Ngành ô tô Việt Nam đứng 'bét' ASEAN

Ngành ô tô Việt Nam chậm phát triển (ẢNH: NGỌC THẮNG)

Bà Nguyễn Thị Xuân Thúy, nghiên cứu viên, Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công thương (Bộ Công thương), cho biết Thái Lan là quốc gia dẫn đầu khu vực về sản lượng với gần 2 triệu xe, kế tiếp là Indonesia hơn 1,21 triệu xe và doanh số bán ra cũng đạt gần 1,2 triệu xe; Philippines không được đánh giá cao về ngành công nghiệp này cũng có doanh số bán ra 425.673 xe trong khi sản lượng chỉ có 141.252 chiếc.

Trong khi đó, Việt Nam có quy mô thị trường hiện đạt ngưỡng doanh số bán ra gần 300.000 xe với tốc độ tăng trưởng nhanh ở mức 24% trong 5 năm qua và sản lượng đạt gần 196.000 xe. Đáng chú ý trong các năm 2006, 2012 và 2017 thị trường ô tô suy giảm sâu do sự ảnh hưởng của sự thay đổi chính sách trong nước. Đồng thời, việc xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với xe nguyên chiếc nguồn gốc xuất xứ từ ASEAN cũng khiến thị trường khó dự đoán hơn.

Đặc biệt, trong khi Việt Nam có đến 20 doanh nghiệp lắp ráp ô tô với 84 doanh nghiệp cung cấp cấp 1 về linh phụ kiện thì Thái Lan chỉ có 16 doanh nghiệp lắp ráp ô tô lại có đến 690 doanh nghiệp cung cấp phụ tùng linh kiện cấp 1. Còn Việt Nam có khoảng 145 đơn vị cung cấp 2 và 3 thì Thái Lan có đến 1.700 nhà cung cấp này. Ngành công nghiệp hỗ trợ cho ngành ô tô của Việt Nam chưa được phát triển vì quy mô thị trường còn nhỏ nên khiến chi phí sản xuất ngành ô tô càng cao. Đây là một vòng luẩn quẩn của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.

Nhưng tiềm năng của ngành ô tô Việt Nam vẫn khá sáng khi bên cạnh các điểm sáng về cơ sở hạ tầng, dân số, thu nhập bình quân đầu người tăng, dung lượng thị trường đang tăng trưởng nhanh. Các Hiệp định thương mại tự do đang thực hiện sẽ góp phần làm tăng nhập khẩu xe nguyên chiếc và phụ tùng từ các đối tác, đặc biệt là từ các nước ASEN như Thái Lan, Indonesia. Đồng thời, tạo ra tiềm năng xuất khẩu nguyên phụ liệu sang các nước đối tác, tham gia vào chuỗi giá trị khu vực.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ là công cụ để cải tiến quy trình hiện có của ngành ô tô, sẽ tạo ra sự thay đổi toàn diện về cách thức sản xuất, chế tạo ô tô và tạo ra giá trị trong ngành công nghiệp ô tô như ô tô điện, tạo ra phụ tùng linh kiện bằng công nghệ in 3D...