Cán bộ địa chính thao túng đất ở Đồng Tâm bị đề nghị 7-8 năm tù

Sáng 9/8, ngày thứ hai của phiên xử 14 cựu cán bộ xã, cán bộ huyện tại Mỹ Đức (Hà Nội) bị cáo buộc có sai phạm trong quản lý đất đai, VKSND huyện Mỹ Đức đã đề nghị tòa tuyên mức án 7-8 năm tù với Nguyễn Xuân Trường (nguyên cán bộ địa chính xã Đồng Tâm). Người bị đề nghị mức án cao thứ hai là Lê Đình Thuần (nguyên chủ tịch xã giai đoạn 2010-2014) với mức 48-60 tháng tù.

12 người còn lại bị đề nghị mức phạt từ 40 tháng tù treo đến 42 tháng tù. Cụ thể trong nhóm tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ, bị cáo Nguyễn Tiến Triển (nguyên Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tâm năm 1995-2010) từ 36 đến 42 tháng tù; Nguyễn Văn Bột (nguyên chủ tịch xã năm 1996-2002) từ 18 đến 24 tháng tù treo, thử thách 48 tháng; Nguyễn Văn Sơn (nguyên chủ tịch xã năm 2002-2010) từ 30 đến 36 tháng; Nguyễn Văn Minh (nguyên trưởng công an xã) từ 18 đến 24 tháng; Lê Văn Đức (nguyên phó bí thư Đảng ủy xã) từ 18 đến 24 tháng; Bùi Văn Dũng (nguyên trưởng ban tài chính xã) từ 24 đến 30 tháng; Bùi Văn Hồng (nguyên xã đội trưởng), Nguyễn Văn Khang (nguyên kế toán) mỗi người từ 24 đến 30 tháng.

Với nhóm tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, bị cáo Phạm Hữu Sách (nguyên trưởng phòng Tài nguyên và môi trường huyện Mỹ Đức) bị đề nghị 30-36 tháng tù, Đinh Văn Dũng (nguyên phó phòng Tài nguyên và môi trường huyện kiêm Giám đốc văn phòng đăng ký đất đai) 30-36 tháng tù, Bạch Văn Đông (nguyên Phó Giám đốc văn phòng đăng ký đất đai) 36-42 tháng tù, Trần Trung Tấn (cán bộ hợp đồng văn phòng đăng ký đất đai) 40-46 tháng tù treo.

Cơ quan công tố nhận định, trong vụ án này 10 lãnh đạo xã vì động cơ vụ lợi đã cấp, bán đất trái thẩm quyền. Trong khi đó 4 cán bộ huyện không thẩm định, không thực hiện đúng trách nhiệm vẫn xác nhận 12 hồ sơ đủ điều kiện cấp sổ đỏ.

10 bị cáo từng là cán bộ xã đã cố ý thực hiện hành vi phạm tội, gây nguy hiểm xã hội, xâm hại tình hình kinh tế đất nước, khiến nhân dân mất niềm tin. Các bị cáo đã vô ý gây thiệt hại cho nhà nước hơn 2 tỷ đồng. HĐXX cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc.

Cơ quan công tố cho biết khi ra mức án đề nghị trên đã cân nhắc tới tình tiết giảm nhẹ cho 14 bị cáo như nhân thân tốt, không tiền án, tiền sự, không có tình tiết tăng nặng. Mắc sai phạm do nhận thức pháp luật hạn chế.

14 cựu quan chức Đồng Tâm, Mỹ Đức tại toà. Ảnh: Phạm Dự.

Theo cáo trạng, cuối năm 1996, UBND tỉnh Hà Tây cũ ra quyết định số 868 thu hồi diện tích 5.400 m2 đất do xã Đồng Tâm quản lý, giao cho 49 hộ dân làm nhà ở theo diện cấp đất giãn dân. Chủ tịch xã thời đó là ông Nguyễn Văn Bột và cán bộ địa chính Trường đã tổ chức giao đất cho 39/49 hộ dân với diện tích gần 4.100 m2. Còn lại khoảng 1.300 m2, UBND xã Đồng Tâm không giao nốt cho 10 hộ trong danh sách đã trình tỉnh phê duyệt.

Khi lên làm chủ tịch thay ông Bột, ông Sơn bị cáo buộc đã cùng ông Triển, Trường ra chủ trương chuyển 10 suất đất này cho 10 cán bộ chủ chốt của xã có nhiều năm công tác. Mỗi nhà 130m2 đất, thu tiền theo giá 100.000 đồng/m2. Trong số này có gia đình ông Bột, Sơn, Trường, Triển cùng Lê Đình Thuần (chủ tịch xã sau này). Tuy nhiên, các "quan xã" đều để người thân đứng tên.

Tại phần thẩm vấn ngày 8/8, hầu hết các cự quan xã Đồng Tâm đều khai trong những việc làm sai trái về cấp, giao đất, họ “không tư lợi đồng nào”, cũng chưa nhận đất để sử dụng dù nhiều mảnh đã được cấp sổ đỏ dưới tên vợ, con của họ.

Ông Bột khai rằng, đất giãn dân khi tới tay người thuộc diện mua bị áp giá hơn 20 lần giá thị trường nên các hộ dân có trong danh sách được tỉnh Hà Tây cũ phê duyệt đều không mặn mà. Mặt khác, 10 phần đất xã ỉm đi không chia tiếp do chủ yếu nằm ở bãi tha ma. Do bị bỏ hoang không ai đoái hoài nhiều năm, ông mới cùng các cán bộ xã tổ chức chia nhau mua. "Thực chất là giúp cấp trên giải quyết triệt để chủ trương, chứ tôi không tư lợi được đồng xu nào", ông nói.

Ông Nguyễn Tiến Triển khai trong suốt 15 năm đương chức Bí thư Đảng uỷ đã giúp "con thuyền" Đồng Tâm luôn vững mạnh, trong sạch "chưa từng có đơn thư khiếu nại trong giai đoạn này".

Bị cáo Nguyễn Văn Bột tại toà. Ảnh: Phạm Dự

Khi chủ toạ phiên toà chất vấn: "Bị cáo hơn ai hết hiểu rằng cấp xã có thẩm quyền bán đất không"?. Ông Bột ấp úng trả lời rằng vì lô đất nằm trên nghĩa địa, “ở quê hương Đồng Tâm của chúng tôi không có giá trị lắm”.

Dù vậy sau gần 20 năm nhìn lại, đối chiếu với Luật đất đai, ông thấy mình "có sai phạm". Giống lời khai như các quan xã khác, ông Bột nói thậm chí không biết chính xác lô đất mình được chia nằm ở vị trí nào. “Tôi mua cũng chỉ để đó thôi cũng chưa nghĩ sử dụng gì”, ông khai.

Dự kiến chiều nay, HDDXX sẽ tuyên án với các bị cáo.