Hiểm họa giao thông khi xe tải tự đổ 'biến' thành xe thùng bồn

Những ngày cuối tháng 7 vừa qua, đường dây nóng của tòa soạn liên tiếp nhận được thông tin phản ánh tại tỉnh Nghệ An về tình trạng xe ô tô tải tự đổ được cải tạo thành xe bồn thùng chở chất lỏng vô tư chạy từng đoàn trên từ huyện Nghĩa Đàn về thị xã Thái Hòa.

Cải tạo thành loại xe bồn tự chế.

Theo phản ánh, những đoàn xe thùng bồn có dán trước logo chữ “Thành Đô” chuyên chở chất lỏng này là những xe không đúng thiết kế xe nhưng không bị kiểm tra hay nhắc nhở? Những chiếc xe có dấu hiệu được cải tạo này lưu thông tại địa phương trong suốt thời gian dài, bất chấp nguy hiểm với những người cùng tham gia giao thông như ngang nhiên thách thức pháp luật.

Để kiểm chứng thông tin kể trên, nhóm phóng viên báo đã thực tế quan sát thấy những chiếc xe ô tô tải có dấu hiệu cải tạo chế thành xe thùng bồn chở những chất lỏng hàng ngày đang tham gia giao thông chở chất lỏng từ huyện Nghĩa Đàn hướng về xóm Đông Sơn, xã Nghĩa Lộc, thị xã Thái Hòa. Có một điều đặc biệt, không chỉ người dân mà bản thân phóng viên cũng không khỏi ngạc nhiên là tất cả các xe tải tuy có biển kiểm soát đầy đủ, phía đầu xe đều được dán thêm các logo chữ “Thành Đô”.

Xe BKS 29C 380.39 trong kiểm định là xe tải tự đổ.

Đoàn xe có logo chữ “Thành Đô” đang lưu thông.

Để tìm hiểu đoàn xe tải tự đổ thành xe thùng bồn chúng tôi được biết tại đăng kiểm Việt Nam, những xe này được đăng ký chủ phương tiện là Công ty TNHH cung ứng vật tư và dịch vụ TM Thành Đô với địa chỉ: số 27 Hàng Đậu, Đồng Xuân, Hoàn Kiếm, Hà Nội và những đăng ký biển số xe 29C... thông số kỹ thuật kích thước thùng hàng là 5800 x 2300 x 580mm, nhãn hiệu CNHTC-Trung Quốc, trọng tải cho phép TGGT là 9.120kg, những xe có biển số 37C... có thông số kỹ thuật kích thước thùng hàng là 6200 x 2300 x 1700mm, nhãn hiệu HUYNDAI - Hàn Quốc, trọng tải cho phép TGGT là 15.380kg. Tất cả những phương tiện trên đều có đặc điểm loại phương tiện là ô tô tải tự đổ.

Theo tham khảo kỹ thuật loại xe xitec (xe bồn) nêu trên với phóng viên của một lãnh đạo ngành đăng kiểm cho biết: “Cần phải kiểm tra, xem xét xem đơn vị chủ quản của xe bồn có đúng quy trình chở hàng là chất lỏng và đúng tải trọng hay không. Những loại xe chuyên dùng để chở chất lỏng dễ cháy hoặc các chất lỏng khác, trong thùng phải giữ lại một lượng không gian nhất định, mục đích là đề phòng chất lỏng giãn nở do nhiệt khiến cho thùng xe chịu nội ứng lực quá lớn mà bị vỡ.

Xe tải tự đổ thành xe xitec chở những tẹc chất lỏng.

Thông thường, khi chuyên chở những chất lỏng dễ cháy hay các chất lỏng khác thì phải giữ lại trong bồn ít nhất 5% dung tích trống. Những khi xe chạy, những chấn động do rung động cơ học của máy móc và những khoảng trống giữ lại ở trong bồn đã làm cho chất lỏng tạo thành sóng va đập vào thành bồn.

Nếu bồn có hình tròn, những đợt sóng do rung động tạo ra sẽ men theo vòng tròn của bồn rồi tản đều lên thành bồn, như vậy sẽ không tạo thành lực cộng hưởng làm vỡ bồn. Nếu bồn có dạng như container thì lực va đập của chất lỏng được tạo ra khi rung động rất dễ gây ra lực cộng hưởng. Lúc này các góc bồn do phải chịu ứng áp lực quá lớn sẽ dễ bị vỡ. Nếu những xe tự ý cải tạo không được kiểm định của cơ quan chức năng cho phép khi đổ cua, xuống dốc, chất lỏng sóng, dồn về một bên khiến xe mất thăng bằng bị đổ nghiêng”.

Ngày 03/8/2017, trao đổi với ông Trần Kỳ Hình - Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam cho biết: “Xe lưu hành thì phải có giấy chứng nhận đăng kiểm và đăng ký. Nếu tự ý cải tạo là vi phạm và sẽ bị xử lý vi phạm theo Nghị định xử lý vi phạm của Chính phủ. Các lực lượng chức năng kiểm soát vi phạm là CSGT và Thanh tra giao thông”.

Đối với loại xe Xitec theo lý thuyết thì ứng suất tập trung tại các góc cạnh, do vậy thiết kế bồn với loại xe này là hình trụ elliptic chính là làm giảm ứng suất tập trung, vì khi di chuyển trên đường nên hình trụ elliptic để giảm lực quán tính của nước tác động lên cạnh thẳng đứng hai bên thành bồn, đã có rất nhiều tai nạn xe tec đổ không đầy bồn nước chạy phanh gấp đã bị lật, muốn cải tạo tăng kích thước lòng thùng xe của xe tải, xe cơ giới cải tạo phải được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, chứng nhận về tính năng, chất lượng, an toàn kỹ thuật. Xe cơ giới sau cải tạo là xe tự đổ, xe xi téc, xe tải phải có thông số kỹ thuật phù hợp quy định tại Thông tư số 42/2014/TT-BGTVT và theo ĐLVN 05: 2011 Phải tuân thủ các quy định pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ: Bồn phải có dạng trụ, phải đảm bảo không thay đổi dung tích hoặc biến dạng khi đong chứa và vận chuyển.

Dấu hiệu quá tải gây hỏng cả đường giao thông.

Đảm bảo phải chịu được áp suất dư không nhỏ hơn 0.8 at. Van hô hấp được lắp đặt trên nắp bồn, đảm bảo điều hòa áp suất trong bồn và bên ngoài. Van phải "thở ra" khi áp suất dư trong bồn lớn hơn 0.5at và "thở vào" khi áp suất chân không trong bồn nhỏ hơn 0.015at. Bồn có dung tích lớn hơn 3.000 lít phải có các tấm chắn sóng được lắp đặt trong bồn và phải có cơ cấu thoát khí đảm bảo loại trừ các túi khí chứa đầy chất lỏng. Vật liệu sử dụng chế tạo thiết bị chịu áp lực phải phù hợp thiết kế được thẩm định, tải trọng chuyên chở của xi téc phải đảm bảo không vượt quá giới hạn kích thước, tải trọng cho phép được quy định trong an toàn giao thông vận tải cho xe ô tô. Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật thiết bị khai thác, sử dụng.

Phóng viên từng nhiều lần phản ánh về tình trạng “xe vua” chở quá tải không bị xử lý trên tuyến miền Tây xứ Nghệ, sau đó đã được cơ quan chức năng quyết liệt xử lý vi phạm. Tuy nhiên, thời gian gần đây nhóm phóng viên chúng tôi tiếp tục chứng kiến tình trạng xe tải cơi thùng, chở quá tải đang có hiện tượng bùng phát và hầu như các loại xe này đều được dán thêm các “logo” ngang nhiên hoạt động trước mặt các cơ quan chức năng nhưng không hề bị xử lý. Theo quan sát, chúng tôi thấy cả xe lực lượng Thanh tra giao thông thường xuyên chạy tuần tra trên tuyến đường này?

Tuy nhiên, đây là điều cảnh báo nguy hiểm và cần phải được kiên quyết xử lý. Đề nghị các cơ quan chức năng tại tỉnh Nghệ An cần có biện pháp xử lý, hạn chế thấp nhât nguy cơ có thể xảy ra tai nạn giao thông, tuyên truyền tới các cá nhân, công ty có xe vận tải cần tuân thủ nghiêm chỉnh những qui định về pháp luật trong kinh doanh khi tham gia giao thông.