Tiểu dự án đô thị Vinh gần đến hạn phải kết thúc, nhưng hiện còn nhiều hạng mục còn dở dang. Một số gói thầu giải phóng mặt bằng chưa xong, trong khi yêu cầu cần giải quyết dứt điểm trước mùa mưa năm nay.
Nhiều vướng mắc cục bộ
Làm việc với UBND tỉnh dịp mới đây, bà Phan Thị Phương Huyền - chuyên gia kinh tế đô thị, trưởng đoàn công tác của Ngân hàng Thế giới (WB) đã có những thông báo và kiến nghị lên UBND tỉnh về tình hình Tiểu dự án đô thị Vinh; trong đó, có sự lo ngại trước thực tế chậm về giải phóng mặt bằng, trên công trường nhà thầu không có địa điểm để làm việc, trong khi ngày 30/6/2017 là thời điểm cuối cùng để thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An hoàn tất công việc này; mùa mưa cũng đang đến gần, mà nếu không hoàn thành công việc sớm thì khó có thể thi công, bởi các dự án hầu hết là hồ, ao, mương, kênh...
Công tác GPMB cho các hợp phần dự án phát triển đô thị Vinh được đẩy mạnh nhưng vẫn chậm so với yêu cầu. Ảnh: Nguyên Sơn
Hiện trên tuyến, gói thầu xây dựng Hồ điều hòa do liên danh Hòa Hiệp - Thành Công thi công, theo hợp đồng thì ký ngày 16/10/2015, hoàn thành ngày 30/09/2017. Đến nay, gần đến hạn hết hợp đồng, nhưng còn lại 0,4 ha trên địa bàn xã Hưng Lộc đang lập phương án bồi thường GPMB, dự kiến hoàn thành trong tháng 6/2017. Có 3,5 ha ở xã Hưng Lộc (7 hộ) đã phê duyệt phương án bồi thường GPMB, nhưng các hộ chưa chấp thuận và đang kiến nghị bồi thường, dự kiến hoàn thành trong tháng 6/2017.
Về tiến độ thi công, khối lượng thi công ước đạt 65%, trong khi thời gian đã triển khai khoảng 82% bao gồm cả thời gian cho công tác chuẩn bị thi công. Nhà thầu đã nạo vét lòng hồ được 1033/497.118 m3 (21%), xây kè hồ và đào các loại đất đạt 80%; đắp đất, thi công tường kè đạt 77%... Đường quản lý, đường nhánh, nút giao, các loại hố ga, cửa xả, đắp đất các loại đang thi công. Như vậy, gói thầu này vẫn chưa hoàn thành.
Gói thầu nâng cấp, cải tạo mương xung quanh thành cổ Vinh, đơn vị trúng thầu là Liên danh Hòa Hiệp - Thịnh Hưng, ký hợp đồng ngày 27/1/2016, hạn hoàn thành là ngày 10/8/2017. Đến cuối tháng 5, vẫn còn 22/195 hộ chưa giải phóng hết mặt bằng; hiện nay UBND thành phố cùng các đơn vị liên quan đang tiến hành xử lý và theo ông Hà Thanh Tĩnh - Phó Chủ tịch UBND thành phố, dự kiến sẽ hoàn thành GPMB dứt điểm trong tháng 6/2017. Ông Trần Văn Trí - Chủ tịch UBND phường Cửa Nam cho biết thêm: Phường có 2 trường hợp chưa giải tỏa xong, phường và thành phố đang làm các thủ tục hồ sơ để cưỡng chế hộ ông Trần Trọng Vinh ở khối 3 do không chịu bàn giao mặt bằng, còn đối với hộ Võ Thị Hoan đang tiếp tục vận động.
Ở gói thầu này, khối lượng thi công mới đạt 45%, trong khi thời gian đã triển khai khoảng 80%. Đây là khó khăn rất đáng lưu tâm, bởi nếu không hoàn thành trước mùa mưa năm nay thì gói thầu cải tạo, nâng cấp Hào thành cổ Vinh sẽ chưa biết bao giờ xong. Đại diện nhà thầu thi công - ông Phạm Đình Hạnh cho biết, việc thi công gói thầu cải tạo, nâng cấp Hào thành cổ Vinh vô cùng phức tạp, mặc dù đã hết sức cẩn thận nhưng vẫn có một số hộ không thuộc diện di dời bị nứt nhà cửa, việc xác định thiệt hại, đền bù gặp nhiều khó khăn. Một số hộ thì chưa giải phóng được nên máy móc đang nằm chờ.
Tại gói thầu VH3-01 xây dựng đường Hưng Tây - Vinh (đoạn từ Km0+0.00 đến km2+800 gồm cả cầu vượt sông Kẻ Gai) theo hợp đồng là hoàn thành ngày 03/07/2017, hiện còn vướng 4 hộ dân chưa giải tỏa do yêu cầu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Xóm Nam Phúc Long còn 57/71 hộ chưa nhận tiền bồi thường; lý do yêu cầu thi công xong khu TĐC tại chỗ (dự kiến hoàn thành trong tháng 6/2017). Gói thầu này khối lượng thi công ước đạt 55%, trong khi thời gian đã triển khai khoảng 86%. Gói thầu xây dựng đường Hưng Tây - Vinh (đoạn từ km2+800 đến km4+620), đơn vị trúng thầu là Công ty CP xây dựng Tân Nam, theo hợp đồng hoàn thành ngày 11/06/2017.
Hiện về đất ở, đã phê duyệt phương án bồi thường GPMB cho toàn bộ 182 hộ bị ảnh hưởng; 179 hộ đã nhận tiền bồi thường và GPMB; còn 2 hộ chưa chịu nhận tiền và 2 hộ đã nhận tiền nhưng chưa GPMB. Hiện nay, UBND thành phố đang tiến hành xử lý, dự kiến hoàn thành bồi thường GPMB trong tháng 6/2017. Khối lượng thi công mới đạt 65%, trong khi thời gian đã triển khai khoảng 91% bao gồm cả thời gian cho công tác chuẩn bị thi công.
Gói thầu Xây dựng đường Hưng Tây - Vinh (đoạn từ km4+620 đến Km6+224,34) cũng vậy, hiện mắc một số doanh nghiệp không chịu di dời như Công ty TNHH Kim Liên (đã phê duyệt phương án bồi thường nhưng chưa chấp thuận phương án)...
Dự án cầu qua sông Kẻ Gai nối TP Vinh với huyện Hưng Nguyên chậm tiến độ khi công tác giải phóng mặt bằng còn vướng mắc phí xóm Nam Phúc Long, xã Hưng Tây, Hưng Nguyên. Ảnh: Nguyên Sơn
Bà Phan Thị Phương Huyền - chuyên gia đô thị, trưởng đoàn công tác của WB - người đã đồng hành với Nghệ An trong nhiều năm qua với dự án đã phân tích những nguyên nhân khách quan, chủ quan cũng như kiến nghị các giải pháp để dự án sớm hoàn thành.
Các nguyên nhân chậm dự án được phân tích, mổ xẻ tại cuộc họp cho thấy ngoài ý thức của người dân, doanh nghiệp thuộc diện di dời có lúc, có nơi chưa cao, gây khó dễ cho dự án thì còn do nguyên nhân chủ quan trong lãnh đạo điều hành của cả 2 địa phương là thành phố Vinh, huyện Hưng Nguyên. Một số kiến nghị của người dân chậm được tháo gỡ, giải quyết, bên cạnh đó là tình trạng khu tái định cư làm chậm, chưa có để người dân phải chờ đợi, rồi công tác đôn đốc, kiểm tra, túc trực tại hiện trường của lãnh đạo địa phương chưa thường xuyên...
Đoàn công tác WB kiến nghị tỉnh, thành phố Vinh cần phải tháo gỡ ngay cho nhà thầu thi công dự án, bên cạnh đó chỉ đạo quyết liệt hơn, hoàn tất công tác GPMB để công trình đảm bảo tiến độ, đỡ lãng phí vốn và mất cơ hội đối với những dự án khác.
Đảm bảo chất lượng, mỹ thuật công trình
Tiểu dự án đô thị Vinh cũng là dự án không để lại nhiều dấu ấn về kiến trúc và tính thẩm mỹ. Điều này có thể nói do khâu thiết kế và phê duyệt từ đầu. Sở hữu diện tích rộng, thoáng nhưng kiến trúc của công trình hầu hết thô sơ theo kiểu “ăn chắc mặc bền”. Bởi vậy, khâu chất lượng công trình cũng được WB rất quan tâm.
Đoàn công tác của WB cũng chỉ ra một số hạn chế trên công trường như vệ sinh công trường một số nơi còn bừa bộn, việc bảo vệ các hạng mục đã hoàn thành khỏi bị hư hại chưa được chú trọng. Kênh Bắc đoạn 1 tuy đã đi ngầm tạo thành đường. Theo quy định không được đi xe ô tô lên để mặt kênh khỏi hư hại, nhưng hiện nay ô tô đi lại quá nhiều. Một số dự án cho thấy sự lo ngại về tiến độ như đường 72 m qua Hưng Tây (trách nhiệm thuộc UBND huyện Hưng Nguyên) hay ở Nghi Đức, thành phố Vinh vẫn chậm được giải quyết. WB cũng đề nghị Ban quản ký dự án TP. Vinh huy động tư vấn đánh giá tình hình thực hiện dự án và chuẩn bị báo cáo tổng kết dự án.
Quan sát của chúng tôi (PV) cũng thấy rằng, trên công trường nhiều dự án, rác thải sinh hoạt và rác thải xây dựng khá bừa bãi, nhiều nơi chưa có biển cảnh báo nguy hiểm. Một số dự án điểm thi công dang dở kéo dài gây phiền hà đến người dân vùng sở tại.
Theo đồng chí Huỳnh Thanh Điền - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Tiểu dự án đô thị Vinh là dự án quan trọng của thành phố Vinh và của tỉnh, thời gian qua, cả tỉnh và thành phố đã vào cuộc quyết liệt để đẩy nhanh tiến độ tháo gỡ các vướng mắc. Về phía các cấp, ngành liên quan của TP. Vinh đã bám hiện trường, có những thời điểm công tác giải phóng mặt bằng rất hiệu quả, rất tốt, hơn 200 hộ ở xã Hưng Đông đồng loạt nhường đất, nhường vườn để di chuyển sang nơi ở khác nhường chỗ cho dự án.
Tuy nhiên, trên hiện trường hiện nay vẫn còn những nơi, những chỗ nhạy cảm, cục bộ tỉnh đang cùng thành phố tháo gỡ. Nếu thành phố Vinh, huyện Hưng Nguyên không tranh thủ thời tiết, tăng cường chỉ đạo, trực tiếp hiện trường thường xuyên liên tục thì dự án sẽ bị lỡ kế hoạch cam kết với WB.
Tiểu Dự án phát triển đô thị Vinh do Ngân hàng Thế giới tài trợ, bao gồm 4 hợp phần: Cải thiện dịch vụ và nâng cấp cơ sở hạ tầng cơ bản; cải thiện vệ sinh môi trường; xây dựng cầu, đường đô thị và tăng cường năng lực hạ tầng kỹ thuật.
Dự án được điều chỉnh tổng mức đầu tư trên 168,484 triệu USD, tương đương 3.504 tỷ đồng, trong đó vốn vay Ngân hàng Thế giới là 98 triệu USD, vốn đối ứng của Việt Nam 70,484 triệu USD.
Đến thời điểm này, đã giải ngân từ vốn vay Ngân hàng Thế giới 49,722 triệu USD, đạt 60,7% tổng vốn dự án; nguồn vốn đối ứng đã cấp 1.049/1.269 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự án đạt 86%.
