Xã hội

Hàng loạt chợ tiền tỷ "đắp chiếu" tại Nghệ An: Kỳ II - Nan giải bài toán họp chợ

Trước tình trạng chợ xây xong rồi “đắp chiếu”, chính quyền địa phương cùng với các cấp vận động người dân để vào tập trung kinh doanh buôn bán. Thế nhưng, để làm được việc này hiện nay vẫn gặp nhiều khó khăn do nhiều nguyên nhân khác nhau…Có những địa phương đã tổ chức cưới chợ xong nhưng người dân vẫn không mặn mà với chợ được xây theo tiêu chí NTM.

Hàng loạt chợ tiền tỷ "đắp chiếu" tại Nghệ An: Kỳ 1 - Nỗi buồn chợ nông thôn mới

Thời gian qua, để quy hoạch xây chợ đón NTM, nhiều địa phương đã gặp rất nhiều khó khăn về nguồn vốn đầu tư. Mặt khác, để hoàn thiện việc xây mới chợ, số tiền cần thiết để đầu tư lên đến hàng tỷ đồng. Tuy nhiên, ngân sách để đáp ứng vấn đề này không phải xã nào cũng có thể đạt được. Đó là chưa bàn tới quy mô, diện tích khuôn viên để xây dựng chợ theo bộ quy tắc tiêu chuẩn Chương trình mục tiêu Quốc gia hiện hành. Và, để chạy đua với các tiêu chí đó, nhiều địa phương đã huy động mọi nguồn lực hoàn thành theo kế hoạch đưa ra. Bên cạnh đó, việc quy hoạch, xây mới chợ cũng phần nào giải quyết tình trạng chợ cóc, chợ tạm…theo kiểu tự phát làm mất ANTT, an toàn giao thông ở mỗi địa phương. Chính vì vậy, thực trạng một số tiêu chí hoàn thành theo kiểu “chín ép” để được đón bằng công nhận xã đạt chuẩn NTM. Và, hệ thống chợ ở các địa phương được đầu tư xây dựng để đón NTM rồi sau đó rơi vào cảnh bỏ hoang đang là bài toán nan giải hiện nay.

images1599765 nh 2
Chợ Hưng Đông, TP Vinh xây dựng để đón NTM đến nay vẫn chưa phát huy tác dụng, một số hạng mục đã hư hỏng, xuống cấp

Qua tìm hiểu người dân ở các địa phương có chợ NTM chưa phát huy được tác dụng hiện nay thì họ cho rằng, sự bàn bạc, thống nhất giữa các bên đang là vấn đề cần phải quan tâm. Hầu hết, khi tiến hành xây dựng chợ mới, công tác khảo sát quy hoạch, lấy ý kiến của nhân dân vẫn chưa được thống nhất. Còn theo lý giải của lãnh đạo các địa phương có hệ thống chợ xây mới để đón NTM bỏ phí thì có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Đó là do thói quen truyền thống về việc “bám chân” chợ cũ, chợ tạm mà không mặn mà với chợ mới. Hoặc trong quá trình đầu thầu để vào chợ mới, do không muốn bỏ tiền túi ra để được vào kinh doanh, buôn bán nên tiểu thương chọn cách ở lại khu vực họp chợ cũ. Mặt khác, do thói quen mua, bán của người dân nên khi cưới chợ xong, hàng hoá ế ấm khiến tiểu thương cũng lao đao, lo lắng. Hơn nữa, vị trí để xây dựng mới chợ quá vội vàng trong khâu quy hoạch nên dẫn đến tình trạng công trình xây xong không nhận được sự ủng hộ của người dân…

Để khắc phục tình trạng này, thời gian qua, nhiều địa phương đã không ngừng vận động người dân vào buôn bán ở các chợ mới xây dựng. Bằng cách giảm thuế môn bài, mức tiền đấu thầu…cho tiểu thương nhưng xem ra giải pháp này vẫn chưa đem lại hiệu quả.

images1599766 nh 5
Chợ Nam Thái – xã Nam Thái, huyện Nam Đàn xây dựng dang dở rồi “đắp chiếu”

Ông Vi Lưu Bình, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, kiêm Chánh văn phòng điều phối chương trình NTM tỉnh Nghệ An cho rằng, cùng với việc đẩy mạnh xây dựng NTM trên địa bàn toàn tỉnh, hệ thống chợ đã được chú trọng đầu tư, xây dựng. Hệ thống chợ là 1 trong 19 tiêu chí mà địa phương nào cũng phải đạt được nên vấn đề quy hoạch, chọn địa điểm phải được bàn bạc kỹ lưỡng. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan, thực trạng hiện nay hệ thống một số chợ ở các xã xây xong thì người dân không mặn mà vào đó để giao thương. Vấn đề này, tỉnh Nghệ An cũng đã chỉ đạo các cấp cần khẩn trương có phương án điều chỉnh hợp lý, tránh gây lãng phí kéo dài.

Qua thống kê cho thấy, chỉ tính riêng trong 5 năm (2011 – 2015), trên địa bàn toàn tỉnh Nghệ An đã đầu tư, xây dựng 102 chợ với tổng số vốn hơn 200 tỷ đồng, nâng tổng số hiện nay lên là 405 chợ đang hoạt động. Theo đề án phát triển chợ giai đoạn 2016 – 2020 thì toàn tỉnh Nghệ An sẽ có 477 chợ, trong đó có 22 chợ hạng 1, 64 chợ hạng 2 và 358 chợ hạng 3. Đến năm 2020, trên địa bàn tỉnh cũng sẽ triển khai xây mới 169 chợ theo tiêu chuẩn NTM ở các địa phương.

images1599768 nh 3 1
Chợ Hưng Đông, TP Vinh xây dựng để đón NTM đến nay vẫn chưa phát huy tác dụng, một số hạng mục đã hư hỏng, xuống cấp

Vào đầu năm 2016, tại cuộc họp bàn về đề án phát triển chợ trên địa bàn tỉnh Nghệ An, ông Lê Xuân Đại – Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh cũng đã giao cho Sở Công thương, Sở Kế hoạch và đầu tư, Tài chính…cần nghiên cứu công tác quy hoạch mạng lưới chợ trong thời gian tới. Đồng chí Lê Xuân Đại cũng chỉ đạo các Sở, ban, ngành liên quan cần nghiên cứu kỹ về quy hoạch địa điểm, nhu cầu của người dân và các yếu tố theo hướng văn minh, hiện đại. Đặc biệt, tránh tình trạng chợ xây xong rồi bỏ hoang, gây lãnh phí ngân sách của nhà nước và tiền bạc nhân dân.

Để giải quyết thực trạng chợ tiền tỷ xây xong rồi bỏ hoang, thời gian qua nhiều cơ quan, ban ngành đã có nhiều văn bản chỉ đạo đối với từng địa phương. Tuy nhiên, xem ra vấn đề này không phải sớm giải quyết ngay được. Bên cạnh đó, nhiều ưu đãi dành cho tiểu thương khi vào họp chợ nhưng tình trạng cũ vẫn tiếp tục tái diễn mà chưa thể đưa ra hướng khắc phục bền vững. Thiết nghĩ, nếu các địa phương không nghiêm túc đưa ra bài học về công tác quy hoạch chợ nông thôn theo tiêu chuẩn xây dựng NTM thì chưa biết bao giờ, ngân sách nhà nước và nhân dân bỏ ra mới phát huy được hiệu quả.

Tác giả bài viết: Phạm Tuân – Ngọc Trần

BÀI MỚI ĐĂNG

TOP