Phía sau lời lăng mạ Obama của Tổng thống Philippines

 Những lời xúc phạm đã khiến cho lãnh đạo mới một đất nước vốn là đồng minh then chốt của Mỹ mất cơ hội gặp gỡ Tổng thống Barack Obama tại Lào ngày 6/9. Tổng thống Rodrigo Duterte lăng mạ Obama là "đồ khốn" và cảnh báo sẽ "nguyền rủa" người đồng cấp Mỹ nếu ông giáo huấn về nhân quyền ở Philippines.
 

Hãng tin CNN nhận định, vụ việc kể trên ít có nguy cơ làm tổn hại đến mối quan hệ hiện nay giữa Washington và Manila, cũng như sự hợp tác quân sự đang ngày càng gắn bó giữa hai nước trước sự trỗi dậy của Trung Quốc. Tuy nhiên, Nhà Trắng vẫn có lý do phải lo lắng.

Một nhân vật mới khó đoán đã lên cầm quyền ở Manila. Ông giới thiệu ra khu vực vốn đang căng thẳng một nhân tố đầy khó chịu, phủ bóng đen lên những ngày tháng cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Obama trong bối cảnh người đứng đầu nước Mỹ đang tích cực tăng cường quan hệ giữa các đồng minh.

Rộng ra thêm, quan điểm bài Mỹ và chủ chương ngoại giao ngẫu hứng của Duterte đang gây lo lắng cho các đồng minh của Washington trong khu vực. Ông tuyên bố sẽ không đưa tranh chấp ở Biển Đông ra các hội nghị đa phương, tiến sát hơn tới quan điểm của Bắc Kinh rằng các bên nên đàm phán song phương với Trung Quốc, loại trừ Mỹ.

Và nhiều khả năng điều này sẽ dẫn tới khó khăn cho Tổng thống Mỹ tiếp theo. Người chủ mới của Nhà Trắng sẽ phải đối mặt với một thách thức chính sách về khu vực.

Hai ông Duterte và Obama dự kiến gặp gỡ nhau bên lề hội nghị ASEAN ở Lào. Nhưng lãnh đạo Philippines đã có những bình luận gây sốc khi các phóng viên hỏi về phản ứng nếu bị Obama chất vấn về vi phạm nhân quyền trong cuộc chiến chống tội phạm ma túy mà ông đang tiến hành ở Philippines.

"Ông nên cư xử để được tôn trọng. Đừng chỉ đưa ra những câu hỏi và những lời tuyên bố bừa bãi. Ông là đồ khốn, tôi sẽ nguyền rủa ông", Duterte nói tại một cuộc họp báo.

Nhà Trắng không chấp nhận những lời lẽ như trên và vì vậy, cuộc gặp giữ hai người bị hủy.

Ngay sau đó, Duterte đã xuống thang, biện hộ rằng ông nói với một phóng viên chứ không có ý định xúc phạm Obama. Mặc dù vậy, những gì xảy ra đã giúp cho ứng viên Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence của Đảng Cộng hòa có cơ hội công kích Tổng thống Obama phung phí "uy tín" của Mỹ trên trường quốc tế.

Nhưng theo CNN, rõ ràng Chính phủ Mỹ có nhiều điều phải lo lắng hơn là tác động chính trị từ những lời khiếm nhã của Duterte. Đó là bởi vì không thể chắc chắn ông này sẽ làm gì tiếp nữa.

Một số chuyên gia tin rằng, bình luận của Tổng thống Philippines dành cho ông Obama thể hiện một luồng tư tưởng bài Mỹ - viễn cảnh cho thấy những cãi vã trong tuần này sẽ không phải là cuối cùng trong thời kỳ ông Duterte nắm quyền.