CSGT “hóa trang” có được quyền xử lý người vi phạm giao thông?

Theo thông tin báo chí, mới đây, CSGT Công an TP Vinh (Nghệ An) lập một số tổ công tác mặc thường phục để tuần tra, xử lý người không đội mũ bảo hiểm khi điều khiển phương tiện.

CSGT hóa trang xuất trình thẻ ngành, yêu cầu người vi phạm về chốt để xử lý. Ảnh: Báo Nghệ An.

Theo đó, phát hiện người điều khiển xe vi phạm luật giao thông, cán bộ mặc thường phục tiến đến yêu cầu về chốt cảnh sát giao thông để lập biên bản, xử lý.

Trao đổi với báo chí trước đó, chỉ huy Đội CSGT Công an TP Vinh cho biết, những người vi phạm lỗi không đội mũ bảo hiểm thường tránh các chốt cảnh sát, do đó lực lượng mặc thường phục để dễ dàng phát hiện vi phạm. Nhiệm vụ này được duy trì thường xuyên, 24/24 và tất cả các ngày trong tuần để nâng cao ý thức chấp hành của người dân.

Luật sư Trương Anh Tú (Đoàn luật sư Hà Nội) nêu quan điểm, theo pháp luật hiện hành, quy định về việc cảnh sát giao thông khi tuần tra, kiểm soát được mặc thường phục tại điều 9, thông tư 01/2016/TT-BCA quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, hình thức, nội dung tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ của cảnh sát giao thông như sau:

“Điều 9. Tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang

1. Các trường hợp tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang

a) Hóa trang sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông;

b) Đấu tranh phòng, chống tội phạm; khi tình hình an ninh, trật tự hoặc trật tự, an toàn giao thông phức tạp.

2. Thẩm quyền quyết định tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang

a) Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông, Giám đốc Công an cấp tỉnh trở lên quyết định việc tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang quy định tại Khoản 1 Điều này;

b) Trưởng phòng Tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc thuộc Cục Cảnh sát giao thông, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông, Trưởng Công an cấp huyện quyết định việc tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang đối với trường hợp quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều này.

3. Điều kiện tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang

a) Phải có kế hoạch tuần tra, kiểm soát được người có thẩm quyền quy định tại Khoản 2 Điều này phê duyệt. Nội dung kế hoạch phải nêu rõ phương pháp thực hiện, lực lượng, phương thức liên lạc, thời gian, địa bàn tuần tra, kiểm soát; phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử dụng để tuần tra, kiểm soát;

b) Tổ tuần tra, kiểm soát phải bố trí một bộ phận cán bộ trong Tổ để hóa trang (mặc thường phục) thực hiện nhiệm vụ giám sát tình hình trật tự giao thông, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Khi phát hiện vi phạm phải thông báo ngay cho bộ phận tuần tra, kiểm soát công khai để tiến hành kiểm soát, xử lý theo quy định của pháp luật;

Bộ phận hóa trang và bộ phận tuần tra, kiểm soát công khai trong một Tổ tuần tra, kiểm soát phải giữ một khoảng cách thích hợp bảo đảm việc xử lý vi phạm kịp thời, đúng pháp luật;

c) Nghiêm cấm lạm dụng việc tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang để sách nhiễu, gây phiền hà, làm thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.”

Như vậy, không phải bất kì trường hợp nào lực lượng cảnh sát giao thông cũng được phép “hóa trang”.

Việc cảnh sát giao thông mặc thường phục chỉ thực hiện trong trường hợp, trưởng phòng cảnh sát giao thông hoặc trưởng công an từ cấp huyện trở lên có kế hoạch cụ thể, phải kết hợp với tổ tuần tra, kiểm soát công khai. Tức là kết hợp với cảnh sát giao thông mặc sắc phục đúng theo quy định, không được hoạt động độc lập, riêng rẽ.

Theo quy định tại thông tư này, cảnh sát mặc thường phục chỉ được giám sát tình hình trật tự giao thông, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật tại địa bàn được phân công.

Khi phát hiện người vi phạm phải thông báo ngay cho bộ phận tuần tra, kiểm soát công khai để tiến hành kiểm soát, xử lý theo quy định.

Bộ phận hóa trang phải kết hợp chặt chẽ với bộ phận tuần tra, kiểm soát công khai trong một tổ tuần tra để phát hiện, xử lý vi phạm kịp thời, đúng luật. Nghiêm cấm lạm dụng việc tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang trái quy định của pháp luật để sách nhiễu, phiền hà, gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.

Như vậy, cảnh sát mặc thường phục không có thẩm quyền được dừng xe, xử lý vi phạm, phần việc trên thuộc thẩm quyền của lực lượng cảnh sát tuần tra, kiểm soát công khai.

Ngoài ra, việc cảnh sát giao thông “hóa trang” để xử lý người vi phạm cũng cần hết sức thận trọng để tránh kẻ xấu lợi dụng, giả dạng công an nhằm thu lợi bất chính. Từ đó, gây mất an ninh, trật tự xã hội./.