Bức tường oan nghiệt và kỳ án khởi tố 14 năm mới xử

Tuyên án sau 14 năm khởi tố

Khoảng 16h ngày 19/7/2003, ông Quản Đắc Họp (SN 1955) đang ở nhà (thôn Vân Côn, xã Vân Côn, huyện Hoài Đức, Hà Nội) thì được 2 con trai là Quản Đắc Thúy, Quản Đắc Quý báo tin bố con ông Đỗ Đăng Chuyên, Đỗ Đăng Của (còn gọi là Cẩu) đang xây bờ tường trên đất nhà mình.

Ông Họp ra ngăn, hai bên xảy ra xô xát.

Thửa đất tranh chấp

Bị ông Họp đuổi, Của chạy, ngã và bị thương ở trán và cẳng tay.

Ngày 3/9/2003, Viện Khoa học hình sự Bộ Công an có kết luận giám định pháp y Đỗ Đăng Của tổn hại 34,16% sức khỏe, ông Đỗ Đăng Chuyên tổn hại 21% sức khỏe. Căn cứ vào kết quả này, ngày 17/11/2003, Công an huyện Hoài Đức khởi tố vụ án, tháng 12/2003 lần lượt khởi tố bị can đối với ông Họp và hai con trai về tội cố ý gây thương tích.

Ngày 15/3/2004, Công an huyện Hoài Đức chuyển toàn bộ hồ sơ lên cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Tây.

Qua quá trình điều tra, do các bị hại khai báo mâu thuẫn, tiền hậu bất nhất, CQĐT không xác định được ai gây thương tích đối với ông Chuyên nên đã tạm thời đình chỉ điều tra việc gây thương tích đối với ông Chuyên, đồng thời CQĐT cho rằng cần giám định tâm thần đối với ông Họp để xác định năng lực chịu trách nhiệm hình sự. Do chưa giám định được, CQĐT đã ra quyết định tạm đình chỉ điều tra đối với bị can này.

Hai anh em Quản Đắc Thúy, Quản Đắc Quý tiếp tục bị điều tra, truy tố về hành vi gây thương tích cho Đỗ Đăng Của. Thời điểm xảy ra vụ việc, Quản Đắc Thúy đang học năm thứ 3 ĐH Bách khoa Hà Nội; Quản Đắc Quý học năm thứ 2 trường CĐ Nghề Việt Hưng (TX Sơn Tây). Để phục vụ công tác điều tra, Quý, Thúy đã phải bỏ ngang việc học hành.

Đến 26/5 vừa qua, TAND huyện Hoài Đức mới đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm. Quản Đắc Thúy bị tuyên 5 năm tù, Quản Đắc Quý bị tuyên 5 năm 6 tháng tù.

Quý, Thúy kháng cáo.

Trong đơn xin xác nhận gửi UBND xã, 2 anh em trình bày:

“…Từ ngày bố con ông Chuyên và anh Cẩu nhảy vào cướp đất của gia đình tôi thì tôi đã nhờ UBND xã đứng ra can thiệp, xử lý hành vi côn đồ của bố con ông Chuyên. UBND xã cũng đã rất nhiều lần đứng ra can thiệp bằng cách yêu cầu bố con ông Chuyên phải thu dọn vật liệu để trả lại đất cho gia đình tôi nhưng hai bố con ông Chuyên không chịu chấp hành và nhiều lần huy động con cháu ruột thịt ra cướp đất của gia đình tôi tới cùng.

Trong cuộc xô xát hôm 19/7/2003, cả ông Chuyên và anh Cẩu đều không hề bị đánh vì đây chỉ là cuộc xô xát rất bình thường nên chủ trương của công an xã là cho tự hoà giải vì hai gia đình có mối quan hệ họ hàng với nhau. Suốt mấy tháng trời, hai gia đình không chịu hoà giải nên ngày 27/10/2003, công an xã mới báo cáo sự việc xô xát của hai gia đình nên công an huyện Hoài Đức biết và chuyển toàn hộ hồ sơ sự việc lên công an huyện giải quyết theo thẩm quyền”.

Xác nhận của chủ tịch UBND xã Vân Côn Nguyễn Văn Sơn

Ngày 12/6/2017, Chủ tịch xã Vân Côn Nguyễn Văn Sơn (thời điểm xảy ra vụ việc, ông Sơn là Trưởng công an xã) xác nhận: “UBND xã Vân Côn xác nhận đơn trình bày của anh Quản Đắc Quý là thực. Vậy đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết”.

Ông Sơn cũng xác nhận giấy giám định là do gia đình anh Của tự đi làm và nộp cho công an xã.

Có dấu hiệu oan sai

LS Nguyễn Chiến, Phó chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Chủ nhiệm đoàn Luật sư TP Hà Nội nhận định, “vụ án có dấu hiệu oan sai”.

Theo ông, ở vụ việc này, có một vài vấn đề quan trọng còn vướng mắc cần lưu tâm khi chứng minh tội phạm. Thứ nhất, mâu thuẫn phát sinh giữa ông Quản Đắc Họp (bố của 2 bị cáo) với cha con người bị hại.

Vụ án “cố ý gây thương tích” buộc tội đối với Quý và Thúy nhưng cả 2 khẳng định không có mặt tại thời điểm xảy sự việc. Nhiều người làm chứng khẳng định khi xảy ra vụ án không có mặt Thúy và Quý, cũng không có ai gây thương tích cho ai.

Đại diện UBND xã Vân Côn cũng đã xác nhận theo đơn của Quản Đắc Quý là trong cuộc xô xát, cha con người bị hại đều không hề bị đánh.

Thứ hai, việc trưng cầu giám định và đi giám định không khách quan. Theo xác nhận của đại diện UBND xã Vân Côn thì bản kết luận giám định pháp y về thương tích của người bị hại vào năm 2003 là do gia đình người bị hại tự đi làm và nộp cho công an xã.

Thứ ba, việc kết luận tỷ lệ thương tích tại bản kết luận giám định pháp y còn đang gây tranh cãi vì LS bào chữa của bị cáo cho rằng giám định viên đã áp dụng trái quy định tại thông tư liên tịch số 12 ngày 26/7/1995 của liên Bộ Y tế và Bộ LĐ-TB&XH để kết luận tỷ lệ thương tích cho người bị hại (thương tích vùng trán áp dụng tỷ lệ thương tật vùng hàm, kết luận suy nhược sau chấn thương sọ não thể nhẹ nhưng kết quả chụp x-Quang không có tổn thương sọ não…).

Thứ tư, vật chứng vụ án không thu thập, lời khai của các đương sự rất mâu thuẫn về việc có hay không có sử dụng hung khí khi xô xát giữa bố các bị cáo và người bị hại còn chưa có căn cứ vững chắc xác định nhưng các bị cáo lại bị cáo buộc và xét xử với tình tiết định khung “dùng hung khí nguy hiểm”.

Thứ năm, cơ chế vết thương không phù hợp với lời khai của các bên cũng như hung khí xác định trong vụ án. Vị trí được cha con bị hại Đỗ Đăng Cẩu (Của) khai trong các kết luận điều tra, cáo trạng... không đúng với xác nhận của những người làm chứng.

Thứ sáu, lời khai của người bị hại, các nhân chứng hoặc của chính 1 nhân chứng cũng mâu thuẫn với nhau và họ cũng không thể giải thích rõ vì sao lại biết các tình tiết để có lời khai mâu thuẫn trong rất nhiều lần điều tra bổ sung như vậy. Đặc biệt còn bỏ sót nhiều người làm chứng khách quan của vụ án.

Cũng theo LS Nguyễn Chiến, vụ án kéo dài đã 14 năm, có đến hơn 10 lần trả hồ sơ điều tra bổ sung nhưng những vấn đề mấu chốt chứng minh tội phạm của vụ án vẫn không đầy đủ.

Tại phiên xét xử sơ thẩm vào tháng 5 vừa qua, những người làm chứng có tên trong quyết định đưa vụ án ra xét xử không được triệu tập và không có mặt tham gia tố tụng tại phiên tòa. Điều này ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan của vụ án.

Vụ án kéo dài khiến cuộc đời của 2 sinh viên đang đầy ước mơ, hoài bão trở nên dang dở.

2 anh em Thúy, Quý

14 năm, 2 anh em Thúy, Quý không được đi khỏi nơi cư trú để phục vụ công tác điều tra.

“Khi đó, trường ĐH Bách khoa không đuổi học tôi, nhưng tôi tự nghỉ vì xấu hổ, nay công an mời lên, mai lại tiếp tục bị mời. Đi làm ăn xa cũng không được, vì sẽ thành bỏ trốn và bị truy nã nên hai anh em chỉ biết quanh quẩn ở địa phương”, Thúy nói.

6 LS bào chữa miễn phí cho hai bị cáo cũng chủ động chắp bút soạn đơn kêu oan cho họ gửi tới các cơ quan chức năng, các ĐBQH… ròng rã nhiều năm trời.

Nhà báo Vũ Hữu Sự, báo Nông nghiệp Việt Nam, người tiếp cận vụ việc từ năm 2003 đã có nhiều bài báo về vụ việc, khi nghỉ hưu, với tư cách cá nhân, ông cũng viết đơn kêu cứu cho anh em Quý - Thúy gửi các cơ quan chức năng.