Nghĩa trang Cồn Túc xã Nghi kim
Thực trạng…
Nằm giữa khu dân cư tổ 5, khối Vinh Quang, phường Hưng Bình, TP Vinh có một nghĩa trang tồn tại nơi đây hàng chục năm qua. Do không có người trông coi nên hiện nay nghĩa trang đã xuống cấp. Hàng ngàn ngôi mộ nằm chen chúc, lộn xộn, xen lẫn với rác thải và cỏ dại, tạo ra một sự nhếch nhác, mất mĩ quan.
Điều đáng nói là do nằm trong khu dân cư nên nghĩa trang này đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt của người dân. Nguồn nước bị ô nhiễm, rác thải tràn lan do người dân đi thắp hương, viếng mộ, đốt vàng mã vứt bừa bãi. Việc cải táng, chôn cất mộ trộm thường xuyên diễn ra là nỗi ám ảnh của người dân sống xung quanh khu vực này.
Ông Nguyễn Thế Vinh – Khối Vinh Quang, phường Hưng Bình, TP Vinh bức xúc níu: Gia đình tôi sống tại đây trên 30 năm nay. Khu nghĩa trang này trước đây còn ít phần mộ nhưng hiện nay có hàng ngàn ngôi. Do nằm trong khu dân cư nên ảnh hưởng đến sinh hoạt người dân, nhất là ô nhiễm nguồn nước, tiếng khóc than của người dân đi thắp hương, cải táng mộ. Nhiều người dân cải táng mộ đổ gạch, đá bừa bãi trên đường làm cản trở giao thông, mất mĩ quan đô thị. Vì vậy, chúng tôi mong muốn nhà nước sớm di dời nghĩa trang này ra khỏi khu dân cư.
Thực trạng nói trên không chỉ là nỗi lo lắng của các hộ dân mà còn là vấn đề cấp bách cần được các cấp, các ngành thành phố sớm quan tâm, giải quyết. Thành phố Vinh hiện có hơn 100 nghĩa trang với tổng diện tích 108ha. Trong đó có 21 nghĩa trang cát táng, 8 nghĩa trang hung táng, 68 nghĩa trang hung táng và cát táng, 1 nghĩa trang chôn một lần và 2 nghĩa trang gồm các loại trên.
Phần lớn các nghĩa trang đã quá tải, nằm lẫn trong khu dân cư, không có tường rào bảo vệ, không nhà quản trang, hệ thống thoát nước tạm bợ. Nhiều nghĩa trang khu hung táng lẫn lộn với khu cát táng, không có ranh giới phân định với khu dân cư đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân.
Thực tế cho thấy, hiện các nghĩa trang không còn phù hợp quy hoạch trong khi thành phố đang tập trung phát triển đô thị theo hướng văn minh, hiện đại. Bên cạnh đó, thời gian gần đây, TP đang thực hiện nhiều dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Trong đó có một số dự án được quy hoạch trên phần đất của các nghĩa trang hiện hữu. Vì vậy, việc triển khai dự án buộc phải giải phóng mặt bằng, di dời một số nghĩa trang để nhà thầu tiến hành thi công. Tuy nhiên, vấn đề tìm kiếm mặt bằng để bố trí di dời nghĩa trang gặp rất nhiều khó khăn.
Đơn cử như tại nghĩa trang phường Quán Bàu và xã Hưng Đông, do nằm trong quy hoạch dự án xây dựng đường 72m Vinh – Hưng Tây, thuộc Tiểu dự án phát triển đô thị Vinh nên phải di dời hơn 400 ngôi mộ để có mặt bằng thi công dự án. Trước chủ trương của thành phố, phần lớn người dân đều đồng thuận chấp nhận phương án đền bù GPMB. Tuy nhiên vấn đề khó khăn nhất và cũng là nỗi băn khoăn của không ít hộ dân, đó là việc bố trí đất để di dời phần mộ của gia đình.
Ông Nguyễn Đình Tân – Khối 10, phường Quán Bàu, TP Vinh chia sẻ: Thực hiện chủ trương của nhà nước trong giải phóng mặt bằng di dời các phần mộ để xây dựng đường 72m, gia đình tôi đồng thuận. Tuy nhiên lo lắng nhất của gia đình đó là tìm địa điểm để di dời phần mộ của tổ tiên.
Quy hoạch, xây dựng nghĩa trang đúng chuẩn
Một góc nghĩa trang Cồn Túc
Trước yêu cầu cấp thiết phải quy hoạch lại hệ thống nghĩa trang trên địa bàn thành phố nhằm đảm bảo mĩ quan và đáp ứng nhu cầu di dời, chôn cất người đã khuất. Năm 2002, TP Vinh đã phê duyệt đề án quy hoạch xây dựng, quản lý nghĩa trang tại Quyết định số 1026. Và đến năm 2006, đề án này được nghiên cứu, điều chỉnh phê duyệt lại tại Quyết định số 2789.
Gần 10 năm qua, đề án hiện không còn phù hợp do TP Vinh thực hiện mở rộng địa giới hành chính. Vì vậy, cuối năm 2015, thành phố ban hành Quyết định 12831 phê duyệt điều chỉnh Đề án quy hoạch xây dựng và quản lý nghĩa trang trên địa bàn TP Vinh giai đoạn từ nay đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.
Trên cơ sở đó, TP Vinh sẽ thực hiện di dời 39 nghĩa trang nhỏ lẻ nằm trong khu dân cư. Đình chỉ hung táng, cát táng, xây lăng mộ 23 nghĩa trang. Quy hoạch xây dựng lại 40 nghĩa trang đang sử dụng. Xây dựng nhà hỏa táng, nhà tang lễ phù hợp quy hoạch. Cùng với đó là việc triển khai xây dựng mới các nghĩa trang nằm xa khu dân cư ở các xã ngoại thành từ nguồn vốn xã hội hóa như: Nghĩa trang Cồn Túc xã Nghi Kim, nghĩa trang Cồn Vàng xã Nghi Liên, nghĩa trang xã Nghi Đức, nghĩa trang xã Hưng Hòa…
Trên thực tế, những năm gần đây, nhiều người dân ở TP Vinh có xu hướng tìm đến những nghĩa trang xã hội hóa nhằm tránh khỏi áp lực về việc tìm mộ phần cho người thân đã mất trong các nghĩa trang quốc doanh. Nằm cách trung tâm TP Vinh hơn 5km về phía Bắc, nghĩa trang cát táng Cồn Túc xã Nghi Kim có tổng diện tích gần 1,2ha được xây dựng từ cuối năm 2015 với quy mô chôn lấp trên 2.200 ngôi mộ.
Với vị trí nằm xa khu dân cư, được xây dựng thiết kế đồng bộ các phân khu chức năng, công trình cảnh quan hạ tầng sạch đẹp, bố trí phần mộ hợp lý, cùng quay về một hướng, cùng kích thước, kiến trúc, tạo nên sự hài hòa, đảm bảo mĩ quan. Bên cạnh đó, các dịch vụ chăm sóc phần mộ đầy đủ, chu đáo đáp ứng nhu cầu tâm linh của người đã khuất được an nghỉ tại nơi yên tĩnh, bình an, vĩnh hằng.
Ông Nguyễn Văn Trà – Khối 3, phường Hà Huy Tập, TP Vinh cho biết:
Sau khi thực hiện di dời phần mộ để nhường đất cho dự án xây dựng đường 72m, đoạn qua địa bàn phường Quán Bàu và xã Hưng Đông, chúng tôi được giới thiệu đến Nghĩa trang Cồn Túc, xã Nghi Kim. Tại đây, chúng tôi rất hài lòng với vị trí, thiết kế, khuôn viên, cũng như các dịch vụ của nghĩa trang. Ngoài phần đất di dời mộ, tôi mua thêm diện tích đất rộng 130m2 để quy tập các phần mộ của gia đình ở nơi khác về và xây dựng thành khu lăng mộ của đại gia đình.
Dự án Nghĩa trang cát táng Cồn Túc xã Nghi Kim là một trong những dự án được thực hiện theo Đề án quy hoạch nghĩa trang do UBND TP Vinh giao cho Công ty CP Môi trường và công trình đô thị Nghệ An làm chủ đầu tư. Theo nội dung đề án, từ nay đến năm 2017, công ty CP Môi trường và công trình đô thị Nghệ An phải hoàn thành nhiệm vụ xây dựng các nghĩa trang mới phục vụ việc di dời những nghĩa trang hiện hữu nằm trong khu dân cư và những nghĩa trang trong diện giải phóng mặt bằng thuộc các dự án xây dựng hạ tầng của thành phố.
Bên cạnh việc khai thác Nghĩa trang Cồn Túc, hiện nay Công ty đang lập phương án chuẩn bị triển khai xây dựng nghĩa trang Cồn Vàng tại xã Nghi Liên với tổng diện tích hơn 2,8ha. Tại nghĩa trang này, sẽ bố trí trên 2.000m2 để xây dựng phần mộ hung táng, diện tích còn lại phục vụ xây dựng mộ cát táng, hạ tầng khuôn viên nghĩa trang và trồng hoa tươi, cây xanh cách ly.
Ông Hoàng Văn Khanh – Giám đốc Công ty CP Môi trường và công trình đô thị Nghệ An chia sẻ:
Thực hiện đề án của UBND TP Vinh, Công ty đã tiến hành khảo sát tìm kiếm mặt bằng đầu tư xây dựng nghĩa trang để bố trí di dời các phần mộ cho người dân. Bên cạnh đó, liên hệ với các địa phương có các nghĩa trang đã được phê duyệt trong kế hoạch để triển khai các phần việc theo đề án. Sau khi tạo điều kiện cho người dân di dời các phần mộ ở trong vùng dự án ra nghĩa trang thì họ có điều kiện quy tập các phần mộ riêng lẻ khác nằm trong địa bàn TP Vinh về thành lăng mộ cho dòng họ. Hiện nay, mô hình này rất là thiết thực trong đời sống xã hội. Vì vậy, chúng tôi cũng đề nghị cấp trên cần tăng cường hơn nữa trong chỉ đạo thực hiện đề án quy hoạch nghĩa trang trên địa bàn thành phố.
Cùng với việc huy động nguồn vốn xã hội hóa xây dựng các nghĩa trang mới, hiện thành phố đang tập trung mọi nguồn lực thực hiện di dời, đóng cửa các nghĩa trang nằm trong khu vực trung tâm thành phố. Mở rộng một số nghĩa trang nằm xa khu dân cư tại các xã ngoại thành vẫn còn quỹ đất.
Theo tính toán, dân số TP Vinh hiện có gần 315.000 người, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 1,025%; tỷ lệ chết 0,395%. Dự kiến đến năm 2020, dân số thành phố khoảng 400.000 người, số người tử vong khoảng 1.600 người/năm. Như vậy, mỗi năm thành phố cần 6.400m2 đất để phục vụ nhu cầu an táng mới. Tuy nhiên, trên thực tế quỹ đất thành phố ngày càng cạn dần, nguồn vốn thực hiện đầu tư quy hoạch nghĩa trang vẫn còn hạn chế. Vì vậy, thời gian tới, thành phố đang tập trung từng bước đưa công tác quy hoạch, xây dựng nghĩa trang vào nề nếp, tiết kiệm quỹ đất, thuận lợi cho việc phân vùng sản xuất, phát triển đô thị, tạo cảnh quan môi trường đô thị và nông thôn.
Ông Võ Viết Thanh – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy Vinh cho biết:
Hiện nay, thành phố đang đặt ra vấn đề xây dựng các nghĩa trang, nhà tang lễ, nhà hỏa táng và đưa vào nghị quyết đến năm 2020 phải thực hiện được các nội dung này. Thời gian vừa qua, thành phố đã giao cho Công ty CP môi trường và đô thị Nghệ An xây dựng một số nghĩa trang phục vụ giải phóng mặt bằng các dự án của thành phố và di dời những nghĩa trang nằm trong nội thành. Điển hình như nghĩa trang cát táng Cồn Túc vừa mới xây dựng và đi vào hoạt động đã đáp ứng được nhu cầu và được người dân ghi nhận. Vì vậy, sắp tới thành phố giao cho Công ty CP môi trường đô thị Nghệ An tiếp tục thực hiện xây dựng nghĩa trang tại xã Nghi Đức, Hưng Hòa, Nghi Liên... Đồng thời, chỉnh trang, quy hoạch lại những nghĩa trang đang còn diện tích đất nằm xa khu dân cư về hạ tầng, khuôn viên nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường.
Trong lộ trình xây dựng TP Vinh trở thành trung tâm văn hóa vùng Bắc Trung bộ theo Quyết định 52 của Thủ tướng Chính phủ, việc quy hoạch, xây dựng nghĩa trang theo đề án phù hợp với điều kiện thực tế của thành phố Vinh. Từ nay đến năm 2020, song song với xây dựng mới các nghĩa trang tập trung phục vụ mai táng, cải táng của nhân dân, thành phố tiến hành cải tạo, sắp xếp, chấn chỉnh lại các nghĩa trang không theo quy hoạch. Đồng thời kêu gọi nguồn vốn xã hội hóa để triển khai xây dựng nhà tang lễ và nhà hỏa táng nhằm phục vụ nhu cầu tâm linh của người đã khuất.
Đề án quy hoạch xây dựng nghĩa trang trên địa bàn TP Vinh được triển khai không chỉ đáp ứng nhu cầu của người dân mà còn góp phần cải thiện vệ sinh môi trường, tạo mĩ quan đô thị. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện đề án gặp không ít khó khăn, nhất là thiếu sự đồng thuận của người dân trong việc di dời các phần mộ tại những nghĩa trang nằm trong nội thành ra các vùng xa khu dân cư tại các xã ngoại thành. Việc bố trí quỹ đất cũng như nguồn vốn còn hạn chế. Trong thời gian tới, cùng với những giải pháp đồng bộ trong thực hiện đề án, rất cần sự vào cuộc một cách quyết liệt của các cấp, các ngành. Có như vậy, việc quy hoạch nghĩa trang trên địa bàn TP mới được thực hiện hiệu quả, góp phần xây dựng Vinh trở thành một đô thị văn minh, hiện đại.
Tác giả bài viết: Võ Huyền
Nguồn tin: 
