Bộ trưởng Công an: Sẽ bãi bỏ sổ hộ khẩu

Quốc hội sáng 23/5 đã nghe tờ trình về dự án Luật Cư trú.

Bộ trưởng Công an Tô Lâm, đại diện cơ quan soạn thảo luật, nhận định hiện trình tự, thủ tục đăng ký cư trú còn mang tính thủ công, rườm rà, chưa đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính.

Do đó, một trong những chính sách cơ bản của dự án Luật Cư trú là thay đổi phương thức quản lý cư trú từ quản lý bằng sử dụng sổ giấy sang phương thức quản lý hiện đại bằng số định danh cá nhân để truy cập, cập nhật, điều chỉnh trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú.

Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho biết dự thảo Luật Cư trú sẽ bãi bỏ hình thức quản lý dân cư đăng ký thường trú bằng sổ hộ khẩu và thay thế bằng hình thức quản lý thông qua mã số định danh cá nhân. Ảnh: quochoi.vn.

Cùng với việc bãi bỏ sổ hộ khẩu, một phần hoặc các thủ tục hành chính có nội dung liên quan cũng được bãi bỏ.

Thẩm tra dự thảo luật này, Ủy ban Pháp luật đồng tình việc đổi mới phương thức quản lý cư trú của công dân vì không chỉ giúp đơn giản hóa thủ tục, giấy tờ, tiết kiệm chi phí mà còn quản lý dân cư chặt chẽ, thực chất, hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi, không gây xáo trộn lớn, Ủy ban Pháp luật đề nghị làm rõ 4 vấn đề.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Thanh Tùng, phương thức quản lý cư trú mới chỉ có thể được vận hành thông suốt trên cơ sở tất cả công dân Việt Nam đã được cấp số định danh cá nhân. Vì vậy cần có giải pháp đảm bảo hoàn thành việc cấp số định danh cá nhân cho gần 80 triệu công dân.

“Hơn 4 năm mới có hơn 18 triệu công dân được cấp số định danh cá nhân. Trong khi đó dự kiến đến tháng 12/2020 phải hoàn thành việc xác lập số định danh cá nhân cho toàn bộ công dân Việt Nam”, ông Tùng nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng thay mặt cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ 4 vấn đề khi bỏ sổ hộ khẩu. Ảnh: quochoi.vn.

Vấn đề thứ hai ông Tùng nêu ra là nền tảng công nghệ để vận hành phương thức quản lý cư trú mới là Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu về cư trú. Nhưng đến nay các cơ sở dữ liệu này vẫn đang xây dựng, chậm về tiến độ so với yêu cầu của luật. Vì vậy, Chính phủ phải chỉ đạo quyết liệt, đảm bảo bố trí đủ vốn cho việc này.

Thứ ba, bỏ sổ hộ khẩu sẽ tác động lớn tới các quy định về giấy tờ công dân trong nhiều thủ tục hành chính hiện hành, các thủ tục này đang được quy định trong một số văn bản luật và nhiều văn bản dưới luật.

Do đó, trong quá trình sửa đổi, bổ sung các văn bản này để phù hợp với phương thức quản lý cư trú mới, đề nghị cần xem xét, có giải pháp phù hợp để sửa đổi.

Thứ tư, sổ hộ khẩu trong nhiều trường hợp cũng là căn cứ quan trọng để tổ chức, cá nhân thực hiện các giao dịch dân sự như mua bán điện, nước, đăng ký dịch vụ điện thoại.

Khi bỏ sổ hộ khẩu, giao dịch này có thể sẽ khó khăn vì các bên không thể tự mình truy cập Cơ sở dữ liệu về cư trú để xác định thông tin cần thiết; nếu yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cung cấp thông tin thì phát sinh thêm thủ tục hành chính, gây phiền hà và tăng thêm chi phí, thời gian.

Do đó, đề nghị quy định ngay trong luật trách nhiệm cung cấp, chia sẻ thông tin, dữ liệu về cư trú giữa các cơ quan Nhà nước; việc khai thác thông tin từ Cơ sở dữ liệu về cư trú của tổ chức, cá nhân theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho công dân khi cần sử dụng thông tin về nhân thân, nơi thường trú, tạm trú… trong các cơ sở dữ liệu.