Nằm khuất sâu trong xóm Nhân Tiến (xã Cẩm Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An), mỏ khai thác đá của Công ty Cổ phần sản xuất vật liệu xây dựng Hưng Phúc ( Công ty Hưng Phúc) đang để xảy ra hàng loạt các sai phạm như khai thác sai quy trình, không làm quan trắc môi trường định kỳ, xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng…và đang bị yêu cầu tạm ngừng hoạt động nhưng vẫn ngang nhiên khai thác, chế biến.
Được biết, mỏ đá xóm Nhân Tiến được UBND tỉnh Nghệ An cấp phép khai thác lần đầu vào năm 2008 với thời hạn 05 năm. Sau khi hết hạn thì đơn vị này lại xin cấp tiếp vào năm 2014 với thời hạn đến năm 2023, sau đó tiếp tục thay đổi thời hạn khai thác đến tận năm 2033 với diện tích trên 8,2ha.
Nước thải tại xưởng cưa xẻ đá tràn ra phía sau
Đây là một mỏ đá có quy mô rộng, trữ lượng đá lớn, bao gồm cả đá xây dựng và đá ốp lát đen có chất lượng khá tốt. Khu mỏ này nằm sát bên đường liên xã từ Cẩm Sơn đến Hoa Sơn và thị trấn Anh Sơn. Tuy nhiên, quá trình khai thác, chế biến đá của đơn vị này đã để xảy ra nhiều sai phạm cho đến nay chưa hề được khắc phục.
Đầu tiên phải kể đến quy trình khai thác đá tại đây đã để lộ những vỉa đá treo trông rất nguy hiểm. Những vỉa đá hàm ếch chĩa ra như sẵn sàng đổ sập xuống phía dưới lúc nào không hay. Và, thực tế đá tự sụt, lăn xuống phía dưới đã diễn ra nhiều lần tại khu mỏ này.
Cỏ cây sát đường phủ trắng bởi lớp bụi đá
Theo quan sát của PV, khu mỏ nói trên có nhiều quả đồi, trong đó, quả đồi phía trong chủ yếu được Công ty Hưng Phúc tiến hành khai thác đá xây dựng như đá hộc, đá bây, đá 1x2; 2x4; 4x6… Còn khu phía gần đường thì chủ yếu tiến hành khai thác đá khối để đưa vào 02 xưởng cưa xẻ mới được xây dựng ngay dưới chân mỏ.
Việc khai thác theo hình thức bạt từ dưới chân lèn lên khiến cho những vỉa đá treo hình thành chênh vênh trên vách núi trông rất nguy hiểm. Hơn nữa, những hòn đá lớn treo thành hình hàm ếch, trong khi hàng chục công nhân làm việc ngay phía dưới khiến cho ai chứng kiến cảnh tượng này không khỏi giật mình, nổi gai ốc.
Nước thải không qua xử lý từ xưởng đá
Cũng tại phía chân lèn, đơn vị này đã cho xây dựng một xưởng cưa xẻ đá chỉ cách nơi gần chân lèn vài mét, điều này cũng tiềm ẩn nguy cơ đá ở đỉnh mỏ sập xuống đe dọa đến tính mạng của những công nhân đang làm việc trong xưởng cưa xẻ này. Điều này cũng vi phạm quy định của nhà nước về khoảng cách cũng như an toàn vệ sinh lao động.
Đặc biệt, tại 02 xưởng cưa xẻ đá của đơn vị này không hề có hệ thống xử lý lắng lọc nước thải mà hàng ngày tất cả nước thải phát sinh trong quá trình xẻ đá đều cho chảy thẳng ra môi trường. Lượng nước thải phát sinh trong quá trình xẻ đá được cho chảy tự do ra một con khe ở phía sau xưởng cưa.
Sau đó, theo tự nhiên chảy đi khắp nơi khiến cho môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Qua quan sát của PV, những làn nước thải có màu trắng đục xen lẫn màu đen của đá và dầu mỡ thải tuồn ra môi trường mỗi ngày có thể lên đến hàng vài chục mét khối. Những bụi cây gần xưởng cưa xẻ nằm sát bên đường liên xã bị phủ trắng bởi lớp bụi bặm trông rất đáng sợ
Vô tư chảy ra môi trường, xuống khe suối gây ô nhiễm nghiêm trọng
Một người dân ở xóm Nhân Tiến, bức xúc: “Mỏ đá tại xóm chúng tôi hoạt động đã nhiều năm nay. Ngoài việc gây ồn ào và xe cộ chạy hư hỏng đường sá thì lâu nay thấy họ cưa xẻ đá nhưng không xử lý nước thải mà xả trực tiếp xuống khe suối khiến cho môi trường bị ô nhiễm. Khu vực quanh mỏ đá chúng tôi có dám chăn thả trâu bò đâu, nước khe cũng đâu dám cho gia súc uống vì sợ độc”.
Khu mỏ khai thác sai quy trình
Được biết, liên quan đến những sai phạm tại mỏ khai thác đá của Công ty Hưng Phúc, ngày 15/3/2017, Sở TN&MT tỉnh Nghệ An đã có Công văn số 1142/STNMT-KS “Về việc thực hiện quy định pháp luật trong khai thác, chế biến đá xây dựng theo Công văn số 622/UBND-NN ngày 06/02/2016 của UBND tỉnh Nghệ An”.
Theo đó Công văn trên yêu cầu Công ty Hưng Phúc thực hiện nhiều nội dung còn tồn tại được phát hiện trong quá trình kiểm tra. Bao gồm: Thông báo giám đốc điều hành mỏ cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định. Báo cáo định kỳ quản lý chất thải nguy hại, hợp đồng với đơn vị có đủ năng lực để thu gom, vận chuyển chất thải nguy hại.
Thực hiện quan trắc, giám sát chất lượng môi trường và các nội dung khác theo báo cáo đánh giá tác động môi trường được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt. Báo cáo định kỳ trong hoạt động khoáng sản; lập, quản lý lưu trữ bản đồ và bản vẽ mặt cắt hiện trạng mỏ; thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản đối với khu vực được cấp phép khai thác, báo cáo sản lượng khai thác, chế biến khoáng sản hàng năm theo quy định của pháp luật về khoáng sản hiện hành. Hoàn thiện hồ sơ và nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo quy định. Cắm mốc các địa điểm khép góc khu vực được cấp phép và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ khác liên quan trong hoạt động khoáng sản theo quy định.
Công nhân làm việc trong môi trường không an toàn, thiếu bảo hộ lao động
Đồng thời, Công văn cũng nêu rõ, thời hạn khắc phục các nội dung tồn tại nêu trên là 90 ngày kể từ ngày 15/3/2017. Nếu sau thời hạn trên mà Công ty Hưng Phúc vẫn không hoàn thành thì Sở TN&MT Nghệ An sẽ tham mưu UBND tỉnh này thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định.
Chiều ngày 28/4/2017, trao đổi với PV, ông Cao Hữu Vĩnh – Giám đốc điều hành mỏ của Công ty Hưng Phúc, cho hay: “Chúng tôi đã nhận được văn bản của Sở TN&MT về những nội dung mà đơn vị còn tồn tại. Hiện, chúng tôi đang tiến hành khắc phục theo yêu cầu”. Tuy nhiên, khi PV đặt câu hỏi là hiện nay đơn vị đã khắc phục được những tồn tại gì thì ông Vĩnh nói: “Chúng tôi đang thuê đơn vị tư vấn làm”. Còn về hoạt động xả thải chưa xử lý ra môi trường trong quá trình cưa xẻ đá thì ông Vĩnh thừa nhận như thế là sai và sẽ có phương án trong thời gian sắp tới?
Xưởng chế biến đá ngay sát chân lèn, rất mất an toàn lao động
Trao đổi với PV, ông Đậu Xuân Phú – Chủ tịch UBND xã Cẩm Sơn, cho hay: “Chúng tôi đã nhận được văn bản của Sở TN&MT tỉnh Nghệ An cũng như của UBND huyện Anh Sơn về vấn đề này. Hiện, Công ty Hưng Phúc vẫn đang hoạt động bình thường và chúng tôi sẽ giám sát chất lượng cũng như tiến độ thực hiện khắc phục những tồn tại của đơn vị nói trên”.
Cũng cần phải nói thêm rằng, mới đây nhất là ngày 21/4/2017, UBND huyện Anh Sơn đã có Công văn số 301/UBND-TNMT về việc khắc phục tồn tại, hạn chế trong hoạt động khoáng sản gửi Công ty Hưng Phúc. Trong đó công văn nêu rõ: “…
Thời gian khắc phục tồn tại, hạn chế trong hoạt động khoáng sản theo yêu cầu (tức là hết ngày 15/6/2017) Công ty Cổ phần sản xuất vật liệu xây dựng Hưng Phúc không được phép hoạt động khai thác, sản xuất, kinh doanh khoáng sản tại khu vực mỏ thuộc thôn Nhân Tiến, xã Cẩm Sơn. Công ty chỉ được phép các hoạt động trên khi đã hoàn thành việc khắc phục các tồn tại, hạn chế đã nêu; hoàn thiện hồ sơ liên quan lập báo cáo trình sở TN&MT, gửi UBND huyện Anh Sơn và Phòng TN&MT xem xét quyết định”.
Văn bản chỉ ra những tồn tại của Công ty Hưng Phúc
Tuy nhiên, khi PV cùng với Chủ tịch UBND xã Cẩm Sơn, Trưởng Công an xã Cẩm Sơn có mặt tại mỏ này vào trưa 28/4/2017 thì mọi hoạt động khai thác, cưa xẻ đá vẫn diễn ra bình thường như không hề có chuyện gì xảy ra.
Việc một đơn vị khai thác, chế biến đá lớn hoạt động trên địa bàn nhưng để xảy ra hàng loạt sai phạm nhng không chịu khắc phục mà vãn ngang nhiên khai thác, chế biến đá là thể hiện sự xem thường pháp luật. Sự việc nói trên khiến cho dư luận không khỏi bất bình.
Báo điện tử TN&MT sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.
Tác giả: Đình Tiệp Nguồn: Báo Tài nguyên & Môi trường
