Thầy giáo Mông Văn Nguyễn - người đã cắm bản 17 năm giữa đại ngàn heo hút của bản Lũng Mần, xã Đức Hạnh, huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng - đã tử nạn khi xả thân cứu người gặp nạn trên sông Nho Quế.
Thầy Nguyễn đã quên mình với bà con dân bản bằng cách ra huyện xin mìn về phá đá mở đường lên các đỉnh núi cao ven sông Nho Quế, giáp ranh hai huyện Bảo Lâm (Cao Bằng) và Mèo Vạc của Hà Giang. Thầy cũng phá đá, giúp dân xây bể nước, đi xuyên tỉnh, báo cáo với công an, bộ đội biên phòng, sang bên kia biên giới giải cứu nhiều phụ nữ trẻ em bị lừa bán sang Trung Quốc.
Thông qua báo chí, truyền hình và các đoàn từ thiện nổi tiếng, nhiều người đã biết đến nhà giáo Nguyễn như một huyền thoại về người cắm bản xả thân giúp dân vùng cao gian khó.
Soạn giáo án trong đêm đen bản vắng
Đi tuyên truyền phát thuốc tránh thai cho dân bản
Theo thông tin từ Thượng tá Hoàng Anh, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cốc Pàng, tỉnh Cao Bằng (nơi quản lý địa bàn thầy Nguyễn dạy học) và thầy giáo Lục Văn Thế, Phó Hiệu trưởng trường tiểu học Đức Hạnh (nơi thầy Nguyễn công tác suốt 17 năm qua), ngày 6/3/2017, có một cặp vợ chồng người Mông từ bên Mèo Vạc sang Đức Hạnh để lấy củi. Đúng lúc thủy điện Nho Quế xả nước dâng lên cao, từ 6h sáng đến 22 giờ đêm mà cặp vợ chồng kia không thể qua sông về nhà được. Họ đói, sợ và tuyệt vọng. Họ bèn cầu cứu đến thầy giáo Nguyễn.
Thầy đã cùng họ buộc dây thừng ngang hai bờ sông, rồi buộc các cái can nhựa 20 lít để kéo cặp vợ chồng này sang sông. Phương pháp này bà con trong khu vực vẫn thường dùng. Chẳng may, dây thừng bị đứt, nước lớn cuốn đi, người chồng bơi được, trôi mấy trăm mét theo lũ, bị bầm dập nhưng sống sót. Riêng người vợ thì không biết bơi, thầy Nguyễn đã nỗ lực tìm cách cứu. Nhưng nước quá lớn, cả thầy Mông Văn Nguyễn và người phụ nữ kia cùng bị chết.
Thầy Nguyễn đi làm nương cùng dân bản Lũng Mần
Thầy Nguyễn dạy học và chăm sóc trẻ em ở Lũng Mần
Theo lãnh đạo trường Đức Hạnh, hôm đó, nước sông Nho Quế dâng cao to hơn thường lệ, vì phía Việt Nam và phía Trung Quốc cùng xả nước thủy điện.
Thi thể thầy Nguyễn đã được đưa về mai táng tại quê nhà xã Xuân Trường, huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng trong niềm tiếc thương vô hạn của những người bao năm kính trọng một người thầy huyền thoại.
Đường vào Lũng Mần cheo leo
Vượt hàng trăm cây số đường rừng đi dạy học
Giúp dân xây bể để có nước trong mùa khô núi đá tai mèo
Nghe theo thầy Nguyễn, người dân phá đá mở đường, xây bể nước cho con đi học
Thầy Nguyễn và em Dí - người đã được thầy giải cứu khi bị đem bán sang Trung Quốc
