho biết, mỏ cát "thổ phỉ" trên địa bàn là của một ông chủ ở địa phương này. Họ khai thác với quy mô lớn, có ngày có đến hàng chục lượt tàu thuyền ra sông dàn hàng để hút cát, sau đó cho vào bãi tập kết để chờ tiêu thụ.

Thời điểm phóng viên VTC News có mặt, ngay cạnh bờ sông, rất nhiều tàu máy hút cát với công suất lớn đang ngang nhiên hoạt động trái phép mà không bị xử lý.

Ngược lên thượng nguồn khoảng 200m, ngay tại bến đò nối từ xã Tào Sơn qua xã Lĩnh Sơn (huyện Anh Sơn), một bãi khai thác cát sỏi quy mô lớn khác cũng đang hoạt động rầm rộ không kém.

Dưới sông nhiều tàu hút cát đang ngang nhiên hoạt động, trên bến bãi, xe ô tô liên tục ra vào để chở cát đi tiêu thụ.

Theo người dân địa phương, bến cát này của một gia đình thuộc xóm 3 của xã Tào Sơn. Điều đáng nói bến này hoạt động từ nhiều năm nay nhưng chưa được cơ quan chức năng cấp phép.  

Trên quốc lộ 7A, đoạn qua xã Lĩnh Sơn giáp ranh với xã Nam Sơn (Đô Lương), một bến cát tự phát của ông chủ khác cũng hoạt động từ nhiều năm nay mà không bị dẹp bỏ.

Dọc tuyến sông (đoạn qua bãi tập kết này), hằng ngày có từ 4 - 7 chiếc tàu liên tục nổ máy hút cát giữa lòng sông.

Bãi tập kết cát sỏi không giấy phép ở xã Tào Sơn (huyện Anh Sơn).

Ông Phạm Văn Quý, Chủ tịch UBND xã Lĩnh Sơn (huyện Anh Sơn) cho biết, khoảng 4ha đất hoa màu của người dân nơi đây thường xuyên bị sạt lở và cuốn trôi cũng chỉ vì tình trạng khai thác cát sỏi trái phép lâu nay.

Địa phương đã nhiều lần báo cáo lên UBND huyện Anh Sơn và đã nhiều lần tổ chức đoàn kiểm tra nhưng rồi cũng chỉ như "bắt cóc bỏ đĩa", rồi lại đâu vào đấy. Sau ít lâu, tình trạng khai thác cát sỏi trái phép lại hoạt động trở lại.

Ông Lê Xuân Hoan, Chủ tịch UBND xã Tào Sơn cho biết, lực lượng chức năng địa phương bị hạn chế về phương tiện kỹ thuật để thực hiện kiểm tra, xử phạt những người khai thác cát trái phép trên sông.

Ngoài ra, do sự phối hợp thiếu đồng bộ, trong khi địa phương này làm mạnh tay nhưng các xã, huyện lân cận lại thờ ơ khiến “cát tặc” phản ứng dữ dội vì cho rằng, xử lý thiếu công bằng.

Một cán bộ thuế trên địa bàn huyện Đô Lương cho rằng, nạn khai thác cát sỏi trái phép "hành hoành" còn tạo nên sự cạnh tranh không lành mạnh trong sản xuất, kinh doanh.

Các chủ mỏ tự phát có thể khai thác bất cứ nơi nào, miễn là trữ lượng cát, sỏi nhiều và họ không phải đóng bất cứ khoản thuế phí nào nên thường xuyên bán phá giá gây nhiễu loạn thị trường.

Cát lậu được chuyển đi tiêu thụ

Ông Đặng Duy Đô, Trưởng phòng Tài nguyên Môi trường huyện Anh Sơn cho biết: "Trên địa bàn huyện Anh Sơn đến thời điểm hiện nay chỉ mới có một doanh nghiệp được cấp phép khai thác cát sỏi, còn lại đều hoạt động trái phép theo dạng "thổ phỉ", đều là hoạt động trái phép".

Đối với các chủ mỏ khai thác trái phép trên địa bàn huyện Anh Sơn, cơ quan chức năng đã nhiều lần yêu cầu dẹp bỏ, tuy nhiên gần đây các chủ mỏ này đã lập tờ trình xin cấp phép.

Tuy nhiên, khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép thì họ vẫn hoạt động chui. Hiện tại huyện đang thành lập đoàn kiểm tra để rà soát và sẽ xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.