Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai của “Bầu Đức” liên quan gì đến vụ án (?)

Sáng 26/10, TAND TP Hà Nội mở phiên toà hình sự sơ thẩm xét xử vụ án “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” và“Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty cổ phần Chăn nuôi Bình Hà (viết tắt là Công ty Bình Bà), Công ty TNHH Tương mại và Dịch vụ Trung Dũng (Công ty Trung Dũng). Đại diện BIDV tham dự phiên tòa với tư cách là bị hại. 

Có 29 luật sư tham gia bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho các bị cáo, bị hại và đương sự tại phiên tòa. HĐXX cũng triệu tập 80 cá nhân, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, 34 người làm chứng đến tham dự phiên tòa.

Các bị cáo tại phiên toà.

Trong phần thủ tục, Thư ký phiên toà cho biết, phiên tòa vắng mặt nhiều nhân chứng, cá nhân và đại diện các công ty liên quan đến vụ án.Một số cá nhân vắng mặt, ủy quyền cho người đại diện. Một số người tham gia tố tụng vắng mặt, nhưng có đơn xin xét xử vắng mặt.

Được triệu tập đến tòa với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, ông Nguyễn Gia Thiều (Chủ tịch HĐQT Công ty Bình Hà thời điểm xảy ra vụ án) vắng mặt. Luật sư Trần Minh Hải, người bào chữa cho bị cáo Trần Lục Lang (cựu Phó TGĐ BIDV) nộp thêm tài liệu liên quan đến thân chủ của mình.Luật sư Hải cho biết, ông đã từng gửi văn bản đề nghị BIDV thu thập thêm chứng cứ.

Trước sự vắng mặt của nhiều thành phần liên quan đến vụ án, đại diện Viện KSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố tại phiên toà cho biết, HĐXX đã triệu tập hợp lệ các nhân chứng, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, nhưng tại phiên xử vẫn vắng mặt họ.

“Những người này vắng mặt, nhưng họ đã có đầy đủ lời khai tại cơ quan điều tra nên việc vắng mặt của họ không ảnh hưởng đến việc xét xử, đề nghị HĐXX tiếp tục phiên toà. Trường hợp cần thiết sẽ triệu tập sau”, đại diện Viện kiểm sát nêu rõ.

Các luật sư tham dự phiên toà.

Trong số 12 bị can bị truy tố, có 8 bị can bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” gồm: Trần Lục Lang (SN 1967, nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV phụ trách Quản lý rủi ro, thành viên Phân Ban Quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư); Đoàn Ánh Sáng (SN 1961, nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV phụ trách Khách hàng doanh nghiệp, thành viên Phân Ban quản lý rủi ro tín dụng, đầu tư); Kiều Đình Hòa (SN 1961, nguyên Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh); Lê Thị Vân Anh (SN 1984, nguyên Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh); Ngô Duy Chính (SN 1963, nguyên Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Thành); Nguyễn Xuân Giáp (SN 1974, nguyên Phó Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Thành); Phạm Hồng Quang (SN 1979, nguyên Trưởng phòng Khánh hàng doanh nghiệp I BIDV Chi nhánh Hà Thành); Đặng Thành Nam (SN 1981, nguyên cán bộ quản lý khách hàng BIDV Chi nhánh Hà Thành). 4 bị can còn lại bị truy tố về tội “Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản” gồm: Đoàn Hồng Dũng (SN 1961, nguyên Giám đốc Công ty Trung Dũng); Trần Anh Quang (SN 1982, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà); Đinh Văn Dũng (SN 1965, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà); Nguyễn Thị Thanh Sơn (SN 1963, nguyên Giám đốc Công ty Hà Nam).

Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến 2016, lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà (cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng BIDV) đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh, BIDV  Chi nhánh Hà Thành cho Công ty Bình Hà (công ty “sân sau” của ông Trần Bắc Hà) và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền đặc biệt lớn là 1.664 tỷ đồng. 

Công ty Bình Hà là công ty mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV, vốn tự có và tài sản bảo đảm không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo chính sách tín dụng của BIDV, hồ sơ pháp lý của dự án chưa đầy đủ, chưa đánh giá hết phương án kinh doanh và phương án trả nợ khi dự án không hiệu quả.

Mặc dù đã đánh giá và thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án nhưng theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, BIDV đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn. 

Trong quá trình giải ngân, BIDV đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV... Tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là hơn 799 tỷ đồng.

Đối với Công ty Trung Dũng, mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV... nhưng tháng 8/2011, các bị can: Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng cho Công ty Trung Dũng. 

Quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị can: Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỷ lệ tài sản đảm bảo khoản giải ngân cho vay để đảo nợ.

Đại diện Viện KSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố tại phiên toà.

Đối với tất cả 26 khoản vay trên, cáo trạng xác định, các bị can đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay của Công ty Trung Dũng đối với các khoản giải ngân để mua phôi thép, dẫn đến dư nợ lớn. Hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng của các bị can trong việc cho Công ty Trung Dũng vay đã gây thiệt hại cho BIDV 865 tỷ đồng.

Trong vụ án này, ông Trần Bắc Hà được xác định là chủ mưu, cầm đầu về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”. Nhưng tháng 7/2019, ông Trần Bắc Hà đã tử vong vì bệnh hiểm nghèo. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Cơ quan tố tụng đã ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Trần Bắc Hà, còn việc điều tra, truy tố, xét xử sẽ tiếp tục đối với các đồng phạm của ông Trần Bắc Hà.

Cáo trạng xác định, liên quan đến vụ án này, ông Đoàn Nguyên Đức- Chủ tịch Tập đoàn HAGL đã giới thiệu bị cáo Dũng cho ông Trần Bắc Hà. Ông Đức khai đầu năm 2015, ông Trần Bắc Hà nhờ mình giới thiệu người có năng lực và kinh nghiệm quản lý để giúp thành lập công ty, đầu tư dự án nuôi bò. Vì vậy, ông Đức giới thiệu bị cáo Dũng, nguyên là nhân viên cũ của Tập đoàn HAGL, từng phụ trách làm nông nghiệp tại Campuchia nhưng đã nghỉ việc từ đầu năm 2013. 

Sau đó, ông Đức gọi Đinh Văn Dũng xuống Hà Tĩnh gặp Trần Duy Tùng (con ông Trần Bắc Hà) để hỗ trợ làm Dự án nhưng không nắm được nội dung cha ông Hà và bị cáo Dũng làm việc ra sao.

Ông Đức khẳng định,mình không biết và không tham gia dự án.Sau khi dự án đổ bể, ông Trần Bắc Hà có gửi cho ông Đức biên bản đề nghị hỗ trợ trả nợ cho Công ty Bình Hà. Ông Đức từ chối vì lý do không tham gia và không liên quan đến dự án này của Công ty Bình Hà nên không có trách nhiệm.

Tác giả: Nguyễn Hưng

Nguồn tin: Báo Công an nhân dân