Lễ truy điệu nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh

Sau lễ truy điệu, linh cữu nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh sẽ từ Nhà tang lễ quốc gia đi qua nhà công vụ ông từng ở (số 5A Hoàng Diệu), Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh, Phủ chủ tịch rồi ra sân bay Nội Bài vào TP HCM. Tại TP HCM, linh cữu sẽ qua quân khu 7, nơi ông từng là Tư lệnh kiêm Chính uỷ quân khu, đi qua nhà riêng 240 Pasteur trước khi đến nghĩa trang.

Lễ an táng diễn ra từ 17h hôm nay tại nghĩa trang TP HCM.

Xe nghi lễ Quân đội rước di ảnh Đại tướng Lê Đức Anh qua quảng trường Ba Đình. Ảnh: Gia Chính

Đoàn xe chở linh cữu nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh đi qua Phủ chủ tịch. Ảnh: Gia Chính

11h10

Kết thúc lễ truy điệu, các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng đội tiêu binh rước linh cữu nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh ra linh xa trong tiếng nhạc Hồn tử sĩ trầm hùng. Sau đó, đoàn xe tang chậm rãi rời Nhà tang lễ Quốc gia. Hai bên đường, đông đảo người dân đứng chào, tiễn biệt Đại tướng về nơi an nghỉ cuối cùng.

Linh cữu và di ảnh Đại tướng Lê Đức Anh được rước ra linh xa. Ảnh: Giang Huy

Đội tiêu binh chuyển linh cữu phủ Quốc kỳ vào linh xa. Ảnh: Giang Huy

Đoàn xe chở linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh rời Nhà tang lễ Quốc gia. Ảnh: Giang Huy

11h08

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc lời điếu, nhấn mạnh nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh là "một nhà lãnh đạo xuất sắc, có uy tín lớn của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân ta".

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc điếu văn. Ảnh: VGP

"Đại tướng Lê Đức Anh là một vị tướng trận mạc, một nhà chỉ huy xuất sắc, có tầm nhìn chiến lược, có chiến thuật tài tình và linh hoạt xử lý các tình huống phức tạp; là một trong hai sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam được phong hàm vượt cấp từ Đại tá lên Trung tướng. Cuộc đời binh nghiệp của Đại tướng gắn với nhiều chiến trường vào Nam ra Bắc và thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả", Thủ tướng nói.

Cũng theo Thủ tướng, trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam, Đại tướng Lê Đức Anh là một trong những tướng lĩnh trực tiếp chỉ huy chiến trường và giành nhiều thắng lợi quan trọng, bảo vệ biên giới thiêng liêng của Tổ quốc và giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. Đại tướng cũng là người trực tiếp thị sát, chỉ đạo và đóng góp quan trọng trong thực hiện chủ trương xây dựng thế trận phòng thủ vững chắc, quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Sau khi đất nước hòa bình, thống nhất, Đại tướng được Đảng, Nhà nước giao nhiều trọng trách, như: Thứ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Tư lệnh Quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó Bí thư Đảng uỷ Quân sự Trung ương; Chủ tịch nước từ tháng 9/1992 đến tháng 12/1997; Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương...

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại lễ truy điệu. Ảnh: Giang Huy

Điếu văn nêu rõ, ở bất kỳ cương vị nào, "Đại tướng Lê Đức Anh luôn trăn trở, tìm tòi, tâm huyết với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, cùng tập thể lãnh đạo Đảng, Nhà nước có nhiều quyết sách quan trọng để tái thiết đất nước, khởi xướng công cuộc đổi mới, phá thế bao vây cấm vận, mở rộng quan hệ đối ngoại của đất nước; cùng Đảng uỷ Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng tập trung xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng thế trận "chiến tranh nhân dân" và nền quốc phòng toàn dân, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh của đất nước".

"Chúng tôi mãi mãi nhớ về Đại tướng Lê Đức Anh - anh Sáu Nam kính mến, người đồng chí thân thiết, chí tình, một vị tướng tài ba, một nhà lãnh đạo xuất sắc, một nhân cách đức độ, giản dị, gần gũi. Trong giờ phút tiếc thương và xúc động này, chúng tôi xin trân trọng gửi đến toàn thể gia quyến đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh lời chia buồn sâu sắc nhất trước nỗi đau thương, mất mát không gì bù đắp được", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Ông Lê Mạnh Hà - con trai Đại tướng Lê Đức Anh nói lời cảm tạ tại tang lễ. Ảnh: GIang Huy

Phát biểu đáp từ, ông Lê Mạnh Hà - con trai Đại tướng Lê Đức Anh cảm ơn lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đồng đội, bạn bè và người thân đã luôn bên cạnh Đại tướng. Ông cũng cảm ơn các thầy thuốc chăm sóc sức khoẻ cho ba ông trong nhiều năm.

"Ba tôi đã sống cuộc sống kiên cường của người chiến sĩ và bình dị như bao người dân khác. Vượt qua các cuộc kháng chiến và ba cơn bạo bệnh, ba đã sống đến 100 tuổi. Yêu thương, nghị lực, may mắn và sức sống phi thường đã giúp ba sống thật lâu và thật sự có ích cho đời. Thế nhưng quy luật của muôn đời đã đưa ba đi mãi mãi", ông Hà nói.

Người con trai của nguyên Chủ tịch nước xúc động chia sẻ: "Gia tài của ba để lại cho con cháu thật là đồ sộ và quý giá. Đó là trái tim nhân hậu của con người dũng cảm, yêu thương để vị tha, nhân hậu để vị tha. Chúng con thật vinh dự và tự hào được nhận món quà quý giá đó. Cảm ơn ba. Chúng con chào ba, ba về bên mẹ, bên bạn bè thời khói lửa và thời bình yên. Vĩnh biệt ba!".

Sau phút mặc niệm, gia đình và toàn thể đại biểu dự tang lễ đã đi vòng quanh linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thường trực Ban bí thư Trần Quốc Vượng cùng nhiều vị lãnh đạo đã đặt tay rất lâu trên linh cữu để tiễn biệt nguyên Chủ tịch nước.

10h45

Phó thủ tướng Trương Hoà Bình cho biết trong sáng nay có hơn 1.000 đoàn cơ quan, đoàn thể, địa phương, đơn vị, nhân sĩ, trí thức, chức sắc tôn giáo, tổ chức trong nước, quốc tế đã đến viếng cố Đại tướng Lê Đức Anh tại Nhà tang lễ số 5 Trần Thánh Tông; hội trường Thống Nhất (TP HCM) và quê hương ông ở Thừa Thiên Huế. Nhiều nước cũng đã gửi điện chia buồn với Đảng, Nhà nước Việt Nam.

Thay mặt ban tổ chức lễ tang, ông Bình tuyên bố lễ truy điệu Đại tướng Lê Đức Anh bắt đầu. Sau đó, tất cả các đại biểu cùng gia quyến đứng nghiêm trang trong tiếng nhạc "Tiến quân ca".

10h45 Tại Dinh Thống Nhất, TP HCM

Lãnh đạo Trung ương, Thành ủy, UBND, HĐND, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP HCM cũng xếp hàng nghiêm trang theo dõi lễ truy điệu nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh được truyền hình trực tiếp từ Nhà tang lễ Quốc gia số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội.

Sau lễ truy điệu, linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh sẽ được đưa vào TP HCM an táng vào lúc 17h tại Nghĩa trang thành phố, quận Thủ Đức.

Đoàn đại biểu TP HCM dành một phút mặc niệm Đại tướng Lê Đức Anh.

Lộ trình linh xa từ sân bay Tân Sơn Nhất đến Nghĩa trang thành phố. Đồ hoạ: Hoàng Thanh.

10h30

Đoàn đại biểu cấp cao Lào do Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước Saysomphone Phomvihane dẫn đầu vào viếng Đại tướng Lê Đức Anh.

Đoàn đại biểu cấp cao Lào. Ảnh: Giang Huy

9h57

Ở sân Nhà tang lễ Quốc gia, đội nghi lễ bắt đầu chuẩn bị đoàn xe tang và cỗ linh xa để đưa cố Chủ tịch nước Lê Đức Anh ra sân bay.

Sau lễ truy điệu, linh cữu cố Chủ tịch nước Lê Đức Anh sẽ từ Nhà tang lễ quốc gia đi qua nhà công vụ ông từng ở (số 5A Hoàng Diệu), Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh, Phủ chủ tịch rồi ra sân bay Nội Bài vào TP HCM. Tại TP HCM, linh cữu sẽ qua quân khu 7, nơi ông từng là Tư lệnh kiêm Chính uỷ quân khu, đi qua nhà riêng 240 Pasteur trước khi đến nghĩa trang TP HCM.

Đội nghi lễ chuẩn bị đoàn xe tang. Ảnh: Giang Huy

Các chiến sĩ trong đội tiêu binh. Ảnh: Giang Huy

Đội tiêu binh chuẩn bị làm lễ truy điệu. Ảnh: Giang Huy

9h30 Các đoàn lãnh sự nước ngoài, tại TP HCM, đến viếng Đại tướng Lê Đức Anh

Tổng Lãnh sự Mỹ Mary Tarnowka.

9h15 Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội, Phó chủ tịch nước ghi sổ tang

Trong sổ tang, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ vô cùng thương tiếc Đại tướng Lê Đức Anh, "nhà lãnh đạo xuất sắc với những cống hiến to lớn cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước thực hiện nhiệm vụ quốc tế giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, cũng như trong công cuộc đổi mới, hội nhập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam".

"Xin kính cấn nghiêng mình trước anh linh đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh, anh Sáu Nam kính mến! Xin gửi đến toàn thể gia quyết lời chia buồn sâu sắc nhất trước nỗi đau thương mất mát vô cùng to lớn này!", Thủ tướng chia sẻ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ghi sổ tang.

Ghi sổ tang của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân có đoạn, "Đại tướng là một nhà chính trị, nhà quân sự lỗi lạc, nhà lãnh đạo tài ba, mẫu mực, giàu lòng nhân ái và cuộc sống giản đơn"

Phó chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh viết, "chúng cháu luôn ghi sâu công ơn và tưởng nhớ về vị Đại tướng tài ba, vị Chủ tịch nước giàu lòng nhân ái và xin nguyện tiếp tục công tác tốt, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, phát triển bền vững trên con đường đổi mới và hội nhập".

Phó chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh dẫn đầu đoàn Chủ tịch nước vào viếng. Ảnh: Gia Chính

9h11

Đoàn đại biểu cấp cao vương quốc Campuchia do Thủ tướng Hun Sen dẫn đầu vào viếng nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ông Hun Sen vào chiều qua 2/5 đã có cuộc gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Tại đây, lãnh đạo Chính phủ Campuchia bày tỏ lòng tiếc thương vô hạn và lời chia buồn sâu sắc trước tin nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh từ trần. Ông Hun Sen nhấn mạnh Đại tướng Lê Đức Anh là người bạn thân thiết, người đã đóng góp cho sự nghiệp giải phóng Campuchia khỏi chế độ diệt chủng Khmer Đỏ vào năm 1979.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen tại lễ viếng. Ảnh: Gia Chính

Thủ tướng Campuchia Hun Sen ghi sổ tang. Ảnh: Giang Huy

9h00 Dinh Thống Nhất, TP HCM

Trong tiếng nhạc Hồn tử sĩ, từng đoàn tiếp tục trang nghiêm vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

Đại tá Đinh Công Ty - nguyên Chính ủy Trung đoàn ôtô vận tải 11, sư đoàn 571 (là sư đoàn ôtô đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam) viết trong sổ tang: "Đại tướng Lê Đức Anh là một lãnh đạo sâu xát với đơn vị, một người tướng được các cấp dưới mến phục, nhất là bộ đội ở Trường Sơn".

Tham gia lễ viếng có ông Nguyễn Thanh Nghị (Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang, con trai nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng).

Đội tiêu binh nghỉ ngơi bên hành lang Hội trường Thống Nhất.

9H00

Đại úy Phạm Xuân Hương (77 tuổi, Hà Nội), cựu binh lái tàu không số có mặt từ sớm để đợi vào viếng Đại tướng Lê Đức Anh. Người cựu binh vẫn rất nhớ, cuối năm 1964, ông vinh dự được làm thợ máy trên chuyến tàu chở thủ trưởng Lê Đức Anh từ miền Bắc vào Nam. "Chúng tôi nhận được lệnh đến bến K15, Hải Phòng đón đoàn lãnh đạo cấp cao vào Cà Mau. Sau này tôi mới biết rằng trên chuyến tàu đó có tướng Lê Đức Anh. Chuyến đi gian khó nhưng rất tự hào", ông Hương kể.

Ông Phạm Xuân Hương (thứ 5 từ trái sang) và các cựu binh lái tàu không số đến viếng Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh: Viết Tuân

8h54

Tại quê nhà Đại tướng Lê Đức Anh ở thôn Bàn Môn, xã Lộc An, huyện Phú Lộc, bà Lê Thị Xoan - em gái nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh cùng gia đình, người thân và chính quyền địa phương tổ chức tang lễ.

Bà Xoan chia sẻ, cả cuộc đời anh trai mình gắn bó với các chiến trường và bận rộn công việc ở Hà Nội, song ông rất thích những món ăn ở quê nhà. Lúc nào bà đi Hà Nội cũng làm thịt heo ngâm nước mắm đưa ra cho anh trai. "Mỗi lần về quê, anh tôi không chỉ vui vầy trong gia đình, họ tộc mà còn dành thời gian thăm bà con hàng xóm. Mọi người rất quý anh và hôm nay nhiều người đã đến thắp nén hương tưởng nhớ anh", bà Xoan nói.

Bà Lê Thị Xoan (ngồi) cùng gia đình tổ chức tang lễ Đại tướng Lê Đức Anh ở quê nhà. Ảnh: Võ Thạnh.

8h30 Tại TP HCM

Các ban ngành đoàn thể vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

"Tôi là đồng hương với cụ Lê Đức Anh, quê Thừa Thiên - Huế. Tôi có rất nhiều kỷ niệm đẹp với cụ, đặc biệt là sau Hiệp định Paris năm 1973, cụ trực tiếp xuống TP Cần Thơ động viên anh em Trung đoàn chiến đấu dù tình thế đang rất cam go. Với tôi, cụ là vị tướng có quyết tâm táo bạo và tài chỉ huy sáng suốt", Đại tá Nguyễn Văn Hanh - Nguyên Chính uỷ Trung đoàn 10, Quân khu 9, chia sẻ.

7h50

Đoàn Chính phủ Nhật Bản do Bộ trưởng Quốc phòng Takeshi lwaya dẫn đầu vào viếng nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh.

Bộ trưởng Quốc phòng Takeshi lwaya dẫn đầu đoàn Chính phủ Nhật Bản tại lễ viếng. Ảnh: Gia Chính

7h45

Tại quê nhà Đại tướng Lê Đức Anh ở Thừa Thiên Huế, tỉnh lập bàn thờ tại trụ sở UBND để các cơ quan, tổ chức, cá nhân đến viếng; treo cờ rủ trên Kỳ Đài Kinh thành Huế.

Từ sáng sớm, cảnh sát và kiểm soát quân sự có mặt tại các điểm giao với đường Lê Lợi để điều tiết giao thông.

Đoàn đại biểu Tỉnh uỷ, HĐND, UBND, Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thừa Thiên Huế vào viếng đầu tiên.

Đoàn lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế viếng Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh: Võ Thạnh

Ông Phan Ngọc Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế viết sổ tang. Ảnh: Ngọc Thạnh

7h40

Đoàn Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng do Đại tướng Ngô Xuân Lịch - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm trưởng đoàn đã vào kính viếng và chia buồn với gia quyến Đại tướng Lê Đức Anh. Tất cả thành viên trong đoàn đứng nghiêm, giơ tay chào trước linh cữu cố Chủ tịch nước trong tiếng nhạc Hồn tử sỹ.

Đại tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Bộ Công an dẫn đầu đoàn Đảng uỷ Công an Trung ương, Bộ Công an vào viếng.

Đoàn Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng tại lễ viếng. Ảnh: Gia Chính

Bộ trưởng Công an Tô Lâm dẫn đầu đoàn Đảng uỷ Công an Trung ương, Bộ Công an vào viếng.

7h35 Tại Hội trường Thống Nhất TP HCM

Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Thành mời đoàn Thành uỷ, HĐND, UBND, Mặt trận Tổ quốc và các thành viên ban Tổ chức lễ tang do Bí thư Thành uỷ Nguyễn Thiện Nhân vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

Trong tiếng nhạc Hồn tử sĩ, đoàn đại biểu dành một phút tưởng niệm nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh.