Lợi dụng dự án để khai thác cát trái phép?

“Móc ruột” sông Nậm Việc

Từ ngã ba Phú Phương (xã Tiền Phong), theo QL48 đi gần 10km, chúng tôi đến “đại công trường” khai thác, tập kết cát tại bản Pỏm Om, xã Hạnh Dịch. Theo quan sát, dọc tuyến đường này có rất nhiều bãi tập kết cát án ngữ tầm nhìn người đi đường. Các phương tiện vận tải nối đuôi nhau chở cát từ vành đai biên giới ra phía ngoài tập kết.

Điểm tập kết cát của DN Quý Thơ tại bản Pỏm Om

Phía dưới ta luy âm của con đường là dòng sông Nậm Việc đục ngầu, bị đào bới nham nhở. Người dân cho biết, trước kia nước sông Nậm Việc trong vắt, cá nhiều vô kể. Khi việc nạo hút cát diễn ra, nước sông đỏ đục, nguy cơ trở thành “dòng sông chết”. “Dân bản phản đối việc DN vào đây khai thác cát trên sông Nậm Việc nhưng chính quyền lại cho phép. Môi trường, cảnh quan và cả tính mạng, tài sản dân bản đang bị đe dọa”, một người dân bản Pỏm Om, bức xúc.

Theo chỉ dẫn, chúng tôi dễ dàng tiếp cận công trường tập kết, khai thác cát tại bản Pỏm Om. Tại đây, đang có 2 “núi cát” ước tính khoảng hàng nghìn m3 cát tràn ra lòng đường. Chưa kể, tuyến đường liên xã từ Tiền Phong đến Hạch Dịch với gần 10 bãi tập kết có khối lượng hàng nghìn m3 cát xây dựng.

Người dân cho biết, từ tháng 11/2017, DN Quý Thơ tại thị trấn Kim Sơn (Quế Phong) đã đưa rất nhiều phương tiện, máy móc vào đây “móc ruột” sông Nậm Việc. Mục đích khai thác cát trên sông Nậm Việc là để thực hiện dự án cải tạo, nâng cấp đền Chín Gian. Tuy nhiên, theo người dân và chính quyền, việc DN hút cát chưa được cơ quan chức năng cho phép bằng văn bản.

Lợi dụng dự án làm bậy?

Dư luận đặt câu hỏi, liệu hoạt động khai thác cát trên sông Nậm Việc có phải chỉ phục vụ dự án nêu trên? Ông Lương Tiến Lê, Chủ tịch UBND xã Hạnh Dịch cho biết DN Quý Thơ chưa hề có bất kỳ giấy tờ liên quan nào cho phép vào khai thác, tập kết cát tại bản Pỏm Om. Thế nhưng, vì chỉ đạo bằng miệng của Chủ tịch UBND huyện Quế Phong nên UBND xã Hạnh Dịch buộc phải nghe(?).

“Khi chủ tịch UBND huyện nói là tạo điều kiện cho DN vào khai thác cát để xây dựng đền Chín Gian, xã buộc phải cử cán bộ xuống sông Nậm Việc trông coi cho họ làm. Nhưng đó mới chỉ là cho phép bằng miệng chứ thực ra đến nay, xã chưa nhận được bất kỳ văn bản nào cho phép DN vào khai thác cát trên sông Nậm Việc cả”, ông Lương Tiến Lê cho biết thêm.

Hoạt động khai thác cát trên sông Nậm Việc là do chỉ đạo miệng của Chủ tịch UBND huyện Quế Phong?

Điều này khiến dư luận băn khoăn, bức xúc. Thời điểm đầu tháng 12/2017, khi chúng tôi có mặt, bãi tập kết cát của DN Quý Thơ chỉ còn lại 1 máy múc để chuyển cát lên xe tải. Trước đó vài ngày (4/12), DN đã cho rút máy hút cát khỏi hiện trường. Thượng tá Trần Quang Trung, Đồn trưởng Đồn biên phòng Hạnh Dịch cũng khẳng định, việc khai thác cát tại bản Pỏm Om chưa có văn bản cấp phép.

Còn ông Lê Văn Giáp, Chủ tịch UBND huyện Quế Phong cho rằng, dự án cải tạo, xây dựng đền Chín Gian trên địa bàn là do nguồn vốn vận động xã hội hoá thực hiện. Vì thế huyện tạo điều kiện cho DN được phép vào khai thác cát để phục vụ công trình chứ không vì mục đích nào khác.

Như vậy, với mác “xã hội hoá” xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp đền Chín Gian, DN Quý Thơ đã mặc nhiên được phép vào khai thác, nạo vét cát trên sông Nậm Việc trong suốt thời gian qua. Điều này đồng nghĩa với nguồn tài nguyên khoáng sản quốc gia bị khai thác một cách vô tội vạ.