Philippines rúng động vì học sinh bị giết trong cuộc chiến chống ma túy

Kian Delos Santos bị lôi ra khỏi nhà ở Caloocan, ngoại ô Manila và bị cảnh sát giết trong cuộc đột kích nhằm vào những kẻ buôn ma túy. Những lời cuối cùng của Santos trước khi qua đời vào ngày 16/8 là: "Xin hãy dừng lại. Làm ơn dừng lại. Ngày mai cháu có bài kiểm tra", theo một nhân chứng.

Khám nghiệm tử thi cho thấy Santos bị bắn hai phát vào đầu và một phát ở lưng. Ngay cả Tổng thống Rodrigo Duterte, người rất cương quyết trong chiến dịch chống ma túy, cũng nói rằng có điều gì đó sai trái trong hoạt động của cảnh sát sau khi xem cảnh quay camera an ninh cho thấy hai người đàn ông lôi thiếu niên không tự vệ này đi trên đường.

Cảnh quay đặt ra nghi ngờ về tuyên bố của cảnh sát. Họ nói rằng họ phải bắn chết thiếu niên do cậu này đã rút súng ra kháng cự, theo Guardian.

"Tôi đã xem đoạn băng trên TV và tôi đồng ý rằng cần có một cuộc điều tra. Nếu cuộc điều tra cho thấy một, hai hoặc nhiều người phải chịu trách nhiệm, họ sẽ bị truy tố và phải đi tù nếu bị kết án", ông Duterte nói.

Bước ngoặt

Kể từ khi ông Duterte trở thành tổng thống Philippines vào tháng 7 năm ngoái, số liệu của chính phủ cho thấy cảnh sát đã giết 3.500 nghi phạm ma túy. Hơn 2.000 người khác bị giết trong các vụ án liên quan đến ma túy và hàng nghìn người bị giết trong những tình huống không được giải thích.

Duterte đã phản ứng gay gắt trước các lời chỉ trích về chiến dịch của mình. Ông cảnh báo Liên minh châu Âu không nên "nhúng mũi vào" sau khi Nghị viện châu Âu thông qua một nghị quyết "thể hiện quan ngại về các báo cáo đáng tin cậy" rằng cảnh sát Philippines đã tham gia vào các vụ giết người không qua xét xử. Cảnh sát Philippines bác bỏ cáo buộc này.

Mặc dù bị quốc tế chỉ trích, ông Duterte và chiến dịch chống ma túy vẫn nhận được sự ủng hộ trong nước, theo các cuộc thăm dò dư luận.

Tuy nhiên, cái chết của Santos dường như là một bước ngoặt. Ba cơ quan chính phủ gồm Bộ Tư pháp, thượng viện, và Ủy ban Nhân quyền Philippines đã khởi động điều tra.

Những lời cuối cùng trước khi chết của Santos được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. Những người biểu tình hôm qua tụ tập tại Đài tưởng niệm Cách mạng Quyền lực Nhân dân ở Manila để bày tỏ sự phẫn nộ.

Mẹ của Kian Delos Santos đau buồn trước linh cữu của con trai. Ảnh: ABS-CBN.

Địa điểm diễn ra cuộc biểu tình mang tính biểu tượng. Cách mạng Quyền lực Nhân dân là chiến dịch bất tuân dân sự đã lật đổ nhà độc tài Ferdinand Marcos. Phong trào này bắt đầu 34 năm trước, sau cái chết của cựu thượng nghị sĩ Benigno Aquino.

Thượng nghị sĩ Paolo Benigno Aquino IV, cháu của ông Aquino nói trên, cũng tham gia cuộc biểu tình. "Cần phải có sự công bằng cho Santos và các nạn nhân bị lạm dụng bởi nhà nước, dưới bàn tay của những quan chức hành pháp và giới chức".

Teresita Deles, cựu quan chức chính phủ, nói rằng bà hy vọng cái chết của Santos, giống như cái chết của Aquino năm 1983, sẽ khiến nhiều người phải chú ý đến trình trạng bạo lực đang diễn ra.

Bà cho rằng sự bất công trong vụ việc của Santos là không thể phủ nhận. "Chúng ta có nhân chứng, có lời kể về khoảnh khắc cuối đời của cậu ấy, chúng ta biết rằng cậu ấy đã cầu xin cảnh sát vì ngày hôm sau có bài kiểm tra. Rõ ràng đây là một thiếu niên đang cố gắng phấn đấu trong cuộc sống", bà nhận xét.