Người H'Mông rộn ràng đón Tết
- 16:36 21-01-2016
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Khi những cánh hoa đào đầu tiên trên núi đá bung sắc đỏ báo mùa xuân về, người H'Mông ở xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La lại tưng bừng chuẩn bị các nghi thức, nghi lễ cho ngày Tết.
Tết của người H’Mông rơi vào khoảng cuối tháng 1 (đầu tháng Chạp âm lịch), kéo dài trong 15 ngày với nhiều sinh hoạt cộng đồng mang đậm nét văn hóa dân tộc.
Khắp bản trên, làng dưới sửa sang lại bàn thờ, nhà cửa, nhộn nhịp giã bánh dày, hong phơi những bộ váy áo mới nhất, đẹp nhất để ăn mừng đón xuân.
Người H’Mông quan niệm bánh dày tròn tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời - là nguồn gốc sinh ra con người và muôn loài trên trái đất. Vì thế trong những ngày Tết không thể thiếu món bánh này.
Bánh dày được làm rất công phu, nguyên liệu chính là gạo nếp nương thơm. Gạo đãi sạch cho lên bếp đồ 2-3 giờ sao cho thật dẻo. Sau đó mang ra máng gỗ và dùng chày gỗ giã. Từ 4 đến 6 chàng trai khoẻ mạnh thay nhau giã. Càng về cuối thì càng phải giã đều và mạnh lên để bánh thật nhuyễn. Bánh giã xong được chuyển ra mẹt đã tráng lòng trắng trứng gà, cho khỏi dính. Mỗi gia đình làm bánh dày ít nhất cũng khoảng 50 đến 100 chiếc. Bánh để được hàng chục ngày mà không bị mốc.
Tết của người H'Mông không thể thiếu gà trống vì theo truyền thuyết, gà trống tượng trưng cho thần Mặt Trời, ban phát ánh sáng và sự sống cho dân gian.
Những người phụ nữ quây quần quanh bếp chuẩn bị nấu các món ngon nhất để tiếp đãi bạn bè.
Sau đó, họ đến nhà nhau chúc Tết, thưởng thức rượu ngô thơm lừng, bánh dày làm bằng nếp nương dẻo mềm.
Tết của người H'Mông cũng có một số tục lệ gần giống người Kinh như: không quét, đổ rác ra ngoài nhà trong 3 ngày đầu năm, trang trí nhà cửa sặc sỡ, mừng tuổi trẻ nhỏ… Tuy nhiên họ cũng có tục lệ độc đáo khác là các bữa ăn ngày Tết không có rau canh, chỉ có thịt lợn, thịt gà. Ngày mồng một, phụ nữ không được cầm kim chỉ, con gái không phải làm việc gì trong 3 ngày tết, chỉ đi chơi, đi hát trong các lễ hội.
Đây là dịp để trẻ em mặc những bộ quần áo đẹp nhất vui chơi các trò truyền thống của mình như đánh tu lu (đánh cù), ném pao, đẩy gậy, đánh cầu lông gà… Ném pao không chỉ là trò chơi mà nó còn ẩn chứa bao điều lý thú.
Trong cuộc vui, nếu cô gái ưng chàng trai nào thường là họ khéo léo giấu tình cảm qua ánh mắt, nụ cười, còn các chàng trai ưng cô gái nào thì giữ luôn quả pao.
Đây cũng là dịp để mọi người xích lại gần và hiểu nhau hơn, chung sức xây dựng, phát triển bản, mường.
Tác giả bài viết: Quốc Tuấn