Hơn 2 tháng xảy ra vụ sát hại nữ sinh Cao Mỹ Duyên (20 tuổi), Công an tỉnh Điện Biên đã khởi tố 9 bị can về các tội: Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản, Giết người, Hiếp dâm, Cướp tài sản, Bắt giữ người trái pháp luật, Tàng trữ trái phép chất ma túy và Không tố giác tội phạm.

Vì Văn Toán (36 tuổi, ở xã Thanh Yên, huyện Điện Biên) được xác định chủ mưu. Quá trình điều tra, các bị can đồng nhất lời khai về việc chúng được Toán thuê 10 triệu đồng để bắt cóc nạn nhân. Vì sao kẻ chủ mưu lại làm việc này?

Thiếu tá, tiến sĩ Lê Quang Toàn (Giảng viên Học viện Cảnh sát nhân dân, Bộ Công an) có những chia sẻ, phân tích về chuyên án gửi đến Zing.vn.

Có thể vụ án còn có diễn biến mới

Sau khi xảy ra vụ án mạng đặc biệt nghiêm trọng dịp Tết Kỷ Hợi, Công an tỉnh Điện Biên đã thu thập các chứng cứ, tài liệu, dấu vết, khám nghiệm hiện trường, 2 lần khai quật tử thi.

Vì Văn Toán. Ảnh: VOV.

Kết quả điều tra ban đầu xác định, nhóm người đã sát hại nạn nhân đi giao gà rồi chủ động xoá dấu vết nhằm che giấu hành vi phạm tội. Điều này khiến hoạt động điều tra rơi vào bế tắc. Trong hoàn cảnh đó, việc tìm ra kẻ gây án đã rất khó, chứ chưa nói đến tìm ra kẻ cầm đầu.

Ở giai đoạn đầu, sau khi bị bắt và khởi tố, Bùi Văn Công rất ngoan cố, không khai nhận các tình tiết liên quan. Do vậy, thời điểm đó, Công an Điện Biên chỉ có thể nhận định Công là chủ mưu.

Điều tra vụ án hình sự là một hoạt động khó khăn, phức tạp. Đây là bước nhằm chứng minh sự thật của vụ án nhưng là một quá trình chứng minh đặc biệt. Bởi vì vụ án trong thực tế đã xảy ra rồi và không thể lặp lại một lần nữa để cơ quan điều tra có thể tiến hành quan sát, ghi nhận.

Trong vụ án này, giai đoạn điều tra ban đầu khi mới xảy ra, các thông tin, tài liệu phản ánh về vụ án và kẻ phạm tội rất tản mạn, không tập trung. Cho nên việc ban chuyên án từng nhận định Công là chủ mưu, sau đó xác định Toán cầm đầu, cũng là chuyện thường xảy ra trong hoạt động điều tra.

Ngoài ra, hoạt động điều tra cũng cho phép cơ quan điều tra đặt ra các giả thuyết. Sau đó, lực lượng phá án sẽ loại dần những nghi vấn thiếu căn cứ để tìm ra lập luận phù hợp nhất với các dấu vết, chứng cứ thu thập được.

Mặc dù vậy, chỉ khi cơ quan điều tra viết bản kết luận điều tra thì mới nắm rõ được tình tiết cụ thể và hành vi phạm tội của từng người. Hiện, các bị can đồng nhất lời khai Toán là chủ mưu, chứ chưa có tình tiết cụ thể. Do đó, có thể vụ án còn có diễn biến mới.

Vì sao vụ án khó khăn trong quá trình điều tra?

Trong vụ này, đến nay, Vì Văn Toán bị khởi tố về tội Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản. Nghĩa là tên này có thể không liên quan đến hành vi hiếp dâm và giết người.

Trong quá trình thực hiện tội phạm, các bị can đã hiếp dâm, sát hại nữ sinh viên và điều đó có thể nằm ngoài dự kiến của Toán. Vì vậy, Toán càng thêm ngoan cố vì sợ nặng tội.

Thực tế, người phạm tội luôn tìm cách quanh co, che giấu hành vi của mình, đặc biệt là những hành vi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng. Đây là đặc điểm tâm lý phổ biến của kẻ phạm tội, Toán cũng như vậy.

Chính sự ngoan cố của các bị can, trong đó có kẻ chủ mưu khiến họ khai báo quanh co với ý thức che giấu tội phạm. Đó là nguyên nhân chính dẫn đến khó khăn trong quá trình điều tra, xác định mục đích phạm tội và kẻ chủ mưu.

Bên cạnh đó, vụ án có đến 9 bị can, chúng có thể đã có sự chuẩn bị đồng nhất lời khai, chứng cứ, xóa dấu vết hiện trường. Trong số này, Bùi Thị Kim Thu (vợ Bùi Văn Công) còn cố tình tung thông tin giả để đánh lạc hướng cơ quan điều tra.

Quá trình chứng minh sự thật của vụ án phải dựa hoàn toàn vào các tài liệu, chứng cứ đã thu thập được, không thể suy diễn chủ quan, áp đặt. Trường hợp cơ quan điều tra không thu thập được đầy đủ tài liệu, chứng cứ thì việc chứng minh sẽ gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí không thể tiến hành được.

Tuy nhiên, cần khẳng định rằng lời khai của bị can không phải là chứng cứ duy nhất chứng minh sự thật của vụ án. Lời khai gian dối sẽ mâu thuẫn với các tài liệu, chứng cứ khác. Do đó, cơ quan điều tra vẫn có thể phá án.

Vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, chưa từng xảy ra trên địa bàn tỉnh Điện Biên và cũng hiếm có ở Việt Nam. Hành vi phạm tội của 9 bị can, đa số nghiện ma túy thể hiện tính dã man, tàn bạo, gây bức xúc dư luận.

Nghiêm trọng hơn, vụ án còn xảy ra vào dịp Tết Nguyên Đán, là thời điểm đáng lẽ được nghỉ ngơi, không ai dám nghĩ đến những vụ việc đau thương. Chính vì vậy, ngay từ đầu, các lực lượng nghiệp vụ của Bộ Công an đã được tăng cường lên Điện Biện để hỗ trợ Ban chuyên án.

Cảnh sát khám ngôi nhà của Bùi Văn Công - nơi nạn nhân bị sát hại. Ảnh: CTV.

Còn nhiều uẩn khúc sau vụ án

Việc cơ quan điều tra lần lượt khởi tố 8 bị can, riêng Vì Văn Toán (chủ mưu) bị bắt cuối cùng cho thấy họ hết sức tinh vi, ngay từ đầu đã cố tình che giấu mục đích phạm tội, gây khó khăn cho Ban chuyên án.

Ban đầu, Công được xác định cầm đầu bởi nguyên nhân hiện trường chính của vụ án ngay tại nhà Công. Trước đó, Công còn tham gia dụ nạn nhân mang gà đến giao rồi cùng ra tay sát hại. Sau đó, nữ sinh được đưa đưa thùng xe tải của anh ta để chở về nhà.

Tại đây, nhóm nghiện ngập lần lượt thay nhau hãm hiếp cô gái. Bùi Thị Kim Thu trực tiếp chứng kiến tội ác nhưng không can ngăn hay tố giác. Cô ta thậm chí còn nghe tiếng nạn nhân kêu cứu nhưng vẫn để mặc.

Với những chứng cứ, lời khai có được lúc đó cơ quan điều tra chỉ có thể kết luận Công là kẻ cầm đầu và thực hiện tội ác giết người, hiếp dâm, cướp tài sản.

Có thể Bùi Văn Công ngoan cố, không khai ra Toán. Tuy nhiên, lời khai của các bị can còn lại có đề cập đến Vì Văn Toán.

Sau đó, tiếp tục củng cố chứng cứ và thu thập thêm thông tin, Ban chuyên án lần ra Vì Văn Toán. Bất ngờ hơn, Toán lại là kẻ chủ mưu thuê nhóm của Công bắt cóc nạn nhân nhằm chiếm đoạt tài sản. Tài sản ở đây có thể bằng tiền hoặc hiện vật khác.

Phải đến khi Toán lộ diện, Ban chuyên án mới xác định vụ án có dấu hiệu bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản. Trong hoạt động điều tra, nhất là các vụ án liên quan đến ma túy, việc xác định kẻ chủ mưu sau khi đã bắt những người liên quan là điều bình thường.

Với việc các bị can khai được Vì Văn Toán trả 10 triệu đồng để thuê bắt cóc nạn nhân nhằm chiếm đoạt tài sản, có thể vụ án còn có nhiều tình tiết, diễn biến mới. Những gì cơ quan điều tra thu thập được về Vì Văn Toán là chưa đủ.

Vụ án khiến dư luận tỉnh Điện Biên hoang mang, người dân cả nước lo lắng, quan tâm bởi nhiều lý do.

Thứ nhất, địa phương này chưa từng xảy ra vụ việc tương tự. Thứ hai, nhóm gây án với nạn nhân vào chiều 30 Tết, đó là thời điểm khá nhạy cảm. Thứ ba, vụ án cố nhiều kẻ liên quan đến ma túy tham gia. Hậu quả chỉ có một người tử vong nhưng nạn nhân bị hãm hiếp nhiều lần, nhiều ngày trước khi chết.

Thậm chí, có bị can là nữ giới liên quan đến vụ án, làm nhân chứng giả để bao che cho chồng và đồng bọn. Chính vì thái độ không thành khẩn của cô này khiến điều tra gặp rất nhiều khó khăn.

Còn nhiều uẩn khúc đằng sau vụ án. Ban chuyên án cần làm rõ mục đích bắt cóc nạn nhân? Có mối quan hệ nào giữa Toán với gia đình nạn nhân?

Tác giả: Thiếu tá, tiến sĩ Lê Quang Toàn

Nguồn tin: zing.vn