Hậu Lê Hùng Dũng: Eximbank sóng ngầm chưa dứt, tai tiếng tứ bề

Chưa hết sóng ngầm

Một kịch bản tương tự lại xảy ra trong cuộc họp đại hội cổ đông năm nay của Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam - Eximbank (EIB), giống như trong năm 2017: chọn thêm thành viên vào HĐQT.

Thêm một lần nữa, chương trình đại hội cổ đông 2018 Eximbank lặp lại nội dung bỏ phiếu bầu thành viên HĐQT, tăng số thành viên HĐQT quản trị lên 11 người trong nhiệm kỳ 2015-2020 - công việc mà trong nhiều đại hội thường niên và bất thường trước đó đã thực hiện nhưng bất thành.

Tại đại hội năm 2017, theo kế hoạch, Eximbank sẽ bầu thêm 3 đại diện để nâng tổng số thành viên HĐQT lên 11 người cho nhiệm kỳ 2015-2020. Tuy nhiên, cuộc chiến khốc liệt giữa các phe phái khiến chỉ có 1 người trúng cử là ông Yutaka Moriwaki, với tỷ lệ không cao như thường thấy: chỉ hơn 55%.

Như vậy, kể từ ĐHCĐ 2015 của Eximbank (hồi cuối tháng 7/2015) khi mà cựu chủ tịch HĐQT Lê Hùng Dũng rút lui, vấn đề nhân sự cấp cao ở Eximbank luôn nóng bỏng. Các nhóm cổ đông vẫn chưa tìm được sự đồng thuận trong vấn đề lựa chọn người vào quản trị.

Trong năm 2016, Eximbank đã 2 lần tổ chức đại hội cổ đông nhưng đầu không xuôi đuôi không lọt. Cả 2 lần đại hội của ngân hàng này kết thúc trong bế tắc và cuộc chiến quyền lực “hậu Lê Hùng Dũng” vẫn chưa được định đoạt rõ ràng.

Theo kế hoạch, ĐHCĐ Eximbank 2018 sẽ diễn ra ngày 27/4/2018. Năm nay, trong 4 hồ sơ, có 1 ứng cử viên đã tham gia ứng cử trong đại hội năm 2017. Hiện HĐQT Eximbank có 9 thành viên bao gồm: ông Lê Minh Quốc (Chủ tịch HĐQT), ông Đặng Anh Mai (phó chủ tịch), ông Yasuhiro Saitoh (phó chủ tịch), ông Cao Xuân Ninh, ông Nguyễn Quang Thông, Hoàng Tuấn Khải, Ngô Thanh Tùng, Lê Văn Quyết, Yutaka Moriwaki.

Không chỉ lao đao vì sóng ngầm nhân sự, gần đây, Eximbank liên tục đối mặt với các thông tin bất lợi. Trong đó, có vụ khách hàng VIP mất 245 tỷ ở Eximbank chi nhánh TP.HCM. Vụ kiều nữ 8x rút ruột 50 tỷ đồng tiền gửi tiết kiệm tại Eximbank Đô Lương (Nghệ An) cũng khiến uy tín của ngân hàng bị suy giảm.

Trong cả 2 vụ tiền của người gửi bị “bốc hơi” vì sự biển thủ, chiếm đoạt của cán bộ nhân viên Eximbank, người gửi tiền vẫn chưa rút được tiền và phải chờ phán quyết của tòa.

Trái ngược với sự sôi động của thị trường chứng khoán nói chung và nhóm ngân hàng nói riêng, cổ phiếu EIB của Eximbank liên tục giảm mạnh. Vốn hóa EximBank bốc hơi khoảng 2,5 ngàn tỷ đồng trong hơn 1 tháng qua. Trong phiên 26/3, cổ phiếu EIB giảm hơn 4,4%, xuống 14.100 đồng/cổ phiếu.

3 năm khốc liệt

Ba năm vừa qua là một khoảng thời gian được xem là bi đát với Eximbank. Từ một ngân hàng top đầu, thuộc “câu lạc bộ ngàn tỷ” về lợi nhuận, Eximbank chứng kiến lợi nhuận tụt giảm, thậm chí thua lỗ.

Eximbank tiép tục đi tìm thành viên HĐQT

Trong đó, 2016 là năm khó khăn nhất bởi lợi nhuận chỉ hoàn thành khoảng 40% kế hoạch năm. Trong khi, lợi nhuận năm 2014 và 2015 của Eximbank bị điều chỉnh hồi tố từ lãi xuống lỗ hơn 800 tỷ đồng nên cổ phiếu đã bị đưa vào diện cảnh báo từ tháng 4/2016.

Tình hình hoạt động kinh doanh của Eximbank theo chiều hướng đi xuống được cho là do mẫu thuẫn giữa các nhóm cổ đông sau khi ông Lê Hùng Dũng từ nhiệm. Xung đột khiến việc xây dựng các chiến lược kinh doanh dài hạn khó thực thi. Tái cơ cấu nhân sự cao cấp là vấn đề sống còn với ngân hàng này, nhưng rất khó giải quyết.

Cuộc tranh giành quyền lực tại Eximbank bắt đầu từ năm 2015 được cho là xuất phát từ sự liên mình giữa các nhóm cổ đông.

Trước đó, giới đầu tư còn chứng kiến một thế lực tham gia vào Eximbank sau tin đồn Eximbank sáp nhập với NamABank. Tại ĐHĐCĐ năm 2015, NamABank cũng đã cử người tham gia ứng cử vào thành viên HĐQT của Eximbank.

Có thể thấy, không giống các ngân hàng khác, các lãnh đạo Eximbank hiện tại hầu hết không nắm giữ hoặc sở hữu rất ít cổ phiếu EIB, mà là đại diện cho phần vốn của các cổ đông khác. Theo báo cáo 2017, cổ đông lớn nhất của Eximbank hiện là Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) với 15% vốn, đại diện là ông Yutaka Moriwaki; Vietcombank nắm giữ 8,19% vốn (Trần Lê Quyết đại diện); VOF gần 5%...

Nếu tính về hoạt động, Eximbank bắt đầu rơi vào khủng hoảng từ 2011 với tổng sản sản tụt giảm liên tục từ hơn 180 ngàn tỷ đồng xuống còn 160 ngàn tỷ đồng vào cuối 2014 và tới 2015 còn 126 ngàn tỷ đồng.

Trong năm 2017, hoạt động của Eximbank ấm áp trở lại theo sự khởi sắc chung của hệ thống ngân hàng nhờ nợ xấu được xử lý ráo riết với các chính sách hỗ trợ tích cực, tín dụng cho nền kinh tế tăng mạnh... Giá cổ phiếu trên TTCK tăng cao khiến vụ thoái vốn khỏi Sacombank cũng giúp EIB mang về khoản lãi 500 tỷ đồng.

Ở thời điểm hiện tại, theo đánh giá của BVSC, "tất cả các tài sản xấu nhất của Eximbank đã được phơi bày", nên nếu thu hồi được nợ xấu theo kế hoạch, ngân hàng có thể ghi nhận một số khoản hoàn nhập dự phòng rủi ro đáng kể.

Với đà tăng trưởng tín dụng mạnh chung trên toàn hệ thống và kế hoạch trung bình 20% của riêng mình, EIB được dự báo sẽ thu được những kết quả hoạt động tốt trong năm 2018.

Tuy nhiên, để có thể hồi phục và phát triển mạnh trở lại, Eximbank phải thực hiện xong tái cơ cấu lãnh đạo cao cấp, ổn định lại các nhóm cổ đông trong ngân hàng. Đây làmục tiêu quan trọng nhất tại đại hội cổ đông 2018. Eximbank cần một dàn lãnh đạo mới gắn bó hơn để bước qua giai đoạn khó khăn.